Расстаўце знакі прыпынку. Словы аўтара выдзелены курсівам.
1) Кажа ён старэйшаму сыну ,Сцяпану: “Ідзі ты сынку пільнаваць яблыкі”.
2) “Колькі людскім пакаленням свяцілі гэтыя зоркі?” - разважаў сам з сабою настаўнік.
3) Сонейка ,пабачыўшы Міхася, падумала:” Бедны хлопчык”.
4) “Ну дачушка,- бацька кажа. У шчаслівы пуць!”
5) Вясна ідзе, думае Міканор:” Пара рыхтавацца да сяўбы”.
6) “Што самае галоўнае было ў маім жыцці? - пытаецца сам у сябе Васіль Сухамлінскі і дае вычарпальны адказ: - Любоў да дзяцей”.
7) Ад правадніцы строгай чую стаіць наш поезд сем хвілін.
8) Хадзем заўтра ў лес прапанаваў мне нечакана Яшка (Г, г)рыбоў багата нарасло.
9) Хораша ў вас тут сказаў Федзя (М, м)ясцінка – любата.
10) Дадому пойдзеш ці ў бібліятэку спытаў Пецька.
7- ў. Расстаўце знакі прыпынку пры мове.
1) Іван Васільевіч ласкава спытаў і доўга мы з табой вось так стаяць будзем.
2) Але ж чакай прыгразіў я птушцы і выйшаў з-за куста (Я, я) цябе ўсё роўна прысачу.
3) Чаго сохнеш, як дзяўчына на выданні жартуе дзед і раіць (П, п)айдзі па вуліцы прабяжыся.
4) Калі аддзяляецца рой растлумачыў пчаляр (П, п)чолы бяруць з сабой у хабатках мёду на трое сутак. Таму яны ў гэты час і не жаляць.
) Мусіць, туман сёння невядома чаму падумаў Андрэй.
6) Не чапай ты лепш медыцыны заступіўся фельчар за сваю прафесію (Б, б)о нічога ты ў ёй не разумееш.
7) Чалавек заўжды спадзяецца сказала гаспадыня і дадала (Н, н)ават наперакор розуму.
8) Прысядзь мякка папрасіла Паўліна.
9) Дзед, прывітанне раптам пачуўся звонкі дзіцячы голас і тут жа дабавіў (М, м)ы ўсе прачнуліся даўно, а цябе няма.
10) Перастаньце абодва пачаў супакойваць тата і ўжо больш цвёрда сказаў (С, с)лязьмі гору не паможаш.
ў. Выпраўце памылкі ў сказах з мовай.
1) “Іван Карнеевіч!” – Нечакана гучна сказаў Забаўскі. – І я прашу прабачэння...
2) “Дзівак! Чаму я не прыехаў сюды раней? – Дакараў Пятро самога сябе”.
3) “Не чапай ты лепш медыцыны, – заступіўся фельчар за сваю прафесію, – Бо нічога ты ў ёй не разумееш”.
4) “Няўжо мы спалохалі бусла? – Спытаў Макар і, агледзеўшыся на лугавіну, тут жа ўсклікнуў. – Глядзі вунь туды, глядзі, Пятрусь!”
5) “Няўжо я не здолею – пытаецца сам у сябе Алег і сам жа сабе адказвае, – Не, не змагу”.
6) Маці незадаволена паглядзела на дзяўчыну і ледзь прыкметна прыжмурыла вока. “Сціхні, – гаварыў гэты яе знак: – Пераступі старому”.
7) “Пачакайце. Вось уселімся ў новую хату, – усміхнуўшыся, адказала Ганна Мікалаеўна – першым госцем будзеце”.
8) “Як гэта лётчыкі бачаць у цемнаце? – дзівіўся Мікола, – і прылятаюць дакладна туды, куды трэба”.
9) “Я – дваццаць трэці!” – закрычаў пілот у эфір. – Іду на пасадку”.
10) “Мяркуйце аб чалавеку па яго справах, а не па яго словах”, – Адказаў дзядзька.
ў. Запішыце дыялог, расстаўляючы знакі прыпынку (словы аўтара выдзелены курсівам).
Аўсееў глухаватым але рашучым голасам сказаў Карпенка бяры вінтоўку і на варту // Аўсееў крута павярнуўся на падлозе і запярэчыў // А чаго я // Што я горшы за ўсіх // Без размоў // Давай давай паніч загаварыў Свіст не бойся кашы не празяваеш // Пакінем
- Расставляем запятые перед обращениями "старэйшаму сыну" и "сынку". Запятые устанавливаются после слов "ты" и "сынку", так как эти слова относятся к адресату высказывания.
2) “Колькі людскім пакаленням свяцілі гэтыя зоркі?” - разважаў сам з сабою настаўнік.
- Здесь нет необходимости ставить запятые, так как вопросительное предложение не имеет обращений. Необходимо только поставить вопросительный знак после слова "зоркі".
3) Сонейка, пабачыўшы Міхася, падумала:” Бедны хлопчык”.
- Сначала ставим запятую после обращения "Сонейка", а затем ставим запятую перед прямой речью "Бедны хлопчык", так как она является частью полного предложения.
4) “Ну, дачушка", - бацька кажа. У шчаслівы пуць!”
- Перед обращением "дачушка" ставим запятую, так как обращение вводится в начале предложения. Запятая также должна быть после обращения, чтобы отделить его от остальной части предложения.
5) Вясна ідзе, думае Міканор: "Пара рыхтавацца да сяўбы".
- Здесь запятые не нужны, так как в предложении нет обращений или вводных слов.
6) “Што самае галоўнае было ў маім жыцці?" - пытаецца сам у сябе Васіль Сухамлінскі і дае вычарпальны адказ: - Любоў да дзяцей”.
- Запятые необходимо поставить перед и после прямой речи, так как она вводится обращением "пытаецца сам у сябе Васіль Сухамлінскі" и является частью полного предложения.
7) Ад правадніцы строгай чую стаіць наш поезд сем хвілін.
- Здесь запятую ставим после обращения "ад правадніцы строгай", так как оно вводится в начале предложения.
8) Хадзем заўтра ў лес прапанаваў мне нечакана Яшка. Грыбоў багата нарасло.
- Здесь запятая нужна после обращения "прапанаваў мне нечакана Яшка", так как оно вводится в начале предложения.
9) Хораша ў вас тут, сказаў Федзя. Мясцінка – любата.
- После обращения "сказаў Федзя" ставим запятую, так как обращение вводится в начале предложения.
10) Дадому пойдзеш ці ў бібліятэку? - спытаў Пецька.
- Запятую ставим после обращения "спытаў Пецька", так как оно вводится в начале предложения.