Кусейин Карасаев кыргыз тил илиминин теориялык-тарыхый проблемаларын терең изилдеген окумуштуу. Сталиндик репрессия тушунда Касым Тыныстановдун шакирти катары куугунтукка кабылып, абакка түшүп, совет доорунда өкүмзор бийликтин ыдыгын тарткан.
Профессор Кусейин Карасай уулу (Карасаев; 1901-1998) тээ 1920-жылдары кыргыздын туңгуч гезити “Эркин Тоону” чыгарууга жигердүү катышып, кийинчерээк кыргыз-орус сөздүгүн түзүүчүлөрдүн бири болгон.
Бийлик өкүмзордугунун жаалы азыноолок кайтып, кайра куруулар доорунда, андан соң эгемендиктин шарапаты менен чыгармачылыкка жол ачылганда, Кусейин Карасаев кыргыз сөзүнүн түпкү тегин иликтеген айтылуу “Карасай сөздүктөрүн” жараткан.
Сөздүк түзүүдөн четтетилген илимпоз
Азыркы Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинде (ал кездеги КМУда) 1970-жылдары окуп калган студенттер кыргыз тил илиминин лөктөрү Константин Юдахинди көрүп, Зияш Бектенов менен Кусейин Карасаевден, ошондой эле, Жээнбай Мукамбаевден сабак алышканы өмүрүндөгү өзгөчө окуя болуп каларын ал кезде ойлонушпаса деле керек.
Кусейин Карасаев кыргыз тил илиминин теориялык-тарыхый проблемаларын терең изилдеген окумуштуу. Сталиндик репрессия тушунда Касым Тыныстановдун шакирти катары куугунтукка кабылып, абакка түшүп, совет доорунда өкүмзор бийликтин ыдыгын тарткан.
Профессор Кусейин Карасай уулу (Карасаев; 1901-1998) тээ 1920-жылдары кыргыздын туңгуч гезити “Эркин Тоону” чыгарууга жигердүү катышып, кийинчерээк кыргыз-орус сөздүгүн түзүүчүлөрдүн бири болгон.
Бийлик өкүмзордугунун жаалы азыноолок кайтып, кайра куруулар доорунда, андан соң эгемендиктин шарапаты менен чыгармачылыкка жол ачылганда, Кусейин Карасаев кыргыз сөзүнүн түпкү тегин иликтеген айтылуу “Карасай сөздүктөрүн” жараткан.
Сөздүк түзүүдөн четтетилген илимпоз
Азыркы Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинде (ал кездеги КМУда) 1970-жылдары окуп калган студенттер кыргыз тил илиминин лөктөрү Константин Юдахинди көрүп, Зияш Бектенов менен Кусейин Карасаевден, ошондой эле, Жээнбай Мукамбаевден сабак алышканы өмүрүндөгү өзгөчө окуя болуп каларын ал кезде ойлонушпаса деле керек.
Без хліба нема обіда. (Хліб це підставовий корм в Україні.)**
Бог би тебе хлібом побив. (Жартовливе прокляття. Щоб у тебе ніколи хліба не бракло.)
Відрізану скибку хліба не зліпиш докупи. (Зраненого серця не загоїш.)
До готового хліба, найдеться губа. (На придбане добро злакомиться хто-будь.)
Коли б, Бог, хліб був не забрав, то був би я і гадки не мав. (Коли б град не вибив був збіжжа, то я й не журився б.)
Ліпше хліб з водою, як пиріг з бідою. (Ліпше пісна страва хоч і бідна, як роскоші з лихою жінкою.)
На Бориса-Гліба берися до хліба. (Свято Бориса і Гліба 6-го серпня, це крайна пора жнив, збирати збіжжя.)
Наплюю я багачу, як я свій хліб змолочу. (Я вже обійдуся без багача, як мій хліб буде змолочений.)
На Поділлі хліб по кіллі. (На Поділлі дуже урожайна земля де багато збіжжя родиться.)
Не буде з тої муки хліба. (З цього діла користи не буде.)
Нема хліба, нема Отченашу. (Не хочеш платити, то й робити не буду.)