Буын- сөзді айтқан кездегі дауыс толқыны. Буын сөздегі дауысты дыбысқа негізделеді. Яғни сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады.
Қазақ тілінде буын ішіндегі дыбыс саны төрт түрлі болады:
1) Бір дыбысты буын, жалғыз дауыстыдан тұратын буын: а-ла,ә-ке,о-рақ,ұ-ран; ат,ер,ін.
2) Екі дыбысты буын: ба-ла, ше-ше,да-ла.
3) Үш дыбысты буын: көз,бас,төс,ұлт,ант.
4) Төрт дыбысты буын: төрт,қант,тарс,жұрт.
Дауысты дыбыстардың жуан,жіңішкелігімен байланысты буындар жуан және жіңішке болып та бөлінеді. Сөйтіп, айтылғанда үзіліп-үзіліп шығатын, құрамында
дауысты дыбыстың қатысымен бөлініп айтылатын сөздің бөлшегі буын деп аталады. ба-ла-лар, ә-ке, а-та, ат-ты.
Қазақ тілінде дауысты дауыстар мен дауыссыз дыбыстардың алмасып отыруына байланысты буын үш түрге бөлінеді:
Ашық буын дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталады немесе дауыстыдан басталып дауыстыға дыбысқа бітеді. Мысалы: а-на, ә-же, қа-ла, да-ла, ба-ла т.б.
2.Тұйық буын дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа аяқталады.Мысалы: ас-та-на, ек-пін, ек-ше, ар-шы т.б.
1-буында: ат,ет,от,ант,өрт.т.б.
2-буында: ки-ік,ти-ін т.б.
3-буында: тұң-ғи-ық, а-қи-ық т.б.
4-буында: әдеби-ет, мәдени-ет т.б.
3.Бітеу буын дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталады. Мысалы: бал-шық, бат-пақ, бөл-шек, таң-дау, сақ-тау, көк-тем, жар-ғақ,бал-дыр-ған, бал-мұз-дақ,бір-лес-тік т.б.
1. Бізде ауа-райы да ғажап, табиғаттан жылдың 4 мезгілінің де кереметтерін көруге болады. Еліміздің таулы аймақтарының табиғатын көрсеңіз, сұлулықтан көзіңіз талады. Өзен-көлдердің тұнықтығы мен мөлдірлігі, ондағы жүзіп жүрген балықтарының өзі айтуға бір әңгіме. Қысқасы, мен сізді тағы да Қазақстанға келіп, қонақ болып кетуге шақырамын! Егер келетін болсаңыз, мен өзім сізді күтіп алып, елімнің барлық кереметтерін көрсетер едім. Біз сізді күтеміз!
Мен мәтінді осылай аяқтар едім. Себебі, француз жазушысы біздің елімізді тек естіп қана білетін болар немесе келген күннің өзінде менің Отанымның барлық кереметтерін көрмегені анық, ал мен оған елімнің әр бұрышын үлкен мақтанышпен таныстырар едім.
Буын- сөзді айтқан кездегі дауыс толқыны. Буын сөздегі дауысты дыбысқа негізделеді. Яғни сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады.
Қазақ тілінде буын ішіндегі дыбыс саны төрт түрлі болады:
1) Бір дыбысты буын, жалғыз дауыстыдан тұратын буын: а-ла,ә-ке,о-рақ,ұ-ран; ат,ер,ін.
2) Екі дыбысты буын: ба-ла, ше-ше,да-ла.
3) Үш дыбысты буын: көз,бас,төс,ұлт,ант.
4) Төрт дыбысты буын: төрт,қант,тарс,жұрт.
Дауысты дыбыстардың жуан,жіңішкелігімен байланысты буындар жуан және жіңішке болып та бөлінеді. Сөйтіп, айтылғанда үзіліп-үзіліп шығатын, құрамында
дауысты дыбыстың қатысымен бөлініп айтылатын сөздің бөлшегі буын деп аталады. ба-ла-лар, ә-ке, а-та, ат-ты.
Қазақ тілінде дауысты дауыстар мен дауыссыз дыбыстардың алмасып отыруына байланысты буын үш түрге бөлінеді:
Ашық буын дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталады немесе дауыстыдан басталып дауыстыға дыбысқа бітеді. Мысалы: а-на, ә-же, қа-ла, да-ла, ба-ла т.б.
2.Тұйық буын дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа аяқталады.Мысалы: ас-та-на, ек-пін, ек-ше, ар-шы т.б.
1-буында: ат,ет,от,ант,өрт.т.б.
2-буында: ки-ік,ти-ін т.б.
3-буында: тұң-ғи-ық, а-қи-ық т.б.
4-буында: әдеби-ет, мәдени-ет т.б.
3.Бітеу буын дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталады. Мысалы: бал-шық, бат-пақ, бөл-шек, таң-дау, сақ-тау, көк-тем, жар-ғақ,бал-дыр-ған, бал-мұз-дақ,бір-лес-тік т.б.
1. Бізде ауа-райы да ғажап, табиғаттан жылдың 4 мезгілінің де кереметтерін көруге болады. Еліміздің таулы аймақтарының табиғатын көрсеңіз, сұлулықтан көзіңіз талады. Өзен-көлдердің тұнықтығы мен мөлдірлігі, ондағы жүзіп жүрген балықтарының өзі айтуға бір әңгіме. Қысқасы, мен сізді тағы да Қазақстанға келіп, қонақ болып кетуге шақырамын! Егер келетін болсаңыз, мен өзім сізді күтіп алып, елімнің барлық кереметтерін көрсетер едім. Біз сізді күтеміз!
Мен мәтінді осылай аяқтар едім. Себебі, француз жазушысы біздің елімізді тек естіп қана білетін болар немесе келген күннің өзінде менің Отанымның барлық кереметтерін көрмегені анық, ал мен оған елімнің әр бұрышын үлкен мақтанышпен таныстырар едім.
Объяснение: