ПО БАШ.ЯЗ
— Нимә булды? — тип һораны ул Тайыштабандан. — Күҙҙәреңде саҡ асып тораһың, ауырыйһыңмы әллә? — Юҡ, ауырымайым. Ә һинең ҡулда нимә? Оҙонғолаҡ аптырап: — Шуны ла белмәйһеңме?.. Сана бит был, һин түгел, минең бәләкәй ҡустым да белә уның нимә икәнен. Ысынлап күргәнең юҡ инеме? — Күргәнем юҡ шул. Уның менән нимә эшләйҙәр? Бал ҡортоноң ояһына менә торған баҫҡыс түгелме? Ҡуян рәхәтләнеп көлдө, дуҫының юҡҡа ғына үпкәләп бармағанын белә ул. — Санаға ултырып, тауҙан шыуалар, — тип аңлатты Оҙонғолаҡ. — Тик тиҙерәк ҡар яуһын ине!.. Их, рәхәт тә һуң тауҙан елеүҙәре! Ҡош осоп барамы ни! Э-һей! — Оҙонғолаҡ, минең дә санала шыуғым килә! — Көҙ санала шыуып булмай. Ҡар яуғас та мин һине тауға саҡырырмын, яраймы? Ҡыш килде. Бейек тау итәген ҡар ҡапланы. Урман апаҡ булып тынып ҡалды. Иртә менән иптәштәрен эйәртеп, Оҙонғолаҡ бейек тауға йүгерҙе. — Э-һей!.. — Эй!.. Төрлө матур саналар, бер-бер артлы ярыша-ярыша, тауҙан елде. Күңелле лә инде ҡыш көнө, ҡар туҙҙырып, аҫҡа атылаһың да тағы тауға йүгерәһең. — Э-һей!.. — Эй!.. Оҙонғолаҡтың иҫенә ҡапыл Тайыштабан килеп төштө. «Тайыштабанға әйтергә бөтөнләй онотҡанмын бит, көтәлер инде», — тип уйланы ул һәм, санаһын һөйрәп, ҡар өҫтөндә эҙ ҡалдыра-ҡалдыра, дуҫына ашыҡты. Оҙонғолаҡ элеккесә, тәҙрә төбөнә барып етеү менән, һыҙғырып ебәрҙе. Тик дуҫы, ниңәлер, күренмәне. Тағы һыҙғырҙы, тағы көттө. Ишек тә шаҡыны, ләкин берәү ҙә тауыш бирмәне. Оҙонғолаҡ уйға ҡалды. Ниңә Тайыштабан уйнарға сыҡманы икән? Һеҙ нисек уйлайһығыҙ?
1. Тайыштабан Оҙонғолаҡты ҡасан осрата? 2. Оҙонғолаҡ Тайыштабанға нимә күрһәтә? 3. Тайыштабан ни өсөн сананың нимә икәнен белмәй? 4. Оҙонғолаҡ Тайыштабанды урамға нисек саҡыра? 5. Тайыштабан менән Оҙонғолаҡтың үҙ-ара мөнәсәбәте һеҙгә оҡшанымы?
Вопрос 3
Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.
Үш бала орманға барды. Орманда жеміс-жидектер, құстар көп. Олар қыдырып жүріп, күннің қалай өткенін байқамай қалды. Енді үйлеріне қайтып келе жатыр. Атаанасына не деп айтарын білмей, қорқып келеді.
– Үйдегілерге не дейміз? – деді балалардың бірі.
Олар жол бойына тұра қалып, ақылдаса бастады. Өтірік айту мен шындықты айтудың қайсысы оңайырақ?
– Мен орманда қасқырдан тығылып отырдым деп айтамын. Сонда әкем маған ұрыспайды, – деді бірінші бала.
– Мен жолда атамды кездестірдім деймін. Сонда анам ашуланбайды, –деді екіншісі.
– Ал мен шынымды айтамын, – деді үшінші бала.
–Шындықты айту оңайырақ, себебі ештеңе ойлап табудың керегі жоқ.
(В.А. Осеевадан аударылып, бейімделген)
Балалар қандай сұраққа жауап іздеді?
Отрицательное-
Многие технические предприятия такие как заводы, электростанции, лаборатории. Требуют много ресурсов и энергии, в данном случае после их использования в атмосферу может быть выброшены химически вещества, они могут отравить человека и животных. Также после использования ресурсов, они в переработанном виде могут быть выброшены или закопаны, в данном случае может произойти отравление рек, озёр, почвы, а после мы можем пить воду из озёр и выращивать продукты питания на отравленной почве.
так же такие технические процессы требуют ресурсы, соответственно ресурсов становиться меньше. Для многих предприятий вырубают леса, что влечёт за собой большие проблемы в окружающей среде. Из за таких проблем здоровье человека может резко ухудшиться.
Так же парниковые газы, могут повлиять на окружающую среду, такими проблемами как глобальное потепление, в его ходе ледники начнут таять.
Так же многие виды растений и животных могут вымирать от поглощения переработанных ресурсов технических предприятий
Объяснение: