Растения и человек: общие сведения Существует пять основных сфер, где прямо или косвенно используются растения: - в качестве продуктов питания для человека и корма для животных, - как источник сырья для промышленности и хозяйственной деятельности, - как лекарственные средства и сырье для получения медицинских препаратов, - в декоративном озеленении и - в охране и улучшении окружающей среды. Пищевое значение растений общеизвестно. В качестве продуктов питания человека и корма для животных, как правило, используются части, содержащие запасные питательные вещества или сами вещества, извлеченные тем или иным Потребность в углеводах в основном удовлетворяется за счет крахмало- и сахаро-содержащих растений. Роль источников растительного белка в рационе человека и животных выполняют в основном некоторые растения из семейства бобовых. Плоды и семена многих видов используют для получения растительных масел. Большинство витаминов и микроэлементов также поступает вместе со свежей растительной пищей. Существенную роль в питании людей играют пряности и растения, содержащие кофеин, - чай и кофе. Техническое использование растений и продуктов из них осуществляется по нескольким основным направлениям. Наиболее широко применяются древесина и волокнистые части растений. Древесина используется при изготовлении строительных и иных конструкций, мебели, а также в производстве бумаги. Сухая перегонка древесины позволяет получить значительное количество важных органических веществ, широко употребляемых в промышленности и в быту. Во многих странах древесина - один из основных видов топлива.
1. Өсімдіктер белсенді және енжар түрде көп мөлшерде органикалық және минералды заттарды бөліп шығарады. Сор топырақта өсетін кейбір өсімдіктер (жыңғыл, кермек) жапырақ тарындағы ерекше “бездеуіш” (железки) түктері арқылы ерітінді түріндегі артық түздарды бөліп шығаруға қабілетті болады.
2. Өсімдіктердің ақырғы шығару өнімдері: эфир майлары, шайыр, балауыз, шырыш. шірнеліктер (гүлдер бөлетін тәтті зат), кейбір илік заттар пигменттер.
3. Жапырақтардан судың бөлінуі - транспирация деп атаймыз.
Транспирация 2 процестен тұрады: Жапырақты тамырлардан мезофилл жасушаларының қабырғаларының беткі қабаттарына судың қозғалысы. Жасуша қабырғаларынан жасушааралық кеңістіктерге судың булануы, содан кейін атмосфераға стомата арқылы таралуы
4. Олар басқа да қызметтер атқарды. Мысалға:
Аралар бал жасайды.Сонымен қатар аралар гүлдерді тозаңданады, сөйтіп олардың өлуіне жол бермейді.
5. Тамыр бөліндісі - өсімдік тамырларымен сыртқы ортаға органикалық және минералды заттар шығарылады.
Организмдегі артық суды өсімдіктер жапырақтары арқылы шығарады. Бұл процесс гутта ция деп аталады.
6. Өсімдіктердің жылауы деген атаумен өсімдіктердің сүрегін жарақаттағанда, мысалы, діңді бұрғылау арқылы тескенде, бұ тақтарды немесе бүтін сабакты кескенде сулы шырынның бөлінуін айтамыз.
Пищевое значение растений общеизвестно. В качестве продуктов питания человека и корма для животных, как правило, используются части, содержащие запасные питательные вещества или сами вещества, извлеченные тем или иным Потребность в углеводах в основном удовлетворяется за счет крахмало- и сахаро-содержащих растений. Роль источников растительного белка в рационе человека и животных выполняют в основном некоторые растения из семейства бобовых. Плоды и семена многих видов используют для получения растительных масел. Большинство витаминов и микроэлементов также поступает вместе со свежей растительной пищей. Существенную роль в питании людей играют пряности и растения, содержащие кофеин, - чай и кофе. Техническое использование растений и продуктов из них осуществляется по нескольким основным направлениям. Наиболее широко применяются древесина и волокнистые части растений. Древесина используется при изготовлении строительных и иных конструкций, мебели, а также в производстве бумаги. Сухая перегонка древесины позволяет получить значительное количество важных органических веществ, широко употребляемых в промышленности и в быту. Во многих странах древесина - один из основных видов топлива.
1. Өсімдіктер белсенді және енжар түрде көп мөлшерде органикалық және минералды заттарды бөліп шығарады. Сор топырақта өсетін кейбір өсімдіктер (жыңғыл, кермек) жапырақ тарындағы ерекше “бездеуіш” (железки) түктері арқылы ерітінді түріндегі артық түздарды бөліп шығаруға қабілетті болады.
2. Өсімдіктердің ақырғы шығару өнімдері: эфир майлары, шайыр, балауыз, шырыш. шірнеліктер (гүлдер бөлетін тәтті зат), кейбір илік заттар пигменттер.
3. Жапырақтардан судың бөлінуі - транспирация деп атаймыз.
Транспирация 2 процестен тұрады: Жапырақты тамырлардан мезофилл жасушаларының қабырғаларының беткі қабаттарына судың қозғалысы. Жасуша қабырғаларынан жасушааралық кеңістіктерге судың булануы, содан кейін атмосфераға стомата арқылы таралуы4. Олар басқа да қызметтер атқарды. Мысалға:
Аралар бал жасайды.Сонымен қатар аралар гүлдерді тозаңданады, сөйтіп олардың өлуіне жол бермейді.5. Тамыр бөліндісі - өсімдік тамырларымен сыртқы ортаға органикалық және минералды заттар шығарылады.
Организмдегі артық суды өсімдіктер жапырақтары арқылы шығарады. Бұл процесс гутта ция деп аталады.
6. Өсімдіктердің жылауы деген атаумен өсімдіктердің сүрегін жарақаттағанда, мысалы, діңді бұрғылау арқылы тескенде, бұ тақтарды немесе бүтін сабакты кескенде сулы шырынның бөлінуін айтамыз.