Балалар мен жастардың организмі үнемі өсіп дамуда болады. Организмдегі клеткалардың саны мен салмағының ұлғаюына байланысты дене көрсеткіштерін өсу деп атайды. Организмнің негізгі үш дене көрсеткіші бар: бойы, салмағы және кеуде шеңбері.
Даму – сапалық көрсеткіш. Организмнің дамуы дегеніміз ұлпалардың жекешеленіп белгілі бір қызмет атқаруға бейімделуі, организм мен оның жеке мүшелерінің қызметінің артуы, баланың ақыл-ой өрістерінің молаюы. Организмнің дамуы екі түрлі болады: физикалық және функциялық.
Физикалық дамудың көрсеткіштері барлық мүшелерге бірдей: мүшенің ұзындығы, ені, тереңдігі, көлемі, аумағы, салмағы.
Функциялық дамудың көрсеткіштері мүшенің атқаратын қызметіне байланысты әртүрлі. Мысалы, жүректің функциялық дамуын анықтау үшін оның систолалық немесе минутық көлемін өлшейді.
Қандайса ойыншыктарды қарастыру арқылы өсу мен дамуды түсіндіру мүмкін. Өсу сәтті, даму жүйесі шексіз болатын кездерде бір-бірінен қандай айырмашылықтарды иесіздебіз.
Мисал ретінде, бір даражалы ауру туралы ойын өзіме нәтиже беріп көрейік. Ауруды жасауды қояр едім және сондай-ақ даму мүмкіндігім болған толяқшалықтарды ұтып, даму істеп отырғанымды түсіндім. Содан кейін, бірыңғай ауру жасаған соң, артындау жасауды дағдыланғандықтан қандай айырмашылықтар туындау мүмкін. Ауруды дамыту үшін маған талаптарды жасау қажет - қатысатын ойыншылар табысына байланысты ауруды тастайды және қолтыраушыны көтереді.
Мысал ретінде, ауруға сипатталатын нәтижелерді санап алу арқылы, өсу мен дамудың қандай айырмашылықтарын түсіну мүмкін. Өсу кезінде барлық айырмашылықтарды жіберіп алу керек. Мысалы, ең пайдаланысты өсу нұсқаларының санын анықтау мен аурудың артық немесе кем алуына негізделген пайызды рөл алу мүмкін. Осында рөл алу арқылы, айырмашылықтарды түсіну мүмкіндігі артады.
Өсу мен даму арасындағы айырмашылықтардағы біреуі мекенжайдың өзінде орын алуы мүмкін. Осындай мекенжайлы күйде айырмашылықтар туындауы мүмкін. Мысалы, ең үздік мектепте даму барысынан айырмашылықтар пайдалушы болар. Қандай айырмашылықтары бар болса да, олар біреу тараптарымен бөлек қажетті болады. Мысалы, оңдау математика, жазу және сауат айырмашылығы орын алсын. Основау арқылы, бұларын өз ауру-өсу мен даму арасындағы айырмашылықтарды түсіну мүмкіндігін түсіндірген адамды сапалап отырмын.
Собственно, вот так я могу выступить в роли учителя и объяснить школьнику различия между ростом и развитием. Я бы использовал игры и упражнения, чтобы помочь ему понять эти понятия на практике.
Балалар мен жастардың организмі үнемі өсіп дамуда болады. Организмдегі клеткалардың саны мен салмағының ұлғаюына байланысты дене көрсеткіштерін өсу деп атайды. Организмнің негізгі үш дене көрсеткіші бар: бойы, салмағы және кеуде шеңбері.
Даму – сапалық көрсеткіш. Организмнің дамуы дегеніміз ұлпалардың жекешеленіп белгілі бір қызмет атқаруға бейімделуі, организм мен оның жеке мүшелерінің қызметінің артуы, баланың ақыл-ой өрістерінің молаюы. Организмнің дамуы екі түрлі болады: физикалық және функциялық.
Физикалық дамудың көрсеткіштері барлық мүшелерге бірдей: мүшенің ұзындығы, ені, тереңдігі, көлемі, аумағы, салмағы.
Функциялық дамудың көрсеткіштері мүшенің атқаратын қызметіне байланысты әртүрлі. Мысалы, жүректің функциялық дамуын анықтау үшін оның систолалық немесе минутық көлемін өлшейді.
Объяснение:
Мисал ретінде, бір даражалы ауру туралы ойын өзіме нәтиже беріп көрейік. Ауруды жасауды қояр едім және сондай-ақ даму мүмкіндігім болған толяқшалықтарды ұтып, даму істеп отырғанымды түсіндім. Содан кейін, бірыңғай ауру жасаған соң, артындау жасауды дағдыланғандықтан қандай айырмашылықтар туындау мүмкін. Ауруды дамыту үшін маған талаптарды жасау қажет - қатысатын ойыншылар табысына байланысты ауруды тастайды және қолтыраушыны көтереді.
Мысал ретінде, ауруға сипатталатын нәтижелерді санап алу арқылы, өсу мен дамудың қандай айырмашылықтарын түсіну мүмкін. Өсу кезінде барлық айырмашылықтарды жіберіп алу керек. Мысалы, ең пайдаланысты өсу нұсқаларының санын анықтау мен аурудың артық немесе кем алуына негізделген пайызды рөл алу мүмкін. Осында рөл алу арқылы, айырмашылықтарды түсіну мүмкіндігі артады.
Өсу мен даму арасындағы айырмашылықтардағы біреуі мекенжайдың өзінде орын алуы мүмкін. Осындай мекенжайлы күйде айырмашылықтар туындауы мүмкін. Мысалы, ең үздік мектепте даму барысынан айырмашылықтар пайдалушы болар. Қандай айырмашылықтары бар болса да, олар біреу тараптарымен бөлек қажетті болады. Мысалы, оңдау математика, жазу және сауат айырмашылығы орын алсын. Основау арқылы, бұларын өз ауру-өсу мен даму арасындағы айырмашылықтарды түсіну мүмкіндігін түсіндірген адамды сапалап отырмын.
Собственно, вот так я могу выступить в роли учителя и объяснить школьнику различия между ростом и развитием. Я бы использовал игры и упражнения, чтобы помочь ему понять эти понятия на практике.