1. Запішыце па-беларуску назвы ягад. Назавіце марфалагічныя адрозненні назоўнікаў.
Черника, брусника, клубника, костяника, голубика, ежевика, земляника.
2. Перакладзіце назоўнікі на беларускую мову, пастаўце іх у форме творнага і меснага склонаў адзіночнага ліку:
Дровосек, командировка, идеология, бассейн, туннель, террариум, беллетристика,бобр, боязнь, неприязнь, дирижабль, журавль, дерн, чёлн, идиома, аккордеон, компаньон, ажиотаж, ориентация, авантюра, индеец, бандероль, политехникум, майонез, календарь, хореография, панель, чемпион.
Биограф, чемпион, период, фойе, трио, киоск, ионизация, Неаполь, Иордан, майонез, фразеология, археологический, авиация, океан, абитуриент, спартакиада, реактив, олимпиада, аксиома, йод, стационар, периодика, майор
Объявление, воробьи, пьеса, пиявка, барьер, миллиард, орган, остров, орден, ухо, паук, околица, усы, охрана, этот, этика, веселье, научный, мгновение, окно, соловьи, удочка, батальон, копьё, льёт, интервью, семья, почтальон, щавель
Акрамя таго, ведаючы няпросты шлях рэвалюцыянераў-дэмакратаў, Лабановіч не хацеў падвяргаць пакутам і небяспецы каханую дзяўчыну. Сам ен гатовы быў ахвяраваць сваёй свабодай і нават, калі спатрэбіцца, то і жыццём, але не мог дапусціць, каб праз яго стала няшчаснай Ядвіся.
Аўтар малюе яго маладым рамантыкам, які вырашыў прысвяціць сваё жыццё барацьбе за вызваленне народа, паляпшэнню яго становішча.
Ядвіся ж, натура цэльная і сур'ёзная, і кахае яна ўсур'ёз, пераступаючы цераз свой страх і забабоны. Яна больш актыўная за Лабановіча, яна першай робіць крок насустрач, першая прызнаецца ў каханні, першая цалуе Лабановіча. Але ён не падтрымаў яе парыў, не дапамог каханню разгарэцца. Ён перавёў усё ў жарт, а Ядвіся не згодна была, каб яе каханне, такое моцнае і шчырае, засталося пустым жартам.
Хоць яна і была маладзейшая за Лабановіча, але яна паступіла рашуча: пакуль ён адсутнічаў, яна паехала з Цельшына, не пакінуўшы адраса, бо ясна зразумела, што працягу іх адносінам не будзе, а даваць падставу для вясковых плётак - гэта было абразай для яе.
Якуб Колас сімпатызуе абодвум героям, ён з далікатнасцю і пяшчотай раскрывае іх псіхалогію, глыбока даследуе матывы іх учынкаў.
Кнігі валодаюць здольнасцю неўміручасці.
Яны самыя даўгавечныя плён чалавечай дзейнасці.
Сэмюэл Смайлс
Наш век- гэта стагоддзе інфармацыйных тэхналогій, у кожнага з нас даўно ёсць тэлевізар, камп'ютар і Інтэрнэт, а таксама сучасны мабільны тэлефон. Што такое кніга? "Кніга- гэта чыстая сутнасць чалавечай душы", - лічыў Томас Карлэйл. Цяпер усё радзей сустракаюцца людзі з кнігамі. А чаму так адбылося і адбываецца?
Мне здаецца, што гэта ўсё з-за камп'ютэрных тэхналогій. Людзям стала цікавей гуляць у камп'ютарныя гульні, чым чытаць кнігу, лічачы прачытанне кніг пустым марнаваннем часу. У кампутарных гульнях чалавек менш думае, свет за яго ў гульні ўжо створаны. А калі чытаеш кнігу, то сам ствараеш свой свет і персанажаў. Тады наспявае пытанне: "Ці варта наогул у век высокіх тэхналогій чытаць кнігі?»
Вядома, нават у нашы дні чытаць кнігі проста неабходна! Ні радыё, ні тэлебачанне, ні кампутар не можа замяніць чытання кніг! бо менавіта чытанне кніг утварае, пашырае кругагляд, робіць чалавека больш інфармаваным. Калі чалавек чытае што-небудзь, ён суперажывае станоўчым героям, ацэньвае іх учынкі, параўноўвае са сваімі. Калі людзі чытаюць, яны думаюць, у іх развіваецца мысленне. На сваім вопыце скажу: калі ты чытаеш кнігу, аўтаматычна становішся больш граматным. І пры пісьме арфаграфічных памылак становіцца значна менш, гаворка гучыць прыгажэй. Нават вельмі добры фільм не заменіць прачытаную кнігу. Гюго пісаў: "Творца кнігі - аўтар, творца яе лёсу - грамадства». Экранізацыя можа дапамагчы ўспрыняць кнігу больш эмацыйна, душэўна, але не замяніць яе.
А ў якім узросце трэба прывіваць любоў да кнігі? Любоў да чытання неабходна прывіваць з дзяцінства. А як казаў Ленін: "Кніга-вялізная сіла". Бацькі абавязаны выхаваць любоў да кнігі ў дзіцяці, карыстаючыся літаратурай класікаў і сучаснікаў. Таксама чытанне кніг фармуе духоўныя каштоўнасці і духоўны свет у цэлым. Я цвёрда ўпэўненая ў адным: якіх бы вышыняў ня дасягнула чалавецтва ў сваім развіцці, трэба заўсёды будзе берагчы і шанаваць кнігу.