1. Укажыце сказы, у якіх выдзеленае слова — часціца:
А. Абы з чым пагаджацца немагчыма.
Б.Амаль з усіх бакоў чуліся галасы грыбнікоў.
В. Зноў-такі не выканаеш абяцанне.
Г. Такі ўздым у яго творчасці быў!
2. Укажыце сказы з мадальнымі часціцамі:
А. Вось і бярозы, шлях.
Б. Няўжо ты, дзед, такі дужы?
В. Толькі з магутных дубоў доўга не ападае лісце.
Г. Ну, збірайся, пойдзем хутчэй.
3. Знайдзіце сказы, у якіх часціца не надае сказу станоўчы змест:
А. Гарачыня не адступала.
Б. I куды толькі лёс яго не закідваў!
В. Я не мог не адказаць на гэта пытанне.
Г. Не было на вуліцы ні жывой душы.

Твор “Раскіданае гняздо” напісаны на прыкладзе сям’і старага дзеда Ануфрыя. Князь Радзівіл адабраў у Ануфрыя  родную хату і родную хямлю. Янка Купала данным творам апісвае сямейную трагедыю, паказвае сялянскае жыццё у часы панскай улады. Таксама Купала апісвае пошукі дзеда у страчанай бацькаўшчыне, чалавечай волі і роднай зямлі. Сям’я Зяблікаў з’яўляецца асноўнай у творы. Само паходжанне прозвішча ужо кажа за сябе што сям’я Зяблікаў асацыіруецца з беднасцю і абяздоленнасцю. Каля пяці гадоў Лявон Зяблік борыцца з панам за свой кавалачак зямлі, за родную хату. Зрастаецца з зямлёй чалавек, быццам бы дрэва са сваімі каранямі. І сапраўды так. Калі ссекчы дрэва яно ссохне і згіне. Так і чалаек ня зможа без кавлка зямлі існаваць далей.У гэтым і заключаеецца смысл твора “Раскіданае гняздо”. Галоўны герой не уяўляе сваё дальнейшае жыццё без той роднай да сэрца зямлі, другой маці. Аднак пан высудзіў перамогу над Лявонам. І Лявон вырашае пакончыць сваё жыццё самагубствам.

Не мала важнае значэнне у творы аададзена Сымону. Аднак ён не адразу здейнічаў шлях да актыўнай барацьбы.Ён хацеў дабіцца жыццёвай справядлівасці сваімі сіламі. Яго бацька казаў яму, што ваяваць трэба у жыцці не тапаром а розумам. І сапраўды так. Калі Сымон страціў блізкага чалаека –бацькцу, у яго адабралі хату і зямлю, адбылася  ганьба Зоські, ён вырашыў для сябе, што бацькава павучанне было сапраўдным. І цяпер Сымон вырашыў што ён так і будзе рабіць як вучыў бацька, а значыць, ваяваць Сымон будзе розумам. Годзе хлусні ў свеце, годзе ўсёй няпраўды. Потым Сымон ідзе на Бацькашўчыну на сход.

Янка Купала напрыкладзе Сымона апісаў працэс пошукаў беларускага народу шляхоў да вызвалення, а таксама абуджэння нацыянальнай свядомасці. Каб с ваімі сіламі народ здабыў зямлю і нашоў сваю волю.

У жыцці і сапраўды так, сілай і кулакамі зрабіць нічога нельга. Трэба мець розум і светлыя думкі і толькі тады можна знайсці адказ на любое жыццёвае пытанне і вырашыць праблему.

Мядзведзя часта паказваюць у казках непаваротлівым, цяжкім гультаем. Насамрэч, гэта не так. Мядзведзь – прыткая жывёліна, ён можа прабягаць да 60 кіламетраў за гадзіну, добра плавае і спрытна караскаецца на дрэвы. Акрамя таго, мядзведзі вельмі разумныя. У цырку, напрыклад, выступ мядзведзя заўсёды адзін з самых цікавых. Але дрэссіроўшчыкі заўсёды трымаюць іх у наморніках, бо паводзіны мядзведзя могуць быць непрадказальнымі.

Але тое, што мядзведзь вялікі аматар мёду – гэта праўда. Да таго гэты моцны і страшны звер ласы да салодкага, што ніколі не прапусціць вулей з пчоламі. І не адступіцца, пакуль не пачастуецца. Хоць, часам яго за гэта моцна кусаюць пчолы. Агулам, меню мядзведзя вельмі разнастайнае. Не адмовіцца ён і ад мышы, рыбы або жабы. Частуецца насякомымі і часта разбурае мурашнікі. Калі мішка рыхтуецца да зімы, то палюе нават вялікіх жывёлінаў, напрыклад, лася. Востры нюх дапамагае яму ў паляванні.

Зімой мядзведзь кладецца спаць і моцны сон яго ахінае да самай вясны. Але гэты сон вельмі чуйны, і калі нешта разбудзіць мядзведзя, то ён будзе блукаць па лесе злы і галодны. У гэты час у лесе сустрэча з мядзведзем можа быць вельмі небяспечнай.

Мядзведзі доўгі час жылі ў лясным гушчары, але побач з чалавечым жытлом. Таму з гэтым лясным драпежнікам звязана мноства расповедаў, казак, а таксама народных прыкметаў. Напрыклад, распавядаюць, што асабліва мядзведзя трэба асцерагацца жанчынам, а вось маленькіх дзетак ён чапаць не будзе. Паляўнічыя кажуць, што мядзведзь будзе біцца да апошняга. Нават смяротна паранены, ён можа кінуцца на чалавека са стрэльбай, ці нават далёка гнацца за ім.

Калі мядзведзю нічога не пагражае, ён сыты і спакойны, то ён паводзіць сябе мірна і забаўна. Ён цікаўны, усё навокал нюхае, назірае. Бывае, нават, падымецца на заднія лапы, як робяць яны ў цырку або нібыта пазіруе для прыгожага фотаздымку.