Тұмар (Томирис) — сақ массагет халқының байырғы заманда ел билеген батыр ханшайымы. Себебі грек жазбаларында оның елін "массагет" деп атайды. Тұмар ханша есімінің тарихқа еніп әлемге танылуы - Орта Азияға басқыншылық жорықпен келген парсылардың Кир патшасы әскерін ашық шайқаста жеңуімен тікелей байланысты.
Мемлекетінің аумағын кеңейте беруді ойлаған Кир батыс елдеріне аттанбас бұрын әуелі шығыс жағын қауіпсіздендіру мақсатымен массагеттерді бағындырып алуды көздейді. Сөйтіп түркі көшпенділер еліне елші аттандырып, олардың ханшасы, Тұмардың өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды.
Бұл Кирдің массагеттермен соғысуға желеу іздеуі еді. Тұмар Кир патшаның ұсынысын қабылдамай тастайды.
Кир өзінің шайқасатынын айтып, Тұмардың жаушысын кері қайтарады.
2 – тапсырма. Мәтіннен сөздердің синонимін тауып жазыңыз.
1. патшайымы
2. жауынгер
3. соғыста
4. ежелгі
3-тапсырма. Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтаңыз.
Ақпарат Негізгі Қосымша
1) Тұмар ханша есімінің тарихқа танылуы - парсылардың Кир патшасын жеңуімен тікелей байланысты
2) Грек жазбаларында оның елін "массагет" деп атайды
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқыңыз.
Тұмар (Томирис) — сақ массагет халқының байырғы заманда ел билеген батыр ханшайымы. Себебі грек жазбаларында оның елін "массагет" деп атайды. Тұмар ханша есімінің тарихқа еніп әлемге танылуы - Орта Азияға басқыншылық жорықпен келген парсылардың Кир патшасы әскерін ашық шайқаста жеңуімен тікелей байланысты.
Мемлекетінің аумағын кеңейте беруді ойлаған Кир батыс елдеріне аттанбас бұрын әуелі шығыс жағын қауіпсіздендіру мақсатымен массагеттерді бағындырып алуды көздейді. Сөйтіп түркі көшпенділер еліне елші аттандырып, олардың ханшасы, Тұмардың өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды.
Бұл Кирдің массагеттермен соғысуға желеу іздеуі еді. Тұмар Кир патшаның ұсынысын қабылдамай тастайды.
Кир өзінің шайқасатынын айтып, Тұмардың жаушысын кері қайтарады.
2 – тапсырма. Мәтіннен сөздердің синонимін тауып жазыңыз.
1. патшайымы
2. жауынгер
3. соғыста
4. ежелгі
3-тапсырма. Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтаңыз.
Ақпарат Негізгі Қосымша
1) Тұмар ханша есімінің тарихқа танылуы - парсылардың Кир патшасын жеңуімен тікелей байланысты
2) Грек жазбаларында оның елін "массагет" деп атайды
4-тапсырма. Мәтінге сұрақтар құрастыр.
1.2.
3.
4.
5 «» сынып. Оқушының аты-жөн
перевод:9. прочтите легенду об озере Куль, в которой смешаны предложения
депутата. Поместите их в правильную переднюю
а) Хан посадил девушку в высокую башню.
б) однажды он узнал, что в деревне живет очень красивая девушка
в) он решил жениться на ней и приказал привести ее к себе во дворец.
г) и вот как появилось озеро.
д) Но девушка любила молодого человека и не хотела становиться его женой.
Жена хана,
() она не приняла подарков Хана и сказала: "Я люблю другого мужчину и
не могу стать женой хана!"
8) Жил-был жестокий Хан.
з) внезапно чистая горная вода хлынула в долину, где
находился Ханский дворец,и покрыла его.
и) люди Хана не послушали ее и привели во дворец
3) девушка открыла окно и выпрыгнула из окна.