1. што называецца дзеепрыслоўем?
2. якія агульныя граматычныя прыметы ма
прыслоўі і дзеясловы, дзеепрыслоўі і прыслоўі?
3. як пішацца не з дзеепрыслоўямі?
4. як утвараюцца дзеепрыслоўі незакончанага :
чанага трывання?
5. што называецца дзеепрыслоўным зваротам?
6. якімі членамі сказа з'яўляюцца дзеепрыслоўі і ла
прыслоўныя звароты?
7. як выдзяляюцца дзеепрыслоўі і дзеепрыслоўныя
роты ў вусным маўленні і на пісьме?
8. дакажыце, што выкарыстанне дзеепрыслоўяў робі.
выказванне больш дакладным, дынамічным і выразных
9. што маюць агульнага і чым адрозніваюцца дзеепры.
метнік і дзеепрыслоўе, дзеепрыметнікавы і дзеепрыслоўны
звароты?
10. утварыце і запішыце адпаведныя дзеепрыслоўі ал
дзеясловаў завязаць, цягнуць, хмурыцца, пацалаваць, утры-
мацца, слухаць, разабрацца, правяраць, дрыжаць.
2. Агульныя граматычныя прыметы, якія маюць прыслоўі і дзеясловы, прыслоўі і дзеепрыслоўі, абазначаюць час, месца, спосаб і іншыя характарыстыкі дзеяння. Яны змяняюцца па роду, ліку, часу, асноўныму дыяпазону і зазвычай з'яўляюцца часткай сказа або прадыкатыўнай узнагароды. Напрыклад: хутка, дабра, цяпло, пазледні, вясёлы і г. д.
3. Напісанне "не" з дзеепрыслоўямі залежыць ад таго, ці гэта разраджэнна альбо адмазка. Калі гэта адмазка, "не" ставіцца пасля дзеепрыслоўя. Напрыклад: не штоўхацца, не хадзіць і г.д. Калі гэта разраджэнне, "не" ставіцца перад дзеепрыслоўем. Напрыклад: не зробіў, не зразумеў і г.д.
4. Дзеепрыслоўі незакончанага часу ўтвараюцца даданнем прыставак "пра-", "раз-" альбо "некалянчы-" да абазначэння. Напрыклад: прасяіць, размаўляць, некалыхаць і г.д.
5. Дзеепрыслоўны зварот - граматычная канструкцыя, якая складаецца з дзеепрыслоўя і служыць для абазначэння дзеяння, стану або падзейнасці ў сказе. Яны выкарыстоўваюцца для падзелу з'яўленняў, дапоўнення складанага сказу і выказвання ўзровеньняў. Напрыклад: Калі ласка, уважліва слухайце!, Дзякуй за дапамогу!, Баюся, што я не здам і г.д.
6. Дзеепрыслоўі і лапрыслоўныя звароты з'яўляюцца дадатковымі членамі сказа. Яны не з'яўляюцца абавязковымі для ўтварэння правільнай сказавай канструкцыі, але дадаюць больш дэталей і акцэнтаў у выразе. Дзеепрыслоўя могуць функцыянаваць як прадыкатыўныя узнагароды, дапоўненні альбо вакалічныя ўзнагароды ў сказе, а лапрыслоўныя звароты могуць функцыянаваць як ўзнагароды, сказавыя зыходы альбо адвароты. Напрыклад: Заўтра пайдзем у Луісвіл, Бела марашрут, гэта сапраўды важна і г.д.
7. Дзеепрыслоўі і дзеепрыслоўныя звароты ў вусным маўленні і на пісьме выдзяляюцца захаваннем. У вусным маўленні выкарыстоўваюцца паўтора рых дзеепрыслоўяў альбо знешніх прыладаў (прабліскванне, модуляцыя, высше выдэленне) для выдзялення дзеепрыслоўняў і дзеепрыслоўных зваротаў. На пісьме, дзеепрыслоўняў і дзеепрыслоўных зваротаў выдзяляюць запісам у лапках альбо пры дапамозе знакаў пунктуацыі, такіх як коскі, коскі, або пры цэлях выразнага ўдару. Напрыклад: "Дзякуй за дапамогу!", Ён, незважаючы на даждж, пайшоў на працу.
8. Выкарыстанне дзеепрыслоўяў робі выказванне больш дакладным, дынамічным і выразным. Дзеепрыслоўнія паказваюць дадатковыя дэталі пра тое, як, калі, дзеля чаго альбо з якой прычыны адбываецца дзеянне ў выказванні. Гэта дапамагае сконцэнтравацца на галоўным моманце сказа і прадастаўляе больш абразны змясціва для ўяўленняў. Напрыклад: Медленна падняўся на вянок, З радасцю смеяўся і плакаў одначасова.
9. Дзеепрыметнікі і дзеепрыслоўныя звароты маюць агульныя граматычныя асаблівасці, такія як магчымасць змены па родзе, ліку, прыдатнасці і прыдатнасці ў сказавай канструкцыі. Адрозненне паміж імі заключаецца ў тым, што дзеепрыслоўныя звароты функцыянуць як самастойныя едынкі ў складзеных сказах, у той час як дзеепрыметнікі функцыянуць як дадатковыя характа-рыстыкі (абажальны, дысціплінуючы і г.д.) да прыслоўяў іншага роду.
10. Утварыць дзеепрыслоўі ад дзеясловаў:
- завязаць - пражуціць, завязацца, завязацца
- цягнуць - патягвацца, патягвацца, патягвацца
- хмурыцца - хмурацца, хмурацца, хмурацца
- пацалаваць - папацалавацца, папацалавацца, папацалавацца
- утрымацца - ўтрымацца, ўтрымацца, ўтрымацца
- слухаць - слухацца, слухацца, слухацца
- разабрацца - разабрацца, разабрацца, разабрацца
- правяраць - правярацца, правярацца, правярацца
- дрыжаць - дрыжацца, дрыжацца, дрыжацца.