В
Все
М
Математика
О
ОБЖ
У
Українська мова
Х
Химия
Д
Другие предметы
Н
Немецкий язык
Б
Беларуская мова
М
Музыка
Э
Экономика
Ф
Физика
Б
Биология
О
Окружающий мир
У
Українська література
Р
Русский язык
Ф
Французский язык
П
Психология
О
Обществознание
А
Алгебра
М
МХК
Г
География
И
Информатика
П
Право
А
Английский язык
Г
Геометрия
Қ
Қазақ тiлi
Л
Литература
И
История

Пераходные не пераходные дзеясловы
Я знаю я глупая​

Показать ответ
Ответ:
ира967
ира967
22.01.2021 22:00

Пераходныя дзеясловы выражаюць дзеянне, якое прама ці ўскосна пераходзіць на другі прадмет ад суб’екта гэтага дзеяння. У беларускай мове субстантывы, на якія непасрэдна пераходзіць дзеянне, выражанае дзеясловам, ужываюцца звычайна:

у вінавальным склоне (напр.: бачыць настаўніка, правяраць сшыткі, слухаць музыку),

радзей у родным: у прыватнасці пры дзеясловах жадання некаторых прыставачных дзеясловах (тыпу нарабіць, наглядзецца), пры аб’екце часовага карыстання (вазьмі нажа, папрашу сшытка), пры абазначэнні субстантывам часткі прадмета (напіцца вады, нарэзаць хлеба), пры наяўнасці ў дзеяслова адмоўнай часціцы не (не слухаеш прамовы, не здаў экзаменаў) і ў некаторых іншых выпадках);

такое дапаўненне пры пераходных дзеясловах называецца прамым аб’ектам і можа абазначаць: назвы асобы ці жывёлы (апранаць дзіця, даглядаць цялят), назвы неадушаўлёных прадметаў (надрукаваць кнігу, рамантаваць кватэру), абстрактныя паняцці (падаць каманду, траціць надзею).

У некаторх пераходных дзеясловах, калі яны ўжываюцца без прамога аб’екта, можа аслабляцца аб’ектнае значэнне, а ўвага засяроджвацца на самім дзеянні (пар.: спявае песню і прыгожа спявае, чытае кнігу і хутка чытае).

Пры непрамым пераходзе дзеяння на прадмет абазначэнне апошняга ўжываецца ў розных ускосных склонах, акрамя вінавальнага (напр.: гуляць у футбол, ківаць галавой, жыць з сястрой). Дзеясловы, што абазначаюць не накіраванае на прадмет дзеянне, называюцца непераходнымі, да якіх адносяцца, у прыватнасці, дзеясловы руху (бегчы, ехаць, ісці), дзеясловы са значэннем стану ці ўласцівасці (плакаць, спаць; дзейнічаць, настаўнічаць).

Катэгорыя пераходнасці / непераходнасці не мае спецыяльных марфалагічных паказчыкаў:

часам далучэнне прыстаўкі да непераходнага дзеяслова робіць яго пераходным (дыхнуць – выдыхнуць, жыць – абжыць, працаваць – выпрацваць);

заўсёды далучэнне постфікса -ся да пераходнага дзеяслова робіць яго непераходным (здзіўляць – здзіўляцца, мыць – мыцца, сустракаць – сустракацца).

0,0(0 оценок)
Популярные вопросы: Беларуская мова
Полный доступ
Позволит учиться лучше и быстрее. Неограниченный доступ к базе и ответам от экспертов и ai-bota Оформи подписку
logo
Начни делиться знаниями
Вход Регистрация
Что ты хочешь узнать?
Спроси ai-бота