Сукцессия — це закономерный во времени процесс изменения одного биоценоза на другой (например, озера на болото, поляны на лес, степь на пустыню и т.д.) из-за воздействия каких-либо природных либо антропогенных факторов.
Современная экология выделяет следующие два вида сукцессии:
первичную сукцессию — появление растительного сообщества на тех участках, где ранее их не было (например, в пустынях, на застывшей лаве, на почвах где ранее лежали льды и т.д.);
вторичную сукцессию — возвращение растительности, ранее характерной для данной местности, после каких-либо изменений, повлекших её исчезновение.
Значение:
Благодаря сукцессии возможно восстановление природных сообществ на территориях, которые были очищены от растительной среды, и соответственно мало пригодны для обитания каких-либо животных и других видов. Сукцессия позволяет в полной мере восстановить или сформировать тот или иной необходимый для человека агроценоз, что сделает какую-либо территорию максимально полезной для человека и окружающей среды. Благодаря сукцессии происходит постепенное восстановление и расширение ареалов обитания различных видов животных, птиц и растений, которые находились или находятся под угрозой исчезновения.
Популяция (лат. populus — халық, тұрғын халық) — белгілі бір кеңістікте генетикалық жүйе түзетін, бір түрге жататын және көбею арқылы өзін-өзі жаңғыртып отыратын ағзалар тобы.
Батыс Еуропадағы еуразиялық сілеусіндер популяциясына жойылу қауіпі төніп тұр
Осы топтың популяция болып есептелуі үшін: тарихи қалыптасқан ареалы және үздіксіз өзгеріп тұратын сыртқы орта жағдайында өзінің саны мен құрылымын сақтауға қабілетті болуы; сол түрдің өзге топтарынан қандай да бір табиғи кедергілермен ажыратылып тұруы; бір немесе бірнеше экожүйенің құрамына кіріп, олардағы зат алмасу, энергия тасымалдау процестеріне қатысуы тиіс. Әр популяция өзіне ғана тән статиктикалық сипаттамалары (саны, тығыздығы, ареалы, орналасуы, жас ерекшелігі, жыныстық құрамы) және динамикалық сипаттамалары (саны мен тығыздығының уақытқа қатысты өзгеруі) бойынша ерекшеленеді. Популяцияның статиктикалық сипаттамалары популяцияның белгілі бір сәттегі күйін көрсетіп, өлшеу, санау арқылы қысқа мерзімде анықталады. Популяцияның динамикалық сипатамаларын анықтау ұзақ мерзімді (бір ұрпақ жаңаратындай) қажет етеді. Популяция санының динамикасы белгілі бір уақыт аралығындағы тірі ағзалардың өмірге келуі мен өлімі көрсеткіштерінің ара салмағы бойынша анықталады. Сондай-ақ, популяция санының өзгеруіне иммиграция және эмиграция процестері де әсер етеді. Популяция саны өсуінің біртіндеп тежелуі логистикалық теңдеу арқылы өрнектеледі. Әдетте, жануарлар мен өсімдіктер популяциясының саны біршама тұрақты болғанымен, олар әлсін-әлсін күрт өзгеріп отырады (мысалы, тоқалтіс тышқандар, леммингтер, т.б.). Кейбір жануарлардың (шегіртке,бөкендер, т.б.) санының немесе тығыздығының қауырт өсуі олардың қоныс аударуына әкеледі. Жануарлар популяцияларының саны мен тығыздығы күрделі мінез-құлықтық (аумағын белгілеу, қору, көші-қон), физиологиялық механизмдер арқылы (гормондар қызметі, стресс) және популяцияның генетикалық құрылымының өзгеруі арқылы реттеліп отырады
Сукцессия — це закономерный во времени процесс изменения одного биоценоза на другой (например, озера на болото, поляны на лес, степь на пустыню и т.д.) из-за воздействия каких-либо природных либо антропогенных факторов.
Современная экология выделяет следующие два вида сукцессии:
первичную сукцессию — появление растительного сообщества на тех участках, где ранее их не было (например, в пустынях, на застывшей лаве, на почвах где ранее лежали льды и т.д.);
вторичную сукцессию — возвращение растительности, ранее характерной для данной местности, после каких-либо изменений, повлекших её исчезновение.
Значение:
Благодаря сукцессии возможно восстановление природных сообществ на территориях, которые были очищены от растительной среды, и соответственно мало пригодны для обитания каких-либо животных и других видов. Сукцессия позволяет в полной мере восстановить или сформировать тот или иной необходимый для человека агроценоз, что сделает какую-либо территорию максимально полезной для человека и окружающей среды. Благодаря сукцессии происходит постепенное восстановление и расширение ареалов обитания различных видов животных, птиц и растений, которые находились или находятся под угрозой исчезновения.
Популяция (лат. populus — халық, тұрғын халық) — белгілі бір кеңістікте генетикалық жүйе түзетін, бір түрге жататын және көбею арқылы өзін-өзі жаңғыртып отыратын ағзалар тобы.
Батыс Еуропадағы еуразиялық сілеусіндер популяциясына жойылу қауіпі төніп тұр
Осы топтың популяция болып есептелуі үшін: тарихи қалыптасқан ареалы және үздіксіз өзгеріп тұратын сыртқы орта жағдайында өзінің саны мен құрылымын сақтауға қабілетті болуы; сол түрдің өзге топтарынан қандай да бір табиғи кедергілермен ажыратылып тұруы; бір немесе бірнеше экожүйенің құрамына кіріп, олардағы зат алмасу, энергия тасымалдау процестеріне қатысуы тиіс. Әр популяция өзіне ғана тән статиктикалық сипаттамалары (саны, тығыздығы, ареалы, орналасуы, жас ерекшелігі, жыныстық құрамы) және динамикалық сипаттамалары (саны мен тығыздығының уақытқа қатысты өзгеруі) бойынша ерекшеленеді. Популяцияның статиктикалық сипаттамалары популяцияның белгілі бір сәттегі күйін көрсетіп, өлшеу, санау арқылы қысқа мерзімде анықталады. Популяцияның динамикалық сипатамаларын анықтау ұзақ мерзімді (бір ұрпақ жаңаратындай) қажет етеді. Популяция санының динамикасы белгілі бір уақыт аралығындағы тірі ағзалардың өмірге келуі мен өлімі көрсеткіштерінің ара салмағы бойынша анықталады. Сондай-ақ, популяция санының өзгеруіне иммиграция және эмиграция процестері де әсер етеді. Популяция саны өсуінің біртіндеп тежелуі логистикалық теңдеу арқылы өрнектеледі. Әдетте, жануарлар мен өсімдіктер популяциясының саны біршама тұрақты болғанымен, олар әлсін-әлсін күрт өзгеріп отырады (мысалы, тоқалтіс тышқандар, леммингтер, т.б.). Кейбір жануарлардың (шегіртке,бөкендер, т.б.) санының немесе тығыздығының қауырт өсуі олардың қоныс аударуына әкеледі. Жануарлар популяцияларының саны мен тығыздығы күрделі мінез-құлықтық (аумағын белгілеу, қору, көші-қон), физиологиялық механизмдер арқылы (гормондар қызметі, стресс) және популяцияның генетикалық құрылымының өзгеруі арқылы реттеліп отырады