Майдан алаңы: қазіргі Шығыс Қазақстан облысындағы Аягөз өзенінің бойы
Шайқасқан екі тарап: 30 000 адамнан тұратын қазақ әскері мен 1 000 жаяу, 1500 атты әскерден тұратын жоңғар әскері
Адам шығыны: қазақтардан – 400-2000 адам, жоңғар әскерінен – белгісіз.
Қолбасшылар: қазақтарды Қайып және Әбілқайыр хандар бастап барды; жоңғарлардың қолбасшысы болған адам белгісіз.
Қатысқан батырлар: Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай батыр.
Қанша күнге созылды: 3 күн
Әскери тактика: қазақтарда атты әскермен бетпе-бет тіке шабуыл, атыс-шабыс, қоршауға алу, атыс-шабыс; жоңғарларда әскер тегеурінін тежеу әдісі қолданылды.
Тарихи маңызы
Қазақ-жоңғар қарым-қатынасындағы ең үлкен жеңілістің бірі. Қазақ хандары мен қолбасшыларына, батырларына зор сабақ болды. Сондай-ақ, жоңғарлардың ұрыс тактикасын, олардың катафрактымен, ауыр найзамен мұздай қарулану дәстүрін өздерінің тәжірибесіне енгізді.
Өту барысы
Қайып хан мен Әбілқайыр хан бастаған қазақ әскері Аягөзге қарай бет алды. Сонда алдынан 1000 адамнан ғана құралған жоңғар шекарашылары ұшырасады. Ұрыстың алғашқы күні ойраттар санының аз болғанына қарамастан кешке дейін шыдап бақты. Түні бойы олар ағаштан бекініс соқты. Ертеңінде сол бекіністің ар жағына жасырынып, атысумен болды. Өздерінің жалаң атыс-шабысынан ештеңе шықпасын, керісінше, көп адамнан айырылатынын ұққан қазақ жағы да бір түнде қорған тұрғызды. Екі жақ сол қорғандардан қарама-қарсы оқ жаудырумен болды. Осы кезде қазақ жағының қолбасшылары Қайып пен Әбілқайыр қай батырды жекпе-жекке шығару жайын келісе алмай, өзара дауласумен болды. Олар өздерімен өзі әлек болып жатқанда жоңғарға көмекке 1500 адамнан тұратын, мұздай қаруланған атты әскер келіп жетті. Олар шекарашылармен атысып жатқан қазақ әскерінің тылынан келіп шабуылдады. Бұл сарбаздардың ас-ауқатын дайындайтын, нақты айтқанда, ең әлсіз тұсы болатын. Мұндай соққыны күтпеген қазақтар жаудан қашып қана құтылды. Бұл шайқаста қазақтың 400-2000 сарбазы мерт болды. Жеңілістің бар кінәсі Әбілқайыр ханға артылды. Ол бұның қарымын 1729 жылғы Аңырақай шайқасында ғана қайтарып, өзінің абыройын ақтап алды.
Майдан алаңы: қазіргі Шығыс Қазақстан облысындағы Аягөз өзенінің бойы
Шайқасқан екі тарап: 30 000 адамнан тұратын қазақ әскері мен 1 000 жаяу, 1500 атты әскерден тұратын жоңғар әскері
Адам шығыны: қазақтардан – 400-2000 адам, жоңғар әскерінен – белгісіз.
Қолбасшылар: қазақтарды Қайып және Әбілқайыр хандар бастап барды; жоңғарлардың қолбасшысы болған адам белгісіз.
Қатысқан батырлар: Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай батыр.
Қанша күнге созылды: 3 күн
Әскери тактика: қазақтарда атты әскермен бетпе-бет тіке шабуыл, атыс-шабыс, қоршауға алу, атыс-шабыс; жоңғарларда әскер тегеурінін тежеу әдісі қолданылды.
Тарихи маңызы
Қазақ-жоңғар қарым-қатынасындағы ең үлкен жеңілістің бірі. Қазақ хандары мен қолбасшыларына, батырларына зор сабақ болды. Сондай-ақ, жоңғарлардың ұрыс тактикасын, олардың катафрактымен, ауыр найзамен мұздай қарулану дәстүрін өздерінің тәжірибесіне енгізді.
Өту барысы
Қайып хан мен Әбілқайыр хан бастаған қазақ әскері Аягөзге қарай бет алды. Сонда алдынан 1000 адамнан ғана құралған жоңғар шекарашылары ұшырасады. Ұрыстың алғашқы күні ойраттар санының аз болғанына қарамастан кешке дейін шыдап бақты. Түні бойы олар ағаштан бекініс соқты. Ертеңінде сол бекіністің ар жағына жасырынып, атысумен болды. Өздерінің жалаң атыс-шабысынан ештеңе шықпасын, керісінше, көп адамнан айырылатынын ұққан қазақ жағы да бір түнде қорған тұрғызды. Екі жақ сол қорғандардан қарама-қарсы оқ жаудырумен болды. Осы кезде қазақ жағының қолбасшылары Қайып пен Әбілқайыр қай батырды жекпе-жекке шығару жайын келісе алмай, өзара дауласумен болды. Олар өздерімен өзі әлек болып жатқанда жоңғарға көмекке 1500 адамнан тұратын, мұздай қаруланған атты әскер келіп жетті. Олар шекарашылармен атысып жатқан қазақ әскерінің тылынан келіп шабуылдады. Бұл сарбаздардың ас-ауқатын дайындайтын, нақты айтқанда, ең әлсіз тұсы болатын. Мұндай соққыны күтпеген қазақтар жаудан қашып қана құтылды. Бұл шайқаста қазақтың 400-2000 сарбазы мерт болды. Жеңілістің бар кінәсі Әбілқайыр ханға артылды. Ол бұның қарымын 1729 жылғы Аңырақай шайқасында ғана қайтарып, өзінің абыройын ақтап алды.