Геракл задушив величезного немейського лева, який був народжений чудовиськами Тифоном і Єхидною і справляв спустошення в Арголиде. Стріли Геракла відскочили від товстої шкури лева, але герой оглушив звіра палицею і задушив руками. У пам’ять цього першого свого подвигу Геракл заснував Немейские ігри, які святкувалися на стародавньому Пелопоннесі раз на два роки. (Детальніше – див. В окремій статті Перший подвиг Геракла – Немейский лев.)
Другий подвиг Геракла (короткий зміст)
Геракл убив лернейську гідру – чудовисько з тілом змії і 9 головами дракона, яке виповзало з болота поблизу міста Лерни, вбивало людей і знищувало цілі стада. На місці кожної відрубаної героєм голови гідри виростали дві нові, поки помічник Геракла, Іолай, що не почав припікати гідрі шиї палаючими стовбурами дерев. Він же вбив і гігантського раку, який виліз з болота на до гідрі. У отруйної жовчі лернейской гідри Геракл вимочив свої стріли, зробивши їх смертельними. (Детальніше – див. В окремій статті Другий подвиг Геракла – Лернейська гідра.)
Стімфалійські птахи нападали на людей і худобу, розриваючи їх мідними кігтями і дзьобами. Крім того, вони кидали з висоти, як стріли, вбивчі бронзові пір’я. Богиня Афіна дала Гераклові два тимпана, звуками яких він сполохав птахів. Коли ті зграєю злетіли вгору, Геракл перестріляв частина їх з лука, а решта в жаху відлетіли до берегів Понта Евксинського (Чорного моря) і більше вже не повернулися до Греції. (Детальніше – див. В окремій статті Третій подвиг Геракла – Стімфалійські птахи.)
Четвертий подвиг Геракла (короткий зміст)
Керинейська лань із золотими рогами і мідними ногами, послана в покарання людям богинею Артемідою, ніколи не знаючи втоми, носилася по Аркадії і спустошувала поля. Геракл переслідував лань бігом цілий рік, досягнувши в гонитві за нею витоків Істра (Дунаю) на крайній півночі і потім повернувшись назад в Елладу. Тут Геракл поранив лань стрілою в ногу, зловив її і приніс живий до Еврісфея в Мікени. (Детальніше – див. В окремій статті Четвертий подвиг Геракла – Керинейська лань.)
П’ятий подвиг Геракла (короткий зміст)
Володів дивовижною силою Ерімантський кабан наводив жах на всі околиці. По дорозі на бій з ним Геракл відвідав свого друга, кентавра Тола. Той пригостив героя вином, розсердившись цим решти кентаврів, так як вино належало їм усім, а не одному Фолу. Кентаври кинулись на Геракла, але він стрільбою з лука примусив напали ховатися у кентавра Хірона. Переслідуючи кентаврів, Геракл увірвався в печеру Хірона і випадково вбив стрілою цього мудрого героя багатьох грецьких міфів. Знайшовши Ерімантський кабана, Геракл загнав його в глибокий сніг, і той загруз там. Герой відніс пов’язаного вепра в Мікени, де переляканий Еврисфей при вигляді цього чудовиська сховався в великий глек.
Шостий подвиг Геракла (короткий зміст)
Цар Еліди Авгий, син бога сонця Геліоса, отримав від батька численні стада білих і червоних биків. Його величезний обори не очищати 30 років. Геракл запропонував Авгію очистити стійло за день, попросивши натомість десяту частину його стад. Вважаючи, що герой не впорається з роботою за одну добу, Авгий погодився. Геракл перегородив греблею річки Алфей і Пенею і відвів їх воду на обори Авгия – весь гній був змитий з нього за день.
Жадібний Авгий не віддав Гераклові обіцяної плати за роботу. Через кілька років, вже звільнившись від служби в Еврісфея, Геракл зібрав військо, розбив Авгия і вбив його. Після цієї перемоги Геракл заснував в Еліді, у міста Піси, знамениті Олімпійські ігри.
Сьомий подвиг Геракла (короткий зміст)
Бог Посейдон дав критському цар Миносу прекрасного бика для принесення себе в жертву. Але Мінос залишив чудесного бика в своєму стаді, а в жертву Посейдону приніс іншого. Розгніваний бог наслав на бика сказ: він став носитися по всьому Криту, знищуючи все по дорозі. Геракл зловив бика, приборкав і переплив на його спині по морю з Криту на Пелопоннес. Еврісфей наказав випустити бика. Той, знову оскаженівши, кинувся від Мікен на північ, де його вбив в Аттиці афінський герой Тесей.
Восьмий подвиг Геракла (короткий зміст)
Фракийский цар Діомед володів кіньми чудової краси і сили, яких можна було утримати в стійлі лише залізними ланцюгами. Діомед годував коней людським м’ясом, вбиваючи приходили до нього чужинців. Геракл силою відвів коней і розгромив в бою кинувся в погоню Диомеда. Коні ж за цей час розтерзали супутника Геракла, Абдера, який сторожив їх на кораблях.Гесперид – передостаннім.
«Мәңгілік бала бейне» - күллі қазақ жұртының ауыр қайғысы мен мұңын жамылған шығарма. Ядролық сынақтардың зардабынан мүгедек болған Ләйлә қыздың өмірі сипатталады. Оның туған жері Қарауылдың ащы болмысы мен әлеуметтік жай-күйі бейнеленеді. Ләйлә атомның әсерінен емес, а ң ісінен өз өмірімен қоштасады. Қоғамның лас әрекетіне шыдамаған Ләйләмен бірге оның Қарауылы, рухы, ұлты өледі. Мұңға толы шығарма негізінде қазақ киносының қоржыны тағы бір фильммен толықты. 2002 жылы белгілі режиссер Сатыбалды Нарымбетов экранға «Қызжылаған» фильмін шығарады. Жарыққа шыққан бойда фильм кеңінен танылып, халықаралық байқаулар мен фестивальдердің жүлдегері атанып, үздіктердің қатарынан көрінді. Ләйләнің денесі кем болса да, оның жүрегі кең. Ләйлә - жаны тазы, көкірегі көркемдікке құштар жан. Театрдағы Ләйлә бейнесін Данагүл Темірсұлтанова сомдаса, кинодағы бейнесін Аянат Есмағамбетова сомдаған болатын.
Фильмнің ең өзекті бейнесі – ауыл көрінісі. «Дегелен» ауылы арқылы режиссер қазақ жерінің кеңдігін (бейнелі түрде), тұрғындары арқылы халықтың мейірбандылығын ашып айтқан. Бұл ауылда түрлі дін өкілдері жинақталған. Әр түрлі ұлттар да бас қосқан. Барлығы да тонның ішкі бауындай тату. Әсіресе, ауылдағы неміс отбасының тастанды үйіне кірмек болған мемлекет адамын Дегелен тұрғындары үйдің маңына да жолатпаған әрекетін көрсеткен, у-шуға толы кадр жанға сондай жылулық сыйлайды. «Кет! Бұл Геральдтің үйі, кетіңдер!», - деп айғайға басқан әйелдер мен соққыға алған ерлердің қылықтары көрерменге күлкі сыйлайды. Осыдан «бәріміз біріміз үшін» деген қанатты сөз ойға келеді. Ал осы мағыналы сөздің жалғасы «Біріміз – бәріміз үшін», бұл – Ләйлә. Фильмнің орысша атауы «Молитва Лейлы». Ләйлә қыздың «деніме шипа бере көріңізші» деп, жалбарынуы, терең түсінген жанға, жеке басына сұрап тұрған тілек-дұға емес екені түсінікті. Осыған байланысты кинотанушы Гүлнар Әбікеева былай баға береді: «Молитва Лейлы – молитва матери, молитва народа, молитва будущности казахской земли, изуродованной и измученной испытаниями и лишениями» [2, 211 б.]. Бұнымен толықтай келісуге болады. Ләйлә ауылында болып жатқан қайғы-қасіреттің қайдан шығып жатқанынан хабары болмаса да, айрандай ұйып отырған тұрғындардың бірлігін сақтап қалып, ертеңгі күнге жарқындық сыйлауды қалайды. (бұл фильмде ашық түрде көрсетілмесе де, талдау барысында сондай баға беруге болады) Сол себепті де, өмірден өткен ата-анасының бейітіне барып, ертеңгі күн үшін Алладан амандық тілейді. Ләйләнің бейнесі жеке кейіпкер ретінде толық ашылмағанымен, Жер-ана ретінде толықтай бейнесін ақтап шықты деуге болады. Бұны біз фильмнің соңғы кадрынан байқаймыз. Қолына сәби ұстаған ақ жаулықты ана. «В финале фильма режиссер представляет Лейлу с младенцем в образе Богоматери, оставляя надежду на то, что, может быть, ей и ее младенцу удастся выжить» [2, 211б.], - дейді Гүлнар Әбiкеева. Бұл жерде, Ләйлә мен оның бөбегін метафора ретінде қарастырғанымыз жөн болады. Ләйләнің о дүниелік атанған ата-анасы – өткен уақыт. Ләйлә – палигоннан жапа шегіп жатқан қоғамның бейнесі. Бала – болашаққа ашылған жарқын жол. Режиссер фильмнің эпиграфы ретінде: «Ни один народ не исчеснет из-за вражды людей, забывших, что по своему роду все они братья и сестры. Не дано людям убить то, что создано Свыше» - бекерге алынбаған сөйлем. Сонымен қатар, байқасаңыздар, фильмнің өн-бойы осы сөйлемнің айналасына жинақталған. Ең соңындағы болашаққа ашылған есік ананың тілеген дұғасы мен үміті. Ұлы үміттің ақталғанын режиссер дүниеге келген сәбимен көрсетеді. Осы сәбидің бейнесі туралы кинотанушы Баубек Нөгербек была деп жазады: «Ребенок, рожденный Лейлой – есть неземное, небесное чадо... Младенец, явивщийся на этот свет – это аллегорический образ новой жизни, нового начало» Сонымен, қорыта келгенде белгілі бір әңгіме немесе роман бойынша экрандалған шығармаларды бір арнаға жинақтап қарастыру өте күрделі мәселе. Себебі әдебиет пен кино өнерінің заңдылықтары әртүрлі. «Мәңгілік бала бейне» әңгімесі мен «Қызжылаған» фильмінің өзара айырмашылықтары өте көп екенін жоғарыда айтып өттік. Екі шығарманың тақырыбы бір болғанымен, заты екі бөлек. Жазушы, Роза Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» әңгімесінде жеке кейіпкердің бейнесі арқылы бүкіл қазақ халқының трагедиясы көрініс тапқан. Әр кейіпкердің бейнесін шебер аша білген. Ал, режиссер Сатыбалды Нарымбетовтың «Қызжылаған» фильмі Дегелен ауылының тіршілігін бақылай отырып, тұрғындарға белгісіз сұмдық апаттың шыққан тегін анықтауға тырысады. Өткен мен бүгінді алға қойып, болашаққа жол сілтейді. Бұны біз фильмнің бастапқы қадрынан көрсетілген ұзын да ұзақ тунелдің жалғыз, көрінер-көрінбес жарығына ұмтылған камера қозғалысынан түсінеміз.
Відповідь:
Перший подвиг Геракла (короткий зміст)
Геракл задушив величезного немейського лева, який був народжений чудовиськами Тифоном і Єхидною і справляв спустошення в Арголиде. Стріли Геракла відскочили від товстої шкури лева, але герой оглушив звіра палицею і задушив руками. У пам’ять цього першого свого подвигу Геракл заснував Немейские ігри, які святкувалися на стародавньому Пелопоннесі раз на два роки. (Детальніше – див. В окремій статті Перший подвиг Геракла – Немейский лев.)
Другий подвиг Геракла (короткий зміст)
Геракл убив лернейську гідру – чудовисько з тілом змії і 9 головами дракона, яке виповзало з болота поблизу міста Лерни, вбивало людей і знищувало цілі стада. На місці кожної відрубаної героєм голови гідри виростали дві нові, поки помічник Геракла, Іолай, що не почав припікати гідрі шиї палаючими стовбурами дерев. Він же вбив і гігантського раку, який виліз з болота на до гідрі. У отруйної жовчі лернейской гідри Геракл вимочив свої стріли, зробивши їх смертельними. (Детальніше – див. В окремій статті Другий подвиг Геракла – Лернейська гідра.)
Стімфалійські птахи нападали на людей і худобу, розриваючи їх мідними кігтями і дзьобами. Крім того, вони кидали з висоти, як стріли, вбивчі бронзові пір’я. Богиня Афіна дала Гераклові два тимпана, звуками яких він сполохав птахів. Коли ті зграєю злетіли вгору, Геракл перестріляв частина їх з лука, а решта в жаху відлетіли до берегів Понта Евксинського (Чорного моря) і більше вже не повернулися до Греції. (Детальніше – див. В окремій статті Третій подвиг Геракла – Стімфалійські птахи.)
Четвертий подвиг Геракла (короткий зміст)
Керинейська лань із золотими рогами і мідними ногами, послана в покарання людям богинею Артемідою, ніколи не знаючи втоми, носилася по Аркадії і спустошувала поля. Геракл переслідував лань бігом цілий рік, досягнувши в гонитві за нею витоків Істра (Дунаю) на крайній півночі і потім повернувшись назад в Елладу. Тут Геракл поранив лань стрілою в ногу, зловив її і приніс живий до Еврісфея в Мікени. (Детальніше – див. В окремій статті Четвертий подвиг Геракла – Керинейська лань.)
П’ятий подвиг Геракла (короткий зміст)
Володів дивовижною силою Ерімантський кабан наводив жах на всі околиці. По дорозі на бій з ним Геракл відвідав свого друга, кентавра Тола. Той пригостив героя вином, розсердившись цим решти кентаврів, так як вино належало їм усім, а не одному Фолу. Кентаври кинулись на Геракла, але він стрільбою з лука примусив напали ховатися у кентавра Хірона. Переслідуючи кентаврів, Геракл увірвався в печеру Хірона і випадково вбив стрілою цього мудрого героя багатьох грецьких міфів. Знайшовши Ерімантський кабана, Геракл загнав його в глибокий сніг, і той загруз там. Герой відніс пов’язаного вепра в Мікени, де переляканий Еврисфей при вигляді цього чудовиська сховався в великий глек.
Шостий подвиг Геракла (короткий зміст)
Цар Еліди Авгий, син бога сонця Геліоса, отримав від батька численні стада білих і червоних биків. Його величезний обори не очищати 30 років. Геракл запропонував Авгію очистити стійло за день, попросивши натомість десяту частину його стад. Вважаючи, що герой не впорається з роботою за одну добу, Авгий погодився. Геракл перегородив греблею річки Алфей і Пенею і відвів їх воду на обори Авгия – весь гній був змитий з нього за день.
Жадібний Авгий не віддав Гераклові обіцяної плати за роботу. Через кілька років, вже звільнившись від служби в Еврісфея, Геракл зібрав військо, розбив Авгия і вбив його. Після цієї перемоги Геракл заснував в Еліді, у міста Піси, знамениті Олімпійські ігри.
Сьомий подвиг Геракла (короткий зміст)
Бог Посейдон дав критському цар Миносу прекрасного бика для принесення себе в жертву. Але Мінос залишив чудесного бика в своєму стаді, а в жертву Посейдону приніс іншого. Розгніваний бог наслав на бика сказ: він став носитися по всьому Криту, знищуючи все по дорозі. Геракл зловив бика, приборкав і переплив на його спині по морю з Криту на Пелопоннес. Еврісфей наказав випустити бика. Той, знову оскаженівши, кинувся від Мікен на північ, де його вбив в Аттиці афінський герой Тесей.
Восьмий подвиг Геракла (короткий зміст)
Фракийский цар Діомед володів кіньми чудової краси і сили, яких можна було утримати в стійлі лише залізними ланцюгами. Діомед годував коней людським м’ясом, вбиваючи приходили до нього чужинців. Геракл силою відвів коней і розгромив в бою кинувся в погоню Диомеда. Коні ж за цей час розтерзали супутника Геракла, Абдера, який сторожив їх на кораблях.Гесперид – передостаннім.
«Мәңгілік бала бейне» - күллі қазақ жұртының ауыр қайғысы мен мұңын жамылған шығарма. Ядролық сынақтардың зардабынан мүгедек болған Ләйлә қыздың өмірі сипатталады. Оның туған жері Қарауылдың ащы болмысы мен әлеуметтік жай-күйі бейнеленеді. Ләйлә атомның әсерінен емес, а ң ісінен өз өмірімен қоштасады. Қоғамның лас әрекетіне шыдамаған Ләйләмен бірге оның Қарауылы, рухы, ұлты өледі. Мұңға толы шығарма негізінде қазақ киносының қоржыны тағы бір фильммен толықты. 2002 жылы белгілі режиссер Сатыбалды Нарымбетов экранға «Қызжылаған» фильмін шығарады. Жарыққа шыққан бойда фильм кеңінен танылып, халықаралық байқаулар мен фестивальдердің жүлдегері атанып, үздіктердің қатарынан көрінді. Ләйләнің денесі кем болса да, оның жүрегі кең. Ләйлә - жаны тазы, көкірегі көркемдікке құштар жан. Театрдағы Ләйлә бейнесін Данагүл Темірсұлтанова сомдаса, кинодағы бейнесін Аянат Есмағамбетова сомдаған болатын.
Фильмнің ең өзекті бейнесі – ауыл көрінісі. «Дегелен» ауылы арқылы режиссер қазақ жерінің кеңдігін (бейнелі түрде), тұрғындары арқылы халықтың мейірбандылығын ашып айтқан. Бұл ауылда түрлі дін өкілдері жинақталған. Әр түрлі ұлттар да бас қосқан. Барлығы да тонның ішкі бауындай тату. Әсіресе, ауылдағы неміс отбасының тастанды үйіне кірмек болған мемлекет адамын Дегелен тұрғындары үйдің маңына да жолатпаған әрекетін көрсеткен, у-шуға толы кадр жанға сондай жылулық сыйлайды. «Кет! Бұл Геральдтің үйі, кетіңдер!», - деп айғайға басқан әйелдер мен соққыға алған ерлердің қылықтары көрерменге күлкі сыйлайды. Осыдан «бәріміз біріміз үшін» деген қанатты сөз ойға келеді. Ал осы мағыналы сөздің жалғасы «Біріміз – бәріміз үшін», бұл – Ләйлә. Фильмнің орысша атауы «Молитва Лейлы». Ләйлә қыздың «деніме шипа бере көріңізші» деп, жалбарынуы, терең түсінген жанға, жеке басына сұрап тұрған тілек-дұға емес екені түсінікті. Осыған байланысты кинотанушы Гүлнар Әбікеева былай баға береді: «Молитва Лейлы – молитва матери, молитва народа, молитва будущности казахской земли, изуродованной и измученной испытаниями и лишениями» [2, 211 б.]. Бұнымен толықтай келісуге болады. Ләйлә ауылында болып жатқан қайғы-қасіреттің қайдан шығып жатқанынан хабары болмаса да, айрандай ұйып отырған тұрғындардың бірлігін сақтап қалып, ертеңгі күнге жарқындық сыйлауды қалайды. (бұл фильмде ашық түрде көрсетілмесе де, талдау барысында сондай баға беруге болады) Сол себепті де, өмірден өткен ата-анасының бейітіне барып, ертеңгі күн үшін Алладан амандық тілейді. Ләйләнің бейнесі жеке кейіпкер ретінде толық ашылмағанымен, Жер-ана ретінде толықтай бейнесін ақтап шықты деуге болады. Бұны біз фильмнің соңғы кадрынан байқаймыз. Қолына сәби ұстаған ақ жаулықты ана. «В финале фильма режиссер представляет Лейлу с младенцем в образе Богоматери, оставляя надежду на то, что, может быть, ей и ее младенцу удастся выжить» [2, 211б.], - дейді Гүлнар Әбiкеева. Бұл жерде, Ләйлә мен оның бөбегін метафора ретінде қарастырғанымыз жөн болады. Ләйләнің о дүниелік атанған ата-анасы – өткен уақыт. Ләйлә – палигоннан жапа шегіп жатқан қоғамның бейнесі. Бала – болашаққа ашылған жарқын жол. Режиссер фильмнің эпиграфы ретінде: «Ни один народ не исчеснет из-за вражды людей, забывших, что по своему роду все они братья и сестры. Не дано людям убить то, что создано Свыше» - бекерге алынбаған сөйлем. Сонымен қатар, байқасаңыздар, фильмнің өн-бойы осы сөйлемнің айналасына жинақталған. Ең соңындағы болашаққа ашылған есік ананың тілеген дұғасы мен үміті. Ұлы үміттің ақталғанын режиссер дүниеге келген сәбимен көрсетеді. Осы сәбидің бейнесі туралы кинотанушы Баубек Нөгербек была деп жазады: «Ребенок, рожденный Лейлой – есть неземное, небесное чадо... Младенец, явивщийся на этот свет – это аллегорический образ новой жизни, нового начало» Сонымен, қорыта келгенде белгілі бір әңгіме немесе роман бойынша экрандалған шығармаларды бір арнаға жинақтап қарастыру өте күрделі мәселе. Себебі әдебиет пен кино өнерінің заңдылықтары әртүрлі. «Мәңгілік бала бейне» әңгімесі мен «Қызжылаған» фильмінің өзара айырмашылықтары өте көп екенін жоғарыда айтып өттік. Екі шығарманың тақырыбы бір болғанымен, заты екі бөлек. Жазушы, Роза Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» әңгімесінде жеке кейіпкердің бейнесі арқылы бүкіл қазақ халқының трагедиясы көрініс тапқан. Әр кейіпкердің бейнесін шебер аша білген. Ал, режиссер Сатыбалды Нарымбетовтың «Қызжылаған» фильмі Дегелен ауылының тіршілігін бақылай отырып, тұрғындарға белгісіз сұмдық апаттың шыққан тегін анықтауға тырысады. Өткен мен бүгінді алға қойып, болашаққа жол сілтейді. Бұны біз фильмнің бастапқы қадрынан көрсетілген ұзын да ұзақ тунелдің жалғыз, көрінер-көрінбес жарығына ұмтылған камера қозғалысынан түсінеміз.