4. Выпішыце словы, у якіх пішацца літара е.
Дз..ржаўны, Тэг..ран, Х..рсон, в..рацяно, заз..лянець, дз..сятка, рэз..да, нап..рэдадні, ма..тнік, выс..яць, сан..т, п..хота, ц..цярук, с..рыял, імп..ратар.
5. Спішыце, устаўляючы прапушчаныя спалучэнні літар, растлумачце правапіс.
Панс..нат, п..нерскі, сац..логія, д..гназ, шп..н, т..рэма, б..графія, т..тральны, абітур..нт, рац..н, акард..н, д..тэз, рэг..н, ід..льны, стац..нар, рад..станцыя.
6. Выпішыце словы, у якіх ёсць прыстаўныя галосныя і або а.
Ільвіны, імчацца, ілюмінатар, іржа, ільготы, аржаны, азёры, імгненне, амшара, аўторак, алгарытм, ільнокамбінат, іскра, інвентар, ідэя.
7. Вы..сці сухім з вады, ады..сці ў нябыт, пры..шло ў рукі, абы..сці бокам, ад..грываць ролю, за..мае дух, раз..грываць камедыю, пера..сці дарогу.
8. Спішыце, раскрываючы дужкі. Растлумачце правапіс літар д, т, дз, ц.
(Ды/дзі)ктар, (ды/дзі)спетчар, (тэ/це)арэ(ты/ці)к, валакар(ды/дзі)н, (дэ/дзе)фект, мун(ды/дзі)р, ак(то/цё)р, у грама(д/дз)стве, у Лі(т/ц)ве, гвар(дэ/дзе)йскі, сту(дэ/дзе)нт, (тэ/це)атр, канс(ты/ці)туцыя.
9. Запішыце словы, выбіраючы з дужак правільны варыянт і размяркоўваючы іх у два слупкі : 1)словы з літарамі д, т; 2)словы з літарамі дз, ц.
(Д/дз)веры, бамбар(ды/дзі)раваць, (дэ/дзе)по, прак(ты/ці)кант, (дэ/дзе)путат, (тэ/це)левізійны, (дэ/дзе)кабрысты, ап(тэ/це)ка, (тэ/це)ф(тэ/це)лі, Лю(д/дз)міла, (ты/ці)раж, Палес(ты/ці)на.
10. Запішыце словы, устаўляючы, дзе трэба, прапушчаныя літары.
Кал..ектыў, імгнен..е, бас..ейн, сум..а, багац..е. падарож..а, паўгод..е, палоз..е, кар..эспандэнт, сён..ня. сол..ю, груп..а, ван..а, узбярэж..а, ноч..у, Палес..е.
11. Выпішыце спачатку словы з падаўжэннем зычных, а затым – з падваеннем.
Раззлаваны, пытанне, ззаду, ранні, рассекчы, аддалены, дзённы, вецце, ссечаны, аддзяленне, каменне, голле, паўтарэнне, суддзя, бяздонны, аконны.
12. Запішыце словы, устаўляючы, дзе трэба, літару д ці т.
Карыс..ны, праяз..ны, неміласэр..ны, свіс..нуць, разас..ланы, бязлітас..ны, фарпос..ны, Рэмбран..т, пачэс..ны, кампетэн..ны, няўрымс..лівы, капус..ніца.Арфаграфічныя заданні (запісаць у сшытак па мове!)
1.Спішыце, устаўляючы літары е, ё, я.
Б..склапотны, ф..льетон, сп..вак, с..мнаццаты, н..здарма, б..дняк, б..дната, дэл..гацыя, п..рсцёнак, запав..дзь, з..лкі, м..сці, кал..ндар, выгл..д, б..нзін.
2.Змяніце словы або падбярыце аднакаранёвыя, каб галосныя е і ё сталі не пад націскам. Запішыце словы парамі, растлумачце напісанне.
Цёмны, дзверы, адвесці, зерне, дзед, сцюжа, лён, бегчы, светлы, снег, плесці, землі, вечар, веліч, дзеці.
3.Выпішыце словы, у якіх пішацца літара я.
Сц..блінка, л..снічоўка, б..злюдны, з..фір, дроб..зь, ц..жкавата, пам..ць, дз..сятка, п..рыметр, св..ткаваць, св..тлячок, дыл..тант, мес..ц, сн..гавік.
4. Выпішыце словы, у якіх пішацца літара е.
Дз..ржаўны, Тэг..ран, Х..рсон, в..рацяно, заз..лянець, дз..сятка, рэз..да, нап..рэдадні, ма..тнік, выс..яць, сан..т, п..хота, ц..цярук, с..рыял, імп..ратар.
5. Спішыце, устаўляючы прапушчаныя спалучэнні літар, растлумачце правапіс.
Панс..нат, п..нерскі, сац..логія, д..гназ, шп..н, т..рэма, б..графія, т..тральны, абітур..нт, рац..н, акард..н, д..тэз, рэг..н, ід..льны, стац..нар, рад..станцыя.
6. Выпішыце словы, у якіх ёсць прыстаўныя галосныя і або а.
Ільвіны, імчацца, ілюмінатар, іржа, ільготы, аржаны, азёры, імгненне, амшара, аўторак, алгарытм, ільнокамбінат, іскра, інвентар, ідэя.
7. Вы..сці сухім з вады, ады..сці ў нябыт, пры..шло ў рукі, абы..сці бокам, ад..грываць ролю, за..мае дух, раз..грываць камедыю, пера..сці дарогу.
8. Спішыце, раскрываючы дужкі. Растлумачце правапіс літар д, т, дз, ц.
(Ды/дзі)ктар, (ды/дзі)спетчар, (тэ/це)арэ(ты/ці)к, валакар(ды/дзі)н, (дэ/дзе)фект, мун(ды/дзі)р, ак(то/цё)р, у грама(д/дз)стве, у Лі(т/ц)ве, гвар(дэ/дзе)йскі, сту(дэ/дзе)нт, (тэ/це)атр, канс(ты/ці)туцыя.
9. Запішыце словы, выбіраючы з дужак правільны варыянт і размяркоўваючы іх у два слупкі : 1)словы з літарамі д, т; 2)словы з літарамі дз, ц.
(Д/дз)веры, бамбар(ды/дзі)раваць, (дэ/дзе)по, прак(ты/ці)кант, (дэ/дзе)путат, (тэ/це)левізійны, (дэ/дзе)кабрысты, ап(тэ/це)ка, (тэ/це)ф(тэ/це)лі, Лю(д/дз)міла, (ты/ці)раж, Палес(ты/ці)на.
10. Запішыце словы, устаўляючы, дзе трэба, прапушчаныя літары.
Кал..ектыў, імгнен..е, бас..ейн, сум..а, багац..е. падарож..а, паўгод..е, палоз..е, кар..эспандэнт, сён..ня. сол..ю, груп..а, ван..а, узбярэж..а, ноч..у, Палес..е.
11. Выпішыце спачатку словы з падаўжэннем зычных, а затым – з падваеннем.
Раззлаваны, пытанне, ззаду, ранні, рассекчы, аддалены, дзённы, вецце, ссечаны, аддзяленне, каменне, голле, паўтарэнне, суддзя, бяздонны, аконны.
12. Запішыце словы, устаўляючы, дзе трэба, літару д ці т.
Карыс..ны, праяз..ны, неміласэр..ны, свіс..нуць, разас..ланы, бязлітас..ны, фарпос..ны, Рэмбран..т, пачэс..ны, кампетэн..ны, няўрымс..лівы, капус..ніца
" Ідэалам дзяржаўнага ўладара ў паэме М.Гусоўскага «Песня пра зубра» выступав Вітаўт. Ён у часы свайго княжання, як ніхто, узвысіў шляхту. Заручыўшыся яе падтрымкай, Вітаўт скарыў гардыню ўдзельных князёў, дабіўся цэнтралізацыі ўлады. Пры яго княжанні Вялікае княства Літоўскае дасягнула найбольшых граніц і вяло адносна незалежную палітыку. Княжанне Вітаўта паўстае ў паэме як час гераічных спаборніцтваў, у якіх кожны чалавек меў прастору для подзвігаў і сцвярджэння сваёй годнасці:
Доблесць пры ім афіцыйна лічылася першай
Якасцю воіна, і на вайсковых аглядах
Ён, як аптэкар на вагах, узважваў, хто лепшы,
Лепшаму там жа за доблесць і дзякаваў шчодра.
Ох, не любіў баязліўцаў і пестаў з магнатаў!
Услаўляючы Вітаўта і яго гераічны век, Мікола Гусоўскі звяртае ўвагу на тое, што «ён быў набожны і першы з народамі княства сам ахрысціўся», «цэрквы Богу адзінаму скрозь будаваў». Паэт славіць устаноўленыя Вітаўтам паляванні спаборніцтвы як сапраўдную школу вайсковага выхавання:
Ён паміж войнамі ў шапку не спаў і дружыны
Ў дзікіх аблавах на звера прывучваў змагацца
Так, як і ў бітвах з татарам!, і гартаваў іх
Сілу і дух у нягодах няспынных паходаў.
Гусоўскі лічыць Вітаўта выдатным мудрым дзеячам за тое, што ён заахвочваў падданых сцвярджаць сваю грамадзянскую прыдатнасць удзелам у вайсковых спаборніцтвах і сумленным выкананнем даручаных абавязкаў. Паміж князем і падданымі панавала згода.
Уважліва перачытваючы радкі паэмы, няцяжка заўважыць, што аўтар параўноўвае мужнага і моцнага духам князя з зубрам. Зубр, князь і народ беларускай зямлі паўстаюць у творы як адзінае цэлае. Звер набывае чалавечыя і княскія рысы: ён валадар пушчы і адначасова яе сын. Зубр велікадушна адпускае з мірам таго, хто не ўзнімае на яго зброю, і сурова помсціць таму, хто ідзе на яго з мечам. Вобраз зубра асацыіруецца з вобразам вялікага князя Вітаўта:
Вітаўт апекаваў тых, каму дазваляў уладарыць,
Воляю князя васал жыў або траціў жыццё,
Быццам нявольнік які, маскавіт яго зваў уладыкам,
Хоць і магутным царом быў сярод многіх цароў.
Турак, мацак і тады прысылаў дарагія дарункі,
Сведчыў здалёку, што ён князю скарыцца гатоў.
Вітаўт — прадстаўнік той зямлі і таго працавітага
і мужнага народа, якім яму даручана кіраваць:
... адважнага Вітаўта розум.
Сілу радзіме вярнуў, княства вялікім зрабіў