Зәр шығару жүйесі, экскреторлық жүйе – адам мен жануарлар организмінің артық суды, тұздарды, зат алмасудан пайда болған қажетсіз заттарды сыртқа шығаратын органдары. Теңізде тіршілік ететін қарапайымдардың организмінен бөлініп шығатын өнімдер (несеп, тер, т.б.) сыртқы ортаға диффузия арқылы немесе жиырылғыш вакуольдар көмегімен шығады. Төменгі сатыдағы көп клеткалы су жәндіктерінде (губка, ішекқуыстылар) және аз қозғалатын теңіз жануарларында (тікентерілілер) олар сыртқы ортамен байланысқан қуыстар арқылы шығып отырады. Төменгі сатыдағы құрттарда, сондай-ақ, приапулид, кейбір аннелид және полихеттердің дернәсілі мен моллюскілердің Зәр шығару жүйесі қызметін арнайы протонефридий түтікшелері атқарады. Бұл түтікшелердің бір ұшы сыртқа ашылады, ішкі жағы ерекше клеткалардан тұрады. Буылтық құрттардың көпшілік түрінің Зәр шығару жүйесі – метанефридий (метамерлі орналасқан жұп түтікше). Моллюскілерде мезодермадан дамыған зәр шығару органдарын целомодукта деп атайды. Ал шаянтәрізділердің Зәр шығару жүйесі – мишық безі (бастағы өскін түбінде орналасқан без). Құрлықта тіршілік ететін жануарлар организмінде (ылғалды үнемдеу үшін) тез еритін аммиак қиын еритін гуанинге (өрмекші тәрізділерде) немесе несеп қышқылына (көпаяқтыларда, жәндіктерде, бауырымен жорғалаушыларда, құстарда) айналады. Хордалылар арасында қабықшалылар мен асцидияда зәр арнайы қапшықта жиналады. Омыртқалы жануарларда целомодуктадан бүйрек құралады. Бүйректе түзілген зәр несеп жолымен клоакаға немесе қуыққа келеді. Омыртқалылардың эволюция даму жолында және жоғары сатыдағы омыртқалылардың жеке дамуында бүйрек дамуының 3 сатысы байқалады:
бастама бүйрек (пронефрос),
дене бүйрегі (мезонефрос),
соңғы не жамбас бүйрегі (метанефрос).
Ердің зәр шығару жүйесі.
Әйелдің зәр шығару жүйесі.
Адамның Зәр шығару жүйесі зәрді өндіретін бүйректен, зәрді шығаратын бүйрек тостағаншалары мен бүйрек астауларынан, несеп (зәр) ағардан, қуықтан, несеп түтігінен тұрады. Бүйрек экскреторлық орган ретінде организмнен []азоттық зат алмасу өнімдерін – мочевинаны, креатинді, мочевина қышқылын, артық тұздар мен суларды, т.б. бөтен заттарды шығарады. Бүйректің басты қызметі – организмдегі су-электролиттік алмасуды реттеу. Су-электролиттік алмасу реттелген жағдайда, организмдегі қанның көлемі мен осмостық қысымы және денедегі сұйықтық өз қалпын сақтайды. Сондай-ақ, бүйрек организмдегі қышқылды-сілтілі тепе-теңдіктің негізгі реттегіші болып саналады. Организмнен шығуға тиісті зәр бүйрек астауларынан несеп ағарға, одан біртіндеп қуыққа түседі.
Несеп ағар – трубка тәрізді орган, оның бас жағының диам. 2 – 4 мм, ұзындығы 30 см-дей. Несеп ағар төмен қарай, кіші жамбасқа түсіп, одан әрі қуыққа кірігеді. Бұл тұста несеп ағар жақсы дамыған бұлшық ет талшықтарымен (сфинктер) қапталған. Сфинктер зәрдің қуықтан кері қарай, несеп ағарға өтуіне жол бермейді. Қуық – дөңгелек пішінді қуысты орган, сыйымд. 400 мл, кіші жамбаста орналасқан. Оның түбі, денесі және төбесі болады. Қуықтың қабырғалары жақсы дамыған бұлшық ет қабатынан тұрады. Бұлшық еттің жиырылуы нәтижесінде қуық зәрден босайды. Зәр шығарушы канал – несеп түтігі арқылы қуықтағы зәр сыртқа шығарылады.[1] Ер адамдардың несеп түтігінің тағы бір қызметі – шәуҺетті шығару және жыныстық қозу кезінде үрпінің алдыңғы бөлімінің бездерінен арнайы сөл бөлу. Дені сау адам тәулігіне 4 – 6 рет дәрет сындырады (шамамен 1,5 л-дей). Зәр шығару жүйесінің көп таралған аурулары: нефрит, пиелонефрит (бүйректің қабынуы), цистит (қуықтың қабынуы), уретрит (несеп түтігінің қабынуы), т.б. Ер адамдарда, көбінесе, несеп түтігінің қабынуы, әйелдерде қуық пен бүйрек қабынуы жиі кездеседі.
мало кто из курильщиков задумывается о влиянии курения на потомство. вспомните своё приобщение к курению. одна из причин, это стремление показать свою взрослость, самостоятельность. у мальчиков — это вроде символа мужества. в обиходе можно встретить такие фразы: а ты не куришь — не мужчина, что ли? то есть курением пытаются подчеркнуть принадлежность к настоящим мужчинам. мол, только тот настоящий мужчина, кто и курит, и пьёт, и всё у него в норме.
но не все из этих «настоящих мужчин» знают, что алкоголь, например, напрочь лишает мужчин их мужских признаков. кое-кто даже теряет мужские половые признаки. больше того, приобретает женские. это называется феминизацией алкоголика. кстати, то же может произойти, только в обратном порядке, с пьющей женщиной. у неё ослабляются женские половые признаки и возникают мужские. этот процесс называется маскулинизация алкоголичек.
и воздействие курения на организм человека, и в частности, на потомство однозначно негативно. самцу кролика, например, вводят в организм никотин. у него сразу уменьшается размер яичек, происходят нарушения в половых клетках (сперматозоидах). но ведь то же самое происходит и у курящих мужчин. по статистическим данным специалистов, в 10 случаях из ста причиной полового бессилия оказывается курение. стоило таким людям прекратить отравление своего организма табачным ядом, как половая функция восстанавливалась.
вот вам и миф о настоящем мужчине!
а курящие девушки, женщины быстро стареют, у них наступает преждевременное половое увядание.
у девочек-подростков, начавших курить, помимо всех прочих бед слабо развивается грудь, они чаще некурящих сверстниц болеют простудными заболеваниями, особенно бронхитом, у них часто происходит нарушение менструаций, что весьма отрицательно сказывается на общем развитии.
будущим мамам и папам необходимо также знать, что курение пагубно влияет на потомство и на развитие плода. посмотрите, как влияет табак на течение беременности. будущая мать закурила или кто-то покурил в её присутствии. если в этот момент проследить за сердцебиением будущего ребёнка, мы сразу отметим учащение его пульса. ведь табачный дым снижает поступление кислорода к тканям растущего организма, уменьшает плацентарный кровоток. не случайно медицина предостерегает: «у курящих женщин выкидыши и мёртворождения детей встречаются в 2—3 раза чаще, чем у некурящих».
Зәр шығару жүйесі, экскреторлық жүйе – адам мен жануарлар организмінің артық суды, тұздарды, зат алмасудан пайда болған қажетсіз заттарды сыртқа шығаратын органдары. Теңізде тіршілік ететін қарапайымдардың организмінен бөлініп шығатын өнімдер (несеп, тер, т.б.) сыртқы ортаға диффузия арқылы немесе жиырылғыш вакуольдар көмегімен шығады. Төменгі сатыдағы көп клеткалы су жәндіктерінде (губка, ішекқуыстылар) және аз қозғалатын теңіз жануарларында (тікентерілілер) олар сыртқы ортамен байланысқан қуыстар арқылы шығып отырады. Төменгі сатыдағы құрттарда, сондай-ақ, приапулид, кейбір аннелид және полихеттердің дернәсілі мен моллюскілердің Зәр шығару жүйесі қызметін арнайы протонефридий түтікшелері атқарады. Бұл түтікшелердің бір ұшы сыртқа ашылады, ішкі жағы ерекше клеткалардан тұрады. Буылтық құрттардың көпшілік түрінің Зәр шығару жүйесі – метанефридий (метамерлі орналасқан жұп түтікше). Моллюскілерде мезодермадан дамыған зәр шығару органдарын целомодукта деп атайды. Ал шаянтәрізділердің Зәр шығару жүйесі – мишық безі (бастағы өскін түбінде орналасқан без). Құрлықта тіршілік ететін жануарлар организмінде (ылғалды үнемдеу үшін) тез еритін аммиак қиын еритін гуанинге (өрмекші тәрізділерде) немесе несеп қышқылына (көпаяқтыларда, жәндіктерде, бауырымен жорғалаушыларда, құстарда) айналады. Хордалылар арасында қабықшалылар мен асцидияда зәр арнайы қапшықта жиналады. Омыртқалы жануарларда целомодуктадан бүйрек құралады. Бүйректе түзілген зәр несеп жолымен клоакаға немесе қуыққа келеді. Омыртқалылардың эволюция даму жолында және жоғары сатыдағы омыртқалылардың жеке дамуында бүйрек дамуының 3 сатысы байқалады:
бастама бүйрек (пронефрос),
дене бүйрегі (мезонефрос),
соңғы не жамбас бүйрегі (метанефрос).
Ердің зәр шығару жүйесі.
Әйелдің зәр шығару жүйесі.
Адамның Зәр шығару жүйесі зәрді өндіретін бүйректен, зәрді шығаратын бүйрек тостағаншалары мен бүйрек астауларынан, несеп (зәр) ағардан, қуықтан, несеп түтігінен тұрады. Бүйрек экскреторлық орган ретінде организмнен []азоттық зат алмасу өнімдерін – мочевинаны, креатинді, мочевина қышқылын, артық тұздар мен суларды, т.б. бөтен заттарды шығарады. Бүйректің басты қызметі – организмдегі су-электролиттік алмасуды реттеу. Су-электролиттік алмасу реттелген жағдайда, организмдегі қанның көлемі мен осмостық қысымы және денедегі сұйықтық өз қалпын сақтайды. Сондай-ақ, бүйрек организмдегі қышқылды-сілтілі тепе-теңдіктің негізгі реттегіші болып саналады. Организмнен шығуға тиісті зәр бүйрек астауларынан несеп ағарға, одан біртіндеп қуыққа түседі.
Несеп ағар – трубка тәрізді орган, оның бас жағының диам. 2 – 4 мм, ұзындығы 30 см-дей. Несеп ағар төмен қарай, кіші жамбасқа түсіп, одан әрі қуыққа кірігеді. Бұл тұста несеп ағар жақсы дамыған бұлшық ет талшықтарымен (сфинктер) қапталған. Сфинктер зәрдің қуықтан кері қарай, несеп ағарға өтуіне жол бермейді. Қуық – дөңгелек пішінді қуысты орган, сыйымд. 400 мл, кіші жамбаста орналасқан. Оның түбі, денесі және төбесі болады. Қуықтың қабырғалары жақсы дамыған бұлшық ет қабатынан тұрады. Бұлшық еттің жиырылуы нәтижесінде қуық зәрден босайды. Зәр шығарушы канал – несеп түтігі арқылы қуықтағы зәр сыртқа шығарылады.[1] Ер адамдардың несеп түтігінің тағы бір қызметі – шәуҺетті шығару және жыныстық қозу кезінде үрпінің алдыңғы бөлімінің бездерінен арнайы сөл бөлу. Дені сау адам тәулігіне 4 – 6 рет дәрет сындырады (шамамен 1,5 л-дей). Зәр шығару жүйесінің көп таралған аурулары: нефрит, пиелонефрит (бүйректің қабынуы), цистит (қуықтың қабынуы), уретрит (несеп түтігінің қабынуы), т.б. Ер адамдарда, көбінесе, несеп түтігінің қабынуы, әйелдерде қуық пен бүйрек қабынуы жиі кездеседі.
мало кто из курильщиков задумывается о влиянии курения на потомство. вспомните своё приобщение к курению. одна из причин, это стремление показать свою взрослость, самостоятельность. у мальчиков — это вроде символа мужества. в обиходе можно встретить такие фразы: а ты не куришь — не мужчина, что ли? то есть курением пытаются подчеркнуть принадлежность к настоящим мужчинам. мол, только тот настоящий мужчина, кто и курит, и пьёт, и всё у него в норме.
но не все из этих «настоящих мужчин» знают, что алкоголь, например, напрочь лишает мужчин их мужских признаков. кое-кто даже теряет мужские половые признаки. больше того, приобретает женские. это называется феминизацией алкоголика. кстати, то же может произойти, только в обратном порядке, с пьющей женщиной. у неё ослабляются женские половые признаки и возникают мужские. этот процесс называется маскулинизация алкоголичек.
и воздействие курения на организм человека, и в частности, на потомство однозначно негативно. самцу кролика, например, вводят в организм никотин. у него сразу уменьшается размер яичек, происходят нарушения в половых клетках (сперматозоидах). но ведь то же самое происходит и у курящих мужчин. по статистическим данным специалистов, в 10 случаях из ста причиной полового бессилия оказывается курение. стоило таким людям прекратить отравление своего организма табачным ядом, как половая функция восстанавливалась.
вот вам и миф о настоящем мужчине!
а курящие девушки, женщины быстро стареют, у них наступает преждевременное половое увядание.
у девочек-подростков, начавших курить, помимо всех прочих бед слабо развивается грудь, они чаще некурящих сверстниц болеют простудными заболеваниями, особенно бронхитом, у них часто происходит нарушение менструаций, что весьма отрицательно сказывается на общем развитии.
будущим мамам и папам необходимо также знать, что курение пагубно влияет на потомство и на развитие плода. посмотрите, как влияет табак на течение беременности. будущая мать закурила или кто-то покурил в её присутствии. если в этот момент проследить за сердцебиением будущего ребёнка, мы сразу отметим учащение его пульса. ведь табачный дым снижает поступление кислорода к тканям растущего организма, уменьшает плацентарный кровоток. не случайно медицина предостерегает: «у курящих женщин выкидыши и мёртворождения детей встречаются в 2—3 раза чаще, чем у некурящих».