Табиғи факторлармен салыстырғанда антропогендік факторлар биосфераның жагдайын аз уакыттың ішінде өзгерте алады. Осы процестсрдід озгеруін бакылауды дүниежүзіндегі барлық эколо-гиялық түрғыдан кызмет атқаратын (гидрометеорологиялық, сейс-микалык, ионосферлык және баскалар) жүйелер жүргізеді.
