1. Адзначце складаныя бяззлучнікавыя сказы:
1) Раніца, раніца ходзіць тайгою, жменяй, прыгоршчамі сее праменне (У.Д.).
2) Глуха прагрымеў удалечыні гром, забліскала маланка (Р.І.).
3) Надвячоркам на захадзе пачалі збірацца дажджавыя хмары, паволі пасоўвацца да ракі (Р.І.).
4) Вось і Верабейчуку не спіцца, нешта, відаць, трывожыць яго маленькую няхітрую душу (Кап.).
5) Не варушачыся, дрэмлюць зялёныя ігольчастыя лапкі, як раса, блішчыць смала (І.М.).
№ 2.Адзначце сказы з раўнапраўнымі часткамі:
1) Спявае лета над барамі сасёнкі струнамі звіняць гамоніць поле каласамі шапоча ў кветках сенажаць (Бр.).
2) Дзядзька Рыгор быў яшчэ, відаць, чалавек моцны голас яго звінеў па-маладому, чыста і гучна (В.А.).
3) Сонца неглыбока было схавана за тонкую пялёнку ветравых хмараў вецер шастаў за вокнамі сад нехаця пачынаў жаўцець (К.Ч.).
4) Кавалкамі чыстага неба сінеюць азёры грознымі вартавымі стаяць вячыстыя дубы на лугах (Хадк.).
5) Засееш капейку вырасце рубель (Прык.).
Часть речи «глагол»: вглядеться, вглядитесь, вглядываемся, вглядывается, вглядывалась, вглядываться, вглядываюсь, верхоглядничать, взглядывать, взглядываю, выглядела, выглядело, выглядеть, выглядим, выглядит.
Часть речи «деепричастие»: вглядевшись, заглядевшись, недоглядев, подглядевши, подглядывая, приглядываясь.
Часть речи «краткое прилагательное»: неоглядно, непроглядна, непроглядны.
Часть речи «наречие»: вприглядку.
Часть речи «прилагательное»: безоглядный, беспроглядный, наглядный, наглядных, ненаглядные, ненаглядный, неоглядная, неоглядной, неоглядный, неоглядным, неоглядными, неоглядных, неприглядная, неприглядный, непроглядную.
Часть речи «причастие»: выглядевший, выглядывавшие, глядевший, глядевшую, глядящая, глядящей, глядящих, заглядевшийся, заглядывавший, заглядывающими, недоглядевший, недоглядывающий, проглядывающему, разглядевшие, разглядывающий.
Часть речи «существительное»: вглядывание, верхогляд, верхоглядка, верхоглядство, взгляд, взгляда, взглядами, взглядах, взгляде, взгляду, загляденье, наглядность, недогляд, неоглядность, неприглядность.
Часть речи «фразеологизм»: глядя.
Объяснение:
Пераходныя дзеясловы выражаюць дзеянне, якое прама ці ўскосна пераходзіць на другі прадмет ад суб’екта гэтага дзеяння. У беларускай мове субстантывы, на якія непасрэдна пераходзіць дзеянне, выражанае дзеясловам, ужываюцца звычайна:
у вінавальным склоне (напр.: бачыць настаўніка, правяраць сшыткі, слухаць музыку),
радзей у родным: у прыватнасці пры дзеясловах жадання некаторых прыставачных дзеясловах (тыпу нарабіць, наглядзецца), пры аб’екце часовага карыстання (вазьмі нажа, папрашу сшытка), пры абазначэнні субстантывам часткі прадмета (напіцца вады, нарэзаць хлеба), пры наяўнасці ў дзеяслова адмоўнай часціцы не (не слухаеш прамовы, не здаў экзаменаў) і ў некаторых іншых выпадках);
такое дапаўненне пры пераходных дзеясловах называецца прамым аб’ектам і можа абазначаць: назвы асобы ці жывёлы (апранаць дзіця, даглядаць цялят), назвы неадушаўлёных прадметаў (надрукаваць кнігу, рамантаваць кватэру), абстрактныя паняцці (падаць каманду, траціць надзею).
У некаторх пераходных дзеясловах, калі яны ўжываюцца без прамога аб’екта, можа аслабляцца аб’ектнае значэнне, а ўвага засяроджвацца на самім дзеянні (пар.: спявае песню і прыгожа спявае, чытае кнігу і хутка чытае).
Пры непрамым пераходзе дзеяння на прадмет абазначэнне апошняга ўжываецца ў розных ускосных склонах, акрамя вінавальнага (напр.: гуляць у футбол, ківаць галавой, жыць з сястрой). Дзеясловы, што абазначаюць не накіраванае на прадмет дзеянне, называюцца непераходнымі, да якіх адносяцца, у прыватнасці, дзеясловы руху (бегчы, ехаць, ісці), дзеясловы са значэннем стану ці ўласцівасці (плакаць, спаць; дзейнічаць, настаўнічаць).
Катэгорыя пераходнасці / непераходнасці не мае спецыяльных марфалагічных паказчыкаў:
часам далучэнне прыстаўкі да непераходнага дзеяслова робіць яго пераходным (дыхнуць – выдыхнуць, жыць – абжыць, працаваць – выпрацваць);
заўсёды далучэнне постфікса -ся да пераходнага дзеяслова робіць яго непераходным (здзіўляць – здзіўляцца, мыць – мыцца, сустракаць – сустракацца).