Рис. 16.6 Экспериментальное задание 16.1 Работаем в паре Исследование явления магнитного взаимодействия Оборудование: два постоянных полосовых магнита, два куска медного или алюминиевого провода, два карандаша, два железных гвоздя, штатив, нить. Исследуйте взаимодействие одного постоянного магнита с другим. Исследуйте взаимодействие алюминиевых, дере- вянных и железных стержней между собой и с посто- янным магнитом. Порядок выполнения задания 1. Подвесьте полосовой магнит на нити так, чтобы он был расположен горизонтально. Поднесите к его южному полюсу южный полюс другого магнита, как показано на ри- сунке 16.3. Перенесите таблицу 16.1 в свою тетрадь. Запи- шите в таблицу, что наблюдалось в опыте - притяжение, от- талкивание или отсутствие взаимодействия. 2. Исследуйте взаимодействие северного полюса с се- верным полюсом и северного полюса сюжным полюсом. Результаты опытов запишите в таблицу. 3. Используя тот же метод, попытайтесь обнаружить взаимодействие алюминиевых и деревянных стержней (кус- ков проволоки и карандашей) между собой и с постоянным магнитом (рис. 16.6). 4. Исследуйте взаимодействие между двумя железными стержнями (двумя гвоздями) (рис. 16.7) и взаимодействие северного (рис. 16.8) июжного (рис. 16.9) полюсов магни- та с железными стержнями. 5. Проверьте, становится ли магнитом гвоздь, притянув- шийся к магниту; сохраняются ли магнитные свойства у же- лезного гвоздя после удаления его от магнита. (Дайте письменные ответы на эти вопросы.) Рис. 16.7 Таблица 16.1 Взаимодействующие пары Вид взаимодействия Рис. 16.8 Полюсы магнитов: Южный Южный северный северный северный — Южный Алюминий алюминий Алюминий Южный полюс Алюминий северный полюс Дерево дерево Дерево южный полюс Дерево северный полюс Железо железо Железо Южный полюс Железо северный полюс Рис. 16.9
Жер шары бетінің жалпы ауданы 510,2 млн.км-ге тең. Ол материктер мен мұхиттарға бөлінген. Құрлықты құрайтын материктер мен аралдар үлесіне шамамен 149,1 млн км немесе бүкіл Жер бетінің29,2%-ы келеді.
Жер шарында барлығы алты материк бар. Материктер қалыптасуы мен қазіргі табиғат ерекшеліктеріне сәйкес, солтүстік және оңтүстік жарты шар материктеріне топтастырылып, мынадай тәртіппен қарастырылады: Еуразия (54 млн км астам), Солтүстік Америка (24,2 млн км), Оңтүстік Америка (18,3 млн км), Африка (30,3 млн км), Аустралия мен Мұхит аралдары (9,0 млн км-ге жуық), Антарктика (14 млн км). Материктерге таяу жағалаудағы қайраңдар мен материктік беткейлерде материктік аралдар орналасқан. Олар – жер қыртысындағы қозғалыстар әсерінен құрлықтың кейіннен бөлініп қалған бөліктері, көбінесе ауданы ауқымды келеді (Гренландия, Мадагаскар, Британ аралдары және т.б.). Мұхиттардың қозғалмалы бөліктерінде жанартаулық аралдар (Исландия, Гавай, Азор аралдары), ал судың беткі температурасы +25С-тан жоғары аймақтарында маржандық аралдар (Үлкен Аустрия Тосқауыл рифі, Маржан теңізінің аралдары) орналасқан. Аралдар жеке-дара және топ болып кездеседі, аралдар тобын архипелаг деп атайды. Жер шарындағы ірі архипелагтар қатарына Канаданың Арктикалық архипелагы, Малайя архипелагы, Шпицберген архипелагы жатады.
Құрлық материктерге бөлінумен қатар, дүние бөліктеріне де жіктеледі. Дүние бөліктері дегеніміз құрлықтың ашылуы мен қоныстану ерекшеліктеріне сәйкес шартты түрде ажыратылатын тарихи-географиялық ірі аймақтар. Дүние бөліктері де алтау: Еуропа, Азия, Африка, («Ескі дүние»), Америка, Аустралия, Антарктика («Жаңа Дүние»).
Жер шарының аса ірі материгі Еуразияны ежелгі грек географтары екі дүние бөлігіне ажыратқан. Бұл дүние бөліктері Месопотамияны мекендеген ежелгі халықтар – финикиялықтардың «эреб»-батыс, «асу»-шығыс деген сөздерінің негізінде Еуропа және Азия деп аталған. Кейінірек ашылған Солтүстік және Оңтүстік Америка материктері табиғат жағдайларының айырмашылықтарына қарамастан, біртұтас Америка дүние бөлігіне біріктірілген. Дүние бөліктерінің құрамына көршілес жатқан аралдар да енеді.
Сила трения - это сила, которая окружает нас повсюду. Мы применяем ее, когда встаем с кровати и начинаем идти, когда чистим зубы и умываемся. Сила трения сопровождает нас гораздо чаще, чем мы думаем. Я бы однозначно закричал "караул" т.к по многим причинам. Для людей и меня вчасности стали бы трудны в выполнении очень многие занятия: вождение автомобиля, котание на роликах и даже ходьба! Если бы не сила трения возможно люди бы еще жили в Средневековье, ведь процесс эволюции сильно бы замедлился. Людям было бы намного сложнее охотиться, добыть огонь было бы невозможно, свет не увилел бы протзведения, покорившие мир в сфере литературы, музыки и искусства. Я не могу представить, как бы мы жили, чтобы люди прилумали доя выживания без силы трения. По этому я повторюсь "КАРАУЛ".
Жер шары бетінің жалпы ауданы 510,2 млн.км-ге тең. Ол материктер мен мұхиттарға бөлінген. Құрлықты құрайтын материктер мен аралдар үлесіне шамамен 149,1 млн км немесе бүкіл Жер бетінің29,2%-ы келеді.
Жер шарында барлығы алты материк бар. Материктер қалыптасуы мен қазіргі табиғат ерекшеліктеріне сәйкес, солтүстік және оңтүстік жарты шар материктеріне топтастырылып, мынадай тәртіппен қарастырылады: Еуразия (54 млн км астам), Солтүстік Америка (24,2 млн км), Оңтүстік Америка (18,3 млн км), Африка (30,3 млн км), Аустралия мен Мұхит аралдары (9,0 млн км-ге жуық), Антарктика (14 млн км). Материктерге таяу жағалаудағы қайраңдар мен материктік беткейлерде материктік аралдар орналасқан. Олар – жер қыртысындағы қозғалыстар әсерінен құрлықтың кейіннен бөлініп қалған бөліктері, көбінесе ауданы ауқымды келеді (Гренландия, Мадагаскар, Британ аралдары және т.б.). Мұхиттардың қозғалмалы бөліктерінде жанартаулық аралдар (Исландия, Гавай, Азор аралдары), ал судың беткі температурасы +25С-тан жоғары аймақтарында маржандық аралдар (Үлкен Аустрия Тосқауыл рифі, Маржан теңізінің аралдары) орналасқан. Аралдар жеке-дара және топ болып кездеседі, аралдар тобын архипелаг деп атайды. Жер шарындағы ірі архипелагтар қатарына Канаданың Арктикалық архипелагы, Малайя архипелагы, Шпицберген архипелагы жатады.
Құрлық материктерге бөлінумен қатар, дүние бөліктеріне де жіктеледі. Дүние бөліктері дегеніміз құрлықтың ашылуы мен қоныстану ерекшеліктеріне сәйкес шартты түрде ажыратылатын тарихи-географиялық ірі аймақтар. Дүние бөліктері де алтау: Еуропа, Азия, Африка, («Ескі дүние»), Америка, Аустралия, Антарктика («Жаңа Дүние»).
Жер шарының аса ірі материгі Еуразияны ежелгі грек географтары екі дүние бөлігіне ажыратқан. Бұл дүние бөліктері Месопотамияны мекендеген ежелгі халықтар – финикиялықтардың «эреб»-батыс, «асу»-шығыс деген сөздерінің негізінде Еуропа және Азия деп аталған. Кейінірек ашылған Солтүстік және Оңтүстік Америка материктері табиғат жағдайларының айырмашылықтарына қарамастан, біртұтас Америка дүние бөлігіне біріктірілген. Дүние бөліктерінің құрамына көршілес жатқан аралдар да енеді.