Вариант 2 Часть 1. Аудированне
годсо ужар шудын кыштажат кодын олыл. Таче гып чыла ввітал-
тън, мамык гай ош пушкыдо лум лавыран Мландым, оралите умба-
лым лeвeдын, пушенете укшыш озын, Йыр пўртус узмын, яндар-
ешты.
Задания А1 — А3.
Вы услышите высказывания 3-х обучающихся. Установите
соответствие между высказываниями каждого говорящего
(А 1 – A 3) и утверждениями, данными в списке 1 – 3. Занесите
свои ответы в таблицу.
1. Могай сӧрал улат.
2. Сылне вер.
3. Кулешан да келшыше чием.
Высказывание AI А2 А3
Утверждение
3. Тентече кас кочкыш годым авам мутым лукто:
- Вашке У ий. Пайрем марте кок арня кодеш. Полек нерген шо-
нап кўлеш. Кызытак кевытлашке кошты савырныман, вара жап ок
лий, да сай сатуат ок код,
Ик кечын ме еш дене оласе ужальше рудерышке кайышна,
«Ўмбал чием» отделышке турышна. Тушто тyвырым, йолашым,
йолчиемым, ужгам, пальтом, упрым ужалат. Мыланем пайремлан
авам мотор тувырым нале. Шкаланюке кандe тўсан теле пальто
келшыш. Ачам шокшо уошым ойырыш. Шолымнан шем ботинкым
нална. Чылалтанат пӧлек моткоч келшен.
А. Пўртус узмын.
Б. Серыш.
В. Пӧлеклан – чием.
Часть 2. Чтение
Задание B 1.
2
3
Прочитайте тексты (1 – 3) и установите соответствие
между тематическими рубриками А — В. Внесите свои ответы
в таблицу. Каждая тематическая рубрика соответствует
только одному тексту.
Часть 4. Письмо
Задание 1.
Напишите своему другу (подруге) об экскурсии по природному
национальному парку «Марий Чодра».
1. Салам! Мый латныл ияш улам. Школышто тыршен тунемам.
Чыла предмет кокла гыч геометрий ден марий йылме келшат. Клас-
сыште старостан полышкалышыжын сомыжым шуктем. Яра жа-
пыште книгам лудаш йӧратем. Йӱштӧ Кугызай, тый тыглай отыл, а
юзо коча улат. Тоятат юзывиян. Тек шушаш ий мучко тыныс илыш
озалана, кажныже таза лиеш. Вет ик калыкмут ойла: «Тазалыкет
лиеш гын, Чыла лиеш». Пӧлеклан иктаж-могай онай книгам вучем.
Чеверын! Лумӱдырлан саламым ойло.
Задание 2.
2. Их эрдене Кориш, мален кыналын, окна гыч ончалепат,
ӧрын колта. Йырваш чыла ошо, волгыдо: йӱдым у лум лумын. Але
тенгече кастене малаш вочмыж годым тыгыле йӱр чарныде отыш.
Кудывечыште, уремыште ончалаш лийдыме лавыра Бле, кенеж
Прочитайте текст. Преобразуйте слова, напечатанные за-
главными буквами в конце спірок, обозначенных номерами в I - B5
так, чтобы они грамматически соответствовали содержанию
текста. Заполните пропуски полученными словами. Каждый
пропуск соответствует отдельному заданию B1 – B 5.
69
Әрбір жер-су атауының өзіндік сыры бар. Қазақ оны белгілі дүниелерге орайлас қояды. Астарына үңілсең көптеген деректі кезіктіресіз. Ұлан-байтақ қазақ даласында мұндай қастерлі орындар көп. Қазақылықтың қаймағы бұзылмаған Сыр бойында осындай жер-су атаулары жетерлік. Мәселен, өзіміз тұратын аудан туралы «Тарихы терең, тамыры кенен – Қазалы», «Қасиетті Қазалы», «Қазыналы Қазалы» деген тіркестерді жиі қолданамыз. Алайда бұл өлкенің не себепті Қазалы атанғандығы туралы өзгелер сұрай қалса, кейбір қазалылықтар жауап таппай қиналып қалады. Осы орайда оқырман назарына ел аузында жүрген «Қазалы» сөзінің мән-мағынасы туралы бірнеше болжамды ұсынып отырмыз.
Мінездеу[1]– әдеби кейіпкерді таным-түсінігі мен мінез-құлқын таныта даралай суреттеу. Түрлі тәсілдер арқылы жасалады. Тура мінездеу кейіпкердің мінез-құлқын айнытпай, сол қалпында баяндаса, жанама мінездеу оған қатысты құбылыстар мен заттарды суреттеу арқылы қаһарман бейнесін ашып көрсетеді. Адамның сезімдік көңіл-күйін, күйініш-сүйінішін, қимыл-әрекеті мен кескін-кейпін бейнелеу үшін оның өз сөзі мен өзгемен арадағы әңгімесін келтіру, сондай-ақ түрлі табиғат құбылыстарын суреттеу – осының бәрі әдебиеттегі адамның ішкі әлемін тануға, сырт пішінін анықтауға аса қажетті тәсілдер. Бұл әдістер бірін-бірі толықтырып, айқындай түседі, мінездеу үшін маңызды рөл атқарады. Осыған байланысты портреттік, психологиялық, сөйлесудегі мінездеу деген топтарға жіктеледі.