разбор сказа па членам:
дарогу на поўнач ад горада кантралявалі інсургенты,ездзіць па ёй было небяспечна. на пяцьдзесят вёрст выгінастага рэчышча быў толькі адзін паром, на вярсту вышэй ад горада. успыхвала, згасала і зноў выбухала абурэнне палітыкай цара. пераспелае жыта плакала зярнятамі, а ў жыце стаялі шыбеніцы. справа ішла больш чым пра хлеб.
шо дзед лесам, а за м бегла собачка. шо дзед, шо, ды першы раз кну рукавчкам. Вось бяжыць мышка, улезла гэтую рукавчкам кажа:
- Здесь я буду жыць.
А гэты час жаба - прыг-прыг! - пытаецца:
- Хто, хто рукавчкам жыве?
- Мышка - поскребушка. А ты хто?
- А я жаба - попрыгушка. Пусц мяне!
- дз.
Вось х ужо двое. Бяжыць зайчык. Падбег да рукавчк, пытаецца:
- Хто, хто рукавчкам жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка. А ты хто?
- А я зайчык - побегайчик. Пусцце мяне!
- дз.
Вось х ужо трое. Бяжыць лсчка:
- Хто, хто рукавчкам жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка ды зайчык - побегайчик. А ты хто?
-А я лсчка-сястрычка. Пусцце мяне!
Вось х ужо чацвёра сядзць. Зрк, бяжыць вачок - таксама да рукавчк, ды пытаецца:
- Хто, хто рукавчкам жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка, зайчык - побегайчик ды лсчка-сястрычка. А ты хто?
- А я вачок - шэры бачок. Пусцце мяне!
- Ну дз!
Улез гэты. Ужо стала х пяцёра. Адкуль н вазьмся, брыдзе кабан:
- Хро-хро-хро, хто рукавчкам жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка, зайчык - побегайчик, лсчка-сястрычка ды вачок - шэры бачок. А ты хто?
- А я кабан - клыкан. Пусцце мяне!
Вось бяда, усм у рукавчкам паляванне.
- Табе ня лезьц!
- Як-небудзь лез, пусцце!
- Ну, што ж з табой зробш, лезь!
Улез гэты. Ужо х шасцёра. так м цесна, што не павярнуцца! А здесь затрашчала сучча: вылазць мядзведзь таксама да рукавчк падыходзць, раве:
- Хто, хто рукавчкам жыве?
- Мышка - поскребушка, жаба - попрыгушка, зайчык - побегайчик, лсчка-сястрычка, вачок - шэры бачок ды кабан - клыкан. А ты хто?
- Гу-гу-гу, вас тут зашмат! А я медведюшка - бацюшка. Пусцце мяне!
- Як жа мы цябе пусцм? Бо так цесна.
- Ды як-небудзь!
- Ну жо дз, тольк з краёчку!
Улез гэты. Сямёра стала, ды так цесна, што рукавчкам таго глядз, разарвецца.
А тым часам дзед хапць - няма рукавчк. Ён тады вярнуся шукаць яе. А сабачка наперад пабегла. Бегла, бегла, глядзць - ляжыць рукавчкам варушыцца. Собачка тады:
- Га-га-га!
Звяры спалохался, з рукавчк вырвался - ды рассыпную па лесе. А дзед прыйшо забра рукавчкам.
Белавежская пушча — адзін з самых старажытных лясных масіваў Еўропы. Размешчаны ён на паўднёвым захадзе Беларусі, уздоўж мяжы з Полынчай, на водападзеле басейнаў Заходняга Буга, Нёмана, Прыпяці, за шэсцьдзясят кіламетраў ад Брэста. У межах Беларусі плошча Белавежскай пушчы — амаль сто сорак пяць тысяч гектараў. Назву сваю пушча атрымала, магчыма, ад абарончай вежы са сценамі белага колеру, пабудаванай у трынаццатым стагоддзі. На працягу стагоддзяў пушча з’яўлялася месцам княжацкага і каралеўскага палявання. 3 сярэдзіны сямнаццатага стагоддзя Белавежская пушча — адзінае месца ў Еўропе, дзе вадзіліся зубры. Пасля Першай сусветнай вайны зуброў у пушчы не засталося. 3 тысяча дзевяцьсот дваццаць дзявятага па тысяча дзевяцьсот трыццаты год у Германіі і Швецыі было закуплена сем зуброў для Белавежскай пушчы. У тысяча дзевяцьсот пяцьдзясят сёмым годзе — запаведна-паляўнічай гаспадаркай. Цяпер у пушчы звыш ста васьмідзесяці зуброў.
Калі апынешся ў белавежскім лесе, здзіўляешся яго прыгажосці!