235. Прачытайце і адгадайце загадку. Што за кветачка такая
на вадзе зіхціць-гайдаецца:
днём на сонцы загарае,
уначы ў рацэ хаваецца?
А. Зэкаў.
Правообладатель Национальный институт образования134
Спішыце загадку. Запішыце слова-адгадку. Падкрэсліце антонімы.
У прамым ці пераносным значэнні ўжыта ў загадцы
выдзеленае слова?
Прыдумайце і запішыце сказ, у якім гэта слова будзе
ўжыта ў прамым значэнні.

У свеце чалавек не адзінокі, яго акружаць іншыя людзі. Ёсць бацькі, якія аб ім клапоцяцца, сваякі, браты і сёстры. А яшчэ ў чалавека ёсць сябры. І як выдатна, калі яны сапраўдныя! Каго ж можна назваць сапраўдным сябрам? Я лічу, што гэта чалавек, які заўсёды гатовы прыйсці табе на дапамогу, выручыць з любой бяды. Нездарма народная мудрасць абвяшчае: “Сябар пазнаецца ў бядзе”. Але я лічу, што сябар пазнаецца яшчэ і ў радасці. Сапраўдны сябар можа шчыра парадавацца тваім поспехам, дасягненням. Ён ніколі не будзе зайздросціць, бо зайздрасць – гэта вельмі дрэннае якасць характару. Зайздрасць не толькі разбурае самога чалавека, але і робіць балюча людзям, якія яго атачаюць. Я перакананы, што сапраўдная сяброўства можа быць толькі паміж роўнымі людзьмі. Гэта зусім не азначае, што ў іх павінна быць аднолькавая колькасць матэрыяльных даброт. Я кажу аб тым, што ў сяброўстве няма месца суперніцтва. Сапраўдны сябар заўседы паважае тваё меркаванне. Вядома ж, ён не павінен падзяляць усе твае погляды, бо кожны чалавек мае права на ўласны пункт гледжання. Мне здаецца, што сапраўдны сябар гэта той, хто можа адкрыта паказаць на твае недахопы, дапамагчы ад іх пазбавіцца. Сапраўдных сяброў не бывае шмат. Народная мудрасць гаворыць: “Няма сябра – шукай, а знайшоў – беражы”. Здараецца так, што за ўсе жыццё чалавек не знаходзіць сапраўдных сяброў. Я думаю, што вінаваты ён сам. Сябраваць трэба вучыцца з самага дзяцінства. Сяброўства – бясцэнная рэч на зямлі, яе нельга купіць, яе можна зарабіць сіламі сваей душы. Мая жыцце толькі пачынаецца. У мяне, вядома ж, ёсць знаемыя, з якімі я маю зносіны, але сапраўдны сябар ўсяго адзін. Яго клічуць Ілля. На жаль, ён пераехаў жыць у іншы горад, як гэта часта здараецца ў сем’ях вайскоўцаў. Але хоць мы далёка адзін ад аднаго, мы працягваем размаўляць. Бо для сапраўднага сяброўства няма межаў часу і прасторы, яно жыве ў нашым серцы.Каб не было сапраўднага сяброўства, то ва ўсім свеце панавалі пагром і вайна. Але сапраўднае сяброўства ў цяперашні час рэдкая з’ява. Можна здавацца лепшым сябрам, але не быць ім. Сапраўднае сяброўства – гэта, перш за ўсе, упэўненасць у тым, што чалавек, якога ты лічыш сваім сябрам, не пакіне і не здрадзіць ў цяжкую хвіліну, будзе трымаць у таямніцы тое, што ты яму сказаў. Вось гэта самае галоўнае ў сапраўдным сяброўстве для мяне! Сапраўдны сябар ніколі не параіць нічога дрэннага, і будзе старацца зрабіць усе, каб табе было лепей. Так, на зямлі заўсёды знойдзецца той, каго можна будзе назваць сапраўдным сябрам. На ўсей працягласці твайго жыцця вы разам будзеце пераадольваць цяжкія перашкоды на вашым шляху, будзеце ўсе рабіць разам. Сапраўдны сябар – гэта назаўсёды, каб ні здарылася! Нават калі вас разлучыць лёс, то на сэрцы застануцца прыемныя ўспаміны аб гэтым чалавеку!

Объяснение:

Складаныя прыметнікі пішуцца разам, калі ўтвораны ад:

1) складанага назоўніка, які пішацца разам (светлагорскі, днепрапятроўскі, калінінградскі);

2) словазлучэння (г. зн. спалучэння галоўнага слова з залежным). Пры гэтым галоўнае слова з’яўляецца назоўнікам. Напрыклад, беласнежны (ад белы снег), даўгарукі (ад доўгія рукі), светлавалосы (ад светлыя валасы);

3) спалучэння прыметніка з прыслоўем, якія абазначаюць адно паняцце (вечназялёны, высакарослы). Калі абазначаюцца два паняцці, то такое спалучэнне пішацца асобна (занадта плаксівы, асабліва прыгожы, рэзка адмоўны, прама прапарцыянальны і інш.).

Складаныя прыметнікі пішуцца праз злучок (дэфіс), калі ўтвораны ад:

1) назоўнікаў, якія пішуцца праз злучок (буда–кашалёўскі, івана–франкоўскі);

2) раўнапраўных па значэнні слоў (беспрацэнтна–выйгрышны, гісторыка–філалагічны). Паміж такімі словамі можна ўставіць злучнік і (руска–беларускі слоўнік, ці рускі і беларускі слоўнік);

3) слоў, якія абазначаюць якасць з дадатковым значэннем (адценне якасці). Напрыклад, светла–бурачковы, горка–салёны, кісла–салодкі;

4) прыметнікаў, якія паўтараюцца (шэры–шэры, цёмны–цёмны);

5) спалучэння назоўніка з прыметнікам, якія абазначаюць напрамкі свету (паўднёва–заходні, паўночна–ўсходні);

6) прыметнікаў з першай часткай усходне–, заходне–, паўднёва–, паўночна– (паўднёва–заходні вецер, Паўночна–Курыльскія астравы, Усходне–Кітайскае мора). Калі гэтыя часткі ўваходзяць у геаграфічную назву, то ўтвораны ад яе прыметнік (не геаграфічная назва) пішацца разам. Напрыклад, Заходняя Сібір і заходнесібірскі вецер (вецер з Заходняй Сібіры), але Заходне–Сібірская раўніна (Заходняя і Сібірская раўніна);

7) лічэбніка (запісаны лічбай) і прыметніка (9–метровы, 25–кіламетровы, але дзевяціметровы, дваццаціпяцікіламетровы);

8) імені і прозвішча (васіль–быкаўскі, іван–мележаўскі, леў–талстоўскі).