126. Прачытайце тэкс
тэкст. Назоўнік у дужках пастаўце
ме. Як грыбнік дапамог мухамору? Як
у патрэбнай форме я
падзякаваў чалавеку?
грыб падзяка
(мухамор). Н
чала сухая га
упіраўся ў яе
бачылі, што
Джае (мухал
не дапамог.
а ўскрайку лесу вырас Вя.
ор). Над ( мухамор) тыр-
хая галінка сасны. Грыб
яў яе шапкай. Грыбнікі
што галінка перашка-
о (мухамор), але ніхто ям
Я прысеў перад
Грыб вызваліўся, хіс
шапкай (мухамор) я ў
ухамор) і зламаў галінку.
, сахіснуўся убок. Пад шырокай
амор) я ўбачыў крамяны баравік
Паводле В. Хомчанкі).
крамяны — пругкі, моцны
2.
Выпішыце з тэксту сказы, у якіх ёсць назоўнік муха-
00. Ад выдзеленых слоў вусна пастаўце пытанні да яго.
Абазначце канчаткі ў розных формах гэтага назоўніка.
Падкрэсліце прыназоўнікі, з якімі ўжываецца слова му-
камор.
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.