А6. Выберыце правільнае сцвяржэнне( сцвярджэнні). 1)Простым называецца сказ, які складаецца толькі з галоўных членаў сказа.
2)Развітым называецца сказ, у якім, акрамя дзейніка і выказніка, ёсць залежныя ад іх даданыя члены сказа .
3)Развітым называецца сказ, у якім ёсць аднародныя члены сказа.
А7. Якая характарыстыка з’яўляецца правільнай у адносінах да сказа “Раніца цёплая, сонечная”? Адзначце нумар правільнага адказу.
1)аднасастаўны, развіты;
2)аднасастаўны, неразвіты;
3)двухсастаўны, развіты;
4)двухсастаўны, неразвіты.
А8. Адзначце сказы з састаўным іменным выказнікам.
1)Сонечным і белым здаваўся горад у тое ранне.
2)Яшчэ доўга на ўсіх раздарожжах між чужых, незнаёмых людзей буду я табе сэрца трывожыць.
3)Мы тыя сінія арэлі зламаць нікому не далі б.
4) І стала торнаю дарогай сцяжынка вузкая мая.
5)Вада ў возеры на дзіва чыстая і светлая.
А9. Адзначце сказы, у якіх паміж дзейнікам і выказнікам (на месцы пропуску) трэба паставіць працяжнік.
1)Маўленчая культура чалавека __гэта люстэрка яго духоўнага жыцця.
2)Найвялікшая асалода __ марыць.
3)Лункі на возеры __ як вокны ў казачнае падводнае царства.
4)Я __не з баязлівага дзясятка.
5)Пяць і тры __ восем.
А10. Адзначце аднасастаўныя сказы.
1)На сэрцы ўсё яшчэ трывожна.
2)Не засыналася, не спалася больш.
3)Бераг у копані круты.
4)Тут заўсёды табе дапамогуць.
5)Чырвоным пажарам рабін гарыць асенні лес.
В1. Закончыце фармулёўку.
1)Даданы член сказа, які паказвае на прымету, якасць ці ўласцівасць прадмета і адказвае на пытанні які? чый?, - гэта …
В2. Знайдзіце граматычную аснову і выпішыце яе.
1)Тонкая гэта і складаная мудрасць – ведаць законы прыроды, яе норавы.
В3. Устанавіце адпаведнасць паміж выдзеленымі словамі і іх сінтаксічнай роляй у сказе. Адказ запішыце. Напрыклад: А3Б5В1Г4.
А) Мора дыхала па-ранейшаму цеплынёй, радасцю, шчасцем, летам.
Б) Ноч сыпанула ў вокны зорак майскіх.
В) Відзён той дуб з усіх дарог з галінамі пустымі.
Г) Нядаўна тут жаўцела, святкуючы свій час, лагоднае бабіна лета .
1. Дзейнік. 4. Дапаўненне.
2. Азначэнне. 5. Выказнік.
3. Акалічнасць.
В4. Знайдзіце абагульнена-асабовы сказ і выпішыце яго граматычную аснову.
1)Незадоўга перад вечарам сабралася на дождж.
2)Як добра ў чэрвені ў жытным!
3)Ад дабра дабра не шукаюць.
4)Найбольш чуваць пчол.
5)Старасць нікога не красіць.
В5. Устанавіце адпаведнасць паміж сказам і яго тыпам. Адказ запішыце ( узор – заданне В3 )
А) На драўляных падстаўках рознае засушанае лісце.
Б) Над возерам няма ні чаек, ні ластавак.
В) Пра гэтую падзею шмат пісалі ў газетах.
Г) Вось і адмыслова зробленая брама.
1. Няпэўна-асабовы. 3. Двухсастаўны. 5. Абагульнена-асабовы
2. Пэўна-асабовы. 4. Безасабовы. 6. Назыўны
Ішоў воўк з-пад Міра, сустрэў Змітрака, той Змітрок быў кравец. Ішоў ён з палкаю, што раней мералі, як што пашыць. Воўк кажа:
– Зміцер-Змітрок, я цябе з’ем.
А Змітрок адказвае:
– З’ясі дык з’ясі, але перад смерцю дай я табе змераю камізэльку.
Воўк згадзіўся, Змітрок і пачаў яму палкаю па баках мераць. Мераў-мераў, пакуль ваўка начыста не збіў. Тады кажа:
– Пачакай жа, ваўчок. Камізэльку я змераў, але яшчэ ляж дагары – пазначу, дзе гузікі ўшываць.
Воўк яшчэ лёг дагары, а Змітрок яго наўстроч той мернай палкаю скалоў, так што не захацеў воўк есці Змітрака. Змітрок і пайшоў сабе далей. А воўк ляжыць ды думае: “Не з’еў дык не з’еў. Але нашто мне была тая камізэлька? Ды яшчэ ў два рады гузікі. Ці я пан? Ці я шляхціч?” І пайшоў воўк далей памаленьку. Ідзе ды ідзе, аж бачыць – ходзіць кабыла. Воўк і кажа:
– Кабыла-кабыла, я цябе з’ем.
А кабыла адказвае:
– З’ясі дык з’ясі, але нашто ты будзеш мяне есці? Ты вось лепш пачытай ў мяне пад капытом газету.
Воўк пачаў глядзець, што там за газета пад капытом, а кабыла як ляпне яму ў храпу нагамі, аж воўк адляцеў і ляжыць. А кабыла тым часам уцякла. Ляжыць воўк ды думае: “Не з’еў дык не з’еў. Але нашто мне было яшчэ газету чытаць? Ці я грамацей? Ці настаўнік?” Ачомаўся воўк і пайшоў далей. Ідзе ды ідзе, сустрэў барана. І кажа:
– Баран-баран, цябе ж я напэўна з’ем!
Баран адказвае:
– Нашто ты мяне будзеш есці? Ты вось лепш заплюшчы вочы, адкрый рот, а я табе ў зяпу сам ускочу.
Сеў воўк, заплюшчыў вочы і адкрыў рот. Баран як разагнаўся ды як даў яму рагамі ў лабаніцу, дык воўк і самлеў. Баран уцёк, а воўк ачомаўся ды кажа сам сабе:
– Вось нават і не ведаю, ці я яго глынуў, ці мінуў?
Кобрин – город в Брестской области Беларуси. Расположен на западе Полесья. Является одним из красивейших городов нашей страны. Ежегодно в Кобрине проходят десятки фестивалей, конкурсов, выставок и культурных мероприятий. В городе много театров и музеев, которые хранят историю Белоруссии. Также в Кобрине много заводов и фабрик, производящих разнообразную продукцию для жителей; рек, озёр, отражающих чистоту, мирность и всю прелесть края; зелёных лесов, наполненных чудесными ароматами деревьев, вкусными ягодами и грибами. Сюда приезжают сотни туристов из разных уголков мира, чтобы насладиться всем этим и отдохнуть. Местные жители всегда рады гостям!