1. Адзначце ўрыўкі з простай мовай: 1) “Ідзі, мая кароўка, у зялёную дуброўку, каб пад сонейкам хадзіла, пад месячка
блудзіла”, - так выпраўлялі мы сваю малачаўніцу ў поле.
2) Апошні час у яго на душы было неспакойна. Хто ён цяпер? Без пяці хвілін кам
узвода.
3) — Выбачайце, -- нарэшце сказаў я, -- дзе тут каралеўскі палац?
4) Алесь падумаў: “Немагчыма стварыць для сябе ціхі аазіс, нейкае сховішча, ку
прыйдуць трывогі часу”.
5) Пісьменнік гаварыў, што адной з рыс індыйскага характару з'яўляецца адчува
ўласнай годнасці.
2. Адзначце сказы з пунктуацыйнай памылкай:
1) Якая гэта радасць раптоўна пачуць “Мне падабаецца беларуская мова!”
2) Сваё спрадвечнае “выганяй!” пракрычаў пастух.
3) Мама казала, што бабуля вельмі любіла шыпшыну і ў іх пад акном раслі гэть
4) “Давайце яшчэ паходзім! — Юрась паглядзеў на марскі бераг. - Такі цёплы пя
5) «Паказаць кацяня? — спыталася бабуля і тут жа дадала — Пачакай крыху, я за
прыйду».
3. Адзначце правільныя варыянты афармлення ўскоснай мовы:
1) Пімен Панчанка сцвярджаў, “што заўсёды думаў пра адказнасць паэта”.
2) Максім папярэдзіў, што каля скульптуры ёсць прыступкі.
3) Прыемна і радасна гаварыць – “у Мінску многа знакаў народнай удзячнасці
Вялікай Айчыннай вайны”.
4) Настаўніца спытала ў вучняў, ці дапамагалі яны сваім бацькам улетку.
Для обозначения жанровых вариаций произведений лирического рода используются понятия ода, элегия, сатира. Напомним, что в лирике основную содержательную нагрузку несет на себе раздумье-переживание, характер которого зависит от источника, то есть объекта раздумий, и от эмоционального восприятия его лирическим героем. Ода всегда откликается на материал, достойный героизации и воспевания. Таким материалом могут быть отдельные личности, совершившие что-то значительное и высоко ценимое обществом («Ода на восшествие на престол Елизаветы Петровны» М.В. Ломоносова), исторические события национального масштаба («Ода на взятие Хотина» того же автора), даже какие-то качества людей или особенности их мироощущения – храбрость, мужество, достоинство, свобода, стремление к соблюдению законов («Вольность» А.Н. Радищева и «Вольность» А.С. Пушкина). Сатира, как показывает ее название, рождается в результате критического осмысления тех или иных сторон жизни, выливающегося в эмоциональное размышление по поводу каких-то конкретных недостатков в жизни общества или отдельных его членов. Сатиры писали в XVIII веке А. Кантемир, А. Сумароков, В. Капнист и другие.
Зiма скавала рэчак бег,
Iльдом пакрыла лужыны старанна.
Цалуя дрэў ласкава раны,
схавала iх у iскрысты снег.
У новай вопратцы абшар
працягвае да сонца голле.
И раптам стала наваколле
адлюстраваннем нашых мар.
Цудоўныя насталi днi,
i знiкла з сэрца злая скруха.
I льецца зiмнi звон у вуха
чароўнай гэтай цiшынi.
Выпаў у полi чысты снег,
радуюць нас сонцам днi.
Тройкi ў санях хуткi бег
не парушыць цiшынi.
Бьецца ветрык у мае вуха,
слепiць вочы наваколле,
ўляцела з душы скруха,
iнеем заззяла голле.
Ў срэбра з iскрами абшар
апрануў мароз старанна.
Кругам галава ад мар,
загаiлiсь у сэрцы раны.
6 столбиков пойдет?