Шаарга барсам кана...Эгер шаардан жылуу орун колго тийгендей болсо куйрукту шарт түйүп, тоо-токоюң менен жерге кир, катып саткан карагайң менен, куужатын катының менен жерге кир , алжыган чал, асыранды балаң менен жерге кир деп басып кете бербес белем! О, анда мен азоо айгырдай азынып турбас белем! “Орозкул Балажанович, кирүүгө можина?” -дегизип жалдыратат элем го даалайды. Түпкүчтөй түйүлтөт элем го кээ бир ак жүрөктөрдү. Ошерден бир шаардык катын албайт белем. Албаска эмне экен? Алиги микрафонун тумшугуна кармап, соруусун чайнап ырдаган сулуу артист келиндердин бирин алып алсам жарашпайт бекен. Андайларга кызматы чоң эркек болсо болду дешет.
Орозкул бүгүн таң эртеден бери ачуулу. Эртең менен балта-чотту алып, суудан өтүп, токойго жөнөрдө Момун чал баланы мектебине алпарып келе коеюн деп жинине бир тийген. Алжыган чал да! Күндө эртең менен ат токуп, баланы бир жеткирет, түштө дагы чаап барып, мектептен апкелет. Мынча эмне таштандынын убарасын тартат! Кокуй, мектебине кечигип калбасын деп шашып турганын кантесиң. Кудай берди болуп, бүгун быякта мындай иш чыгып атса, акыры эмнет менен бүтөр экен деп, жан кыйпычыктап турса, чал жинге тийбедиби: балам дейт, мектеби дейт Азыр эле жеткире коюп, кайра чаап келе калам. Бала мектебинен кечиксе мугалим эжейине уят болор",-дейт. Уялары жанагы куу жамбаш келинби, беш жылдан бери ийининен бир пальто түшпөйт. Качан көрсөң бир колтук дептерлерди бооруна кысып бараткан. Качан көрсөң, кол көтөрүп, райондун жолуна турганы. Эмне керек эле? -Мектепке көмүр керек эле, айнек керек эле деп, бор керек эле.Жөндүү мугалим болсо ушу мектепке келмекпи? Кенже мектеп деп, койгон атын. А көрө, жетим мектеп деп койсо жакшы болмок. Ушундан окуп чыккандар кайсы киши болуп жыргатаар дейсиң. Чыныгы мугалимдер шаарда. Алардын мектеби да жарашкан. жалаң эле айнектен салынгандай. Мугалимдеринин тагынганы галустук. Шаар ошонусу менен шаар даАл жерде чоңдор иштейт, машине менен зуулдап көчөдөн чоңдор чоңдор өтүп турат. Машинелерчи! капкара болуп күнгө жалтылдап, үнү угулбай жаныңдан жабылжып өтүп баратса, дене боюң дүр этет, зыңкыя катып тура калгың келет. Шаардын эли аны да байкабайт, өз бет алдынча уйгу-туйгу шашып баратканы.Жашоо деп мына ошо шаардагы жашоону айт!
Ошоякка жылып, ошерде орноп калсаң. Шаарда кызматыңды, чоңдугуңду сыйлоону билишет. Урматтай турган ишпи, ошол иштеги кишини урматтагың. Кызматың канча чоң болсо, сага келген урмат да ошончолук бийик. Маданяттуу эл да. Бирөөнүн арагын ичип, этин жедим эле, бирөөдөн жашынып пара алдым эле, ошол үчүн карагай кесип кутулайын деп, мынтип убара чегүү шаарда жок. Ал жерде жегендей жеп, айтып койсоң аткарылат. Элүү сом, ашып кетсе жүз сом үчүн карагай кесип берип, анан дагы качан үстүмөн жалаа жазып жиберет экен деп калтырап жүрбөйсүң ал жерде..Э караңгылык
1) Обтекаемая торпедообразная форма тела, сплющенная в боковом или спинной брюшном (у придонных рыб) направлениях. Череп неподвижно соединен с позвоночником, который имеет только два отдела - туловищный и хвостовой.
2) У костных рыб имеется спецальный гидростатический орган - плавательный пузырь. В результате изменения его объема изменяется плавучесть рыбы. У хрящевых рыб плавучесть тела достигается в результате накопления в печени, реже в других органаз, запасов жира.
3) Кожа покрыта плакоидной или костной чешуей, богата жедезами, обильно выделяющими слизь, которая уменьшает трение тела об воду и выполняет защитную функцию.
4) Органы дыхания - жабры.
5) Двухкамерное сердце (с венозной кровью), состоящее из предсердия и желудочка; один круг кровообращения. Органы и ткани снабжаются артериальной кровью, богатой кислородом. Жизнедеятельность рыб зависит от температуры воды.
6) Туловищные почки.
7) Органы чувств рыб приспособлены к водному образу жизни. Плоская роговица и почти шаровидной формы хрусталик позволяют рыбам видеть только близко расположенные предметы. Обоняние хорошо развито, позволяет держаться в стае и находить пищу. Орган слуха и равновесия представлен только внутренним ухом. Орган боковой линии позволяет не сталкиваться с подводными предметами, обнаруживать приближение и удаление хищника, добычи или партнера по стае.
8) У большинства рыб наружное оплодотворение.
Шаарга барсам кана...Эгер шаардан жылуу орун колго тийгендей болсо куйрукту шарт түйүп, тоо-токоюң менен жерге кир, катып саткан карагайң менен, куужатын катының менен жерге кир , алжыган чал, асыранды балаң менен жерге кир деп басып кете бербес белем! О, анда мен азоо айгырдай азынып турбас белем! “Орозкул Балажанович, кирүүгө можина?” -дегизип жалдыратат элем го даалайды. Түпкүчтөй түйүлтөт элем го кээ бир ак жүрөктөрдү. Ошерден бир шаардык катын албайт белем. Албаска эмне экен? Алиги микрафонун тумшугуна кармап, соруусун чайнап ырдаган сулуу артист келиндердин бирин алып алсам жарашпайт бекен. Андайларга кызматы чоң эркек болсо болду дешет.
Орозкул бүгүн таң эртеден бери ачуулу. Эртең менен балта-чотту алып, суудан өтүп, токойго жөнөрдө Момун чал баланы мектебине алпарып келе коеюн деп жинине бир тийген. Алжыган чал да! Күндө эртең менен ат токуп, баланы бир жеткирет, түштө дагы чаап барып, мектептен апкелет. Мынча эмне таштандынын убарасын тартат! Кокуй, мектебине кечигип калбасын деп шашып турганын кантесиң. Кудай берди болуп, бүгун быякта мындай иш чыгып атса, акыры эмнет менен бүтөр экен деп, жан кыйпычыктап турса, чал жинге тийбедиби: балам дейт, мектеби дейт Азыр эле жеткире коюп, кайра чаап келе калам. Бала мектебинен кечиксе мугалим эжейине уят болор",-дейт. Уялары жанагы куу жамбаш келинби, беш жылдан бери ийининен бир пальто түшпөйт. Качан көрсөң бир колтук дептерлерди бооруна кысып бараткан. Качан көрсөң, кол көтөрүп, райондун жолуна турганы. Эмне керек эле? -Мектепке көмүр керек эле, айнек керек эле деп, бор керек эле.Жөндүү мугалим болсо ушу мектепке келмекпи? Кенже мектеп деп, койгон атын. А көрө, жетим мектеп деп койсо жакшы болмок. Ушундан окуп чыккандар кайсы киши болуп жыргатаар дейсиң. Чыныгы мугалимдер шаарда. Алардын мектеби да жарашкан. жалаң эле айнектен салынгандай. Мугалимдеринин тагынганы галустук. Шаар ошонусу менен шаар даАл жерде чоңдор иштейт, машине менен зуулдап көчөдөн чоңдор чоңдор өтүп турат. Машинелерчи! капкара болуп күнгө жалтылдап, үнү угулбай жаныңдан жабылжып өтүп баратса, дене боюң дүр этет, зыңкыя катып тура калгың келет. Шаардын эли аны да байкабайт, өз бет алдынча уйгу-туйгу шашып баратканы.Жашоо деп мына ошо шаардагы жашоону айт!
Ошоякка жылып, ошерде орноп калсаң. Шаарда кызматыңды, чоңдугуңду сыйлоону билишет. Урматтай турган ишпи, ошол иштеги кишини урматтагың. Кызматың канча чоң болсо, сага келген урмат да ошончолук бийик. Маданяттуу эл да. Бирөөнүн арагын ичип, этин жедим эле, бирөөдөн жашынып пара алдым эле, ошол үчүн карагай кесип кутулайын деп, мынтип убара чегүү шаарда жок. Ал жерде жегендей жеп, айтып койсоң аткарылат. Элүү сом, ашып кетсе жүз сом үчүн карагай кесип берип, анан дагы качан үстүмөн жалаа жазып жиберет экен деп калтырап жүрбөйсүң ал жерде..Э караңгылык
2) У костных рыб имеется спецальный гидростатический орган - плавательный пузырь. В результате изменения его объема изменяется плавучесть рыбы. У хрящевых рыб плавучесть тела достигается в результате накопления в печени, реже в других органаз, запасов жира.
3) Кожа покрыта плакоидной или костной чешуей, богата жедезами, обильно выделяющими слизь, которая уменьшает трение тела об воду и выполняет защитную функцию.
4) Органы дыхания - жабры.
5) Двухкамерное сердце (с венозной кровью), состоящее из предсердия и желудочка; один круг кровообращения. Органы и ткани снабжаются артериальной кровью, богатой кислородом. Жизнедеятельность рыб зависит от температуры воды.
6) Туловищные почки.
7) Органы чувств рыб приспособлены к водному образу жизни. Плоская роговица и почти шаровидной формы хрусталик позволяют рыбам видеть только близко расположенные предметы. Обоняние хорошо развито, позволяет держаться в стае и находить пищу. Орган слуха и равновесия представлен только внутренним ухом. Орган боковой линии позволяет не сталкиваться с подводными предметами, обнаруживать приближение и удаление хищника, добычи или партнера по стае.
8) У большинства рыб наружное оплодотворение.