Современное мировое хозяйство имеет полицентрический характер. Существует двухчленная, трехчленная и десятичленная модель мирового хозяйства.
Двухчленная модель основана на подразделении стран мира на экономически развитые и развивающиеся (страны Севера и страны Юга). Лидирующее положение занимают развитые страны, однако развивающиеся страны развиваются более высокими темпами.
Трехчленной модели МХ соответствует деление стран на три группы: развитые страны Запада (52,7 % в ВМП), развивающиеся страны (30,2% в ВМП), страны с переходной экономикой (17,1% ).
При десятичленной модели МХ в нем условно выделяют 10 центров:
Северная Америка (США) — 22,5 %
Зарубежная Европа — 20,0 %
Китай — 10,1 %
НИС (Юго-Восточная Азия) — 7,5 %
Япония — 7,2 %
СНГ — 4,1 %
Индия — 4,1 %
Бразилия — 2,3 %
Юго-Западная Азия (Персидский залив) — 2,0 %
Мексика — 1,8 %
Самыми мощными по-прежнему остаются два самых старых центра – европейский и американский, однако их доля в ВМП имеет тенденцию к снижению. Среди лидеров остаются два центра среднего поколения Япония и СНГ, доля которых тоже имеет тенденцию к снижению. Остальные центры, возникшие уже после 2-ой мировой войны, быстро набирают силу. Особенно быстро развивается Китай и Новые индустриальные страны, которые на сегодняшний день опередили Японию и СНГ.
Одной из основных проблем современного МХ была и остается проблема существенного различия в уровне социально-экономического развития между центрами и периферией.
Марко Поло, итал. Marco Polo (1254, Венеция — 1324, сонда) — Италия саяхатшысы. Орта ғасырларда Азия туралы аса бай геогр. және тарихи мағлұматтар қалдырған. 1271 — 75 ж. әкесі Никколо Поло мен ағасы Маттео Полоға еріп, Қытайға саяхат жасаған. Жерорта теңізі, Палестина, Кіші Азия, Ирак, Иран, Памир тауы және Қашғария арқылы 3 жылдан аса жол жүріп, Пекинге жеткен.1271-1275 ж.ж. олар теңізбен Кіші Азияның оңтүстік-шығыс жағалауына келіп жетті,осы жерден Қытай құрлығына табан тіреді. Қытайда 17 жыл тұрды. Моңғол ханы Құбылайдың қарамағында болып, Қытайды аралады. Қызмет бабымен Үндістанға жүзіп барып қайтты.Қытайда Полоның «мансабы өрледі»,қызметімен Құбылай ханға қатты ұнап,елдің әр аймағына орын ауыстыра жүріп,Құбылай ханға 15 жыл қызмет етті.Ол ел басқарудың күрделілігі мен тиімділігіне,мәселен,пошта жүйесіне қатты таңданды.Осы жүйенің арқасында салт аттылар санаулы сағаттар ішінде патшалықтың ен шалғайдағы бұрышынан астанаға хабар жеткізетін(пошта жүйесін 300000 ат қамтамасыз етті) 1295 ж. теңіз жолымен Оңтүстік Азияны айналып өтіп, Жерорта т. арқылы еліне қайтып оралды. Генуямен арадағы соғыста тұтқынға түскен. Тұтқында отырған кезінде түрмеде бірге отырған кәсіби жазушы пизалық Рустичеллоға өзінің естеліктерін жаздырған. М. П. еңбегі бүкіл Азия, Солт. Еуропа және бірқатар Африка елдерінің географиясы, тарихы және халқы туралы құнды мағлұмат береді.Бұл кітап орасан табысқа ие болды және XIV-XVI ғ.ғ теңізшілерге,картографтарға,жазушыларға айтарлықтай әсер етті.Христафор Колумб Америкаға алғаш теңіз сапары кезінде оны өзімен бірге алып жүрді.Қытайға тап болған жағдайда кәдеге жарар деп дәмеленді. 14 — 15 ғ-ларда бұл естеліктер Еуропаның бірқатар елдерінің тілдеріне аударылып,Азия картасын жасауға негіз болды. 15 — 16 ғ-ларда испан және португал экспед-ларын ұйымдастырушылар М. П-ның еңбегінен Азия құрлығы батыстан шығысқа қарай созылып жатқандығын білді. Сөйтіп Еуропаның батыс және Азияның шығыс жағалауы бір-біріне жақын, Еуропадан батысқа қарай жүзген саяхатшы Үндістан жағалауынан шығады деген қорытынды жасалды. Мұндай сенім Х.Колумбтың Американы ашуына себеп болды. Марко Поло орыс жері туралы былай деп жазды:»Шеті шалқыған теңізге дейін созылып жатқан үлкен ел...Теңіз бетінде де бірнеше аралдар бар.Бұл жерде гректер ұстанатын христиан ағымындағы адамдар тіршілік етеді.Қарапайым және өте көрікті халық...»
Современное мировое хозяйство имеет полицентрический характер. Существует двухчленная, трехчленная и десятичленная модель мирового хозяйства.
Двухчленная модель основана на подразделении стран мира на экономически развитые и развивающиеся (страны Севера и страны Юга). Лидирующее положение занимают развитые страны, однако развивающиеся страны развиваются более высокими темпами.
Трехчленной модели МХ соответствует деление стран на три группы: развитые страны Запада (52,7 % в ВМП), развивающиеся страны (30,2% в ВМП), страны с переходной экономикой (17,1% ).
При десятичленной модели МХ в нем условно выделяют 10 центров:
Северная Америка (США) — 22,5 %
Зарубежная Европа — 20,0 %
Китай — 10,1 %
НИС (Юго-Восточная Азия) — 7,5 %
Япония — 7,2 %
СНГ — 4,1 %
Индия — 4,1 %
Бразилия — 2,3 %
Юго-Западная Азия (Персидский залив) — 2,0 %
Мексика — 1,8 %
Самыми мощными по-прежнему остаются два самых старых центра – европейский и американский, однако их доля в ВМП имеет тенденцию к снижению. Среди лидеров остаются два центра среднего поколения Япония и СНГ, доля которых тоже имеет тенденцию к снижению. Остальные центры, возникшие уже после 2-ой мировой войны, быстро набирают силу. Особенно быстро развивается Китай и Новые индустриальные страны, которые на сегодняшний день опередили Японию и СНГ.
Одной из основных проблем современного МХ была и остается проблема существенного различия в уровне социально-экономического развития между центрами и периферией.
Марко Поло, итал. Marco Polo (1254, Венеция — 1324, сонда) — Италия саяхатшысы. Орта ғасырларда Азия туралы аса бай геогр. және тарихи мағлұматтар қалдырған. 1271 — 75 ж. әкесі Никколо Поло мен ағасы Маттео Полоға еріп, Қытайға саяхат жасаған. Жерорта теңізі, Палестина, Кіші Азия, Ирак, Иран, Памир тауы және Қашғария арқылы 3 жылдан аса жол жүріп, Пекинге жеткен.1271-1275 ж.ж. олар теңізбен Кіші Азияның оңтүстік-шығыс жағалауына келіп жетті,осы жерден Қытай құрлығына табан тіреді. Қытайда 17 жыл тұрды. Моңғол ханы Құбылайдың қарамағында болып, Қытайды аралады. Қызмет бабымен Үндістанға жүзіп барып қайтты.Қытайда Полоның «мансабы өрледі»,қызметімен Құбылай ханға қатты ұнап,елдің әр аймағына орын ауыстыра жүріп,Құбылай ханға 15 жыл қызмет етті.Ол ел басқарудың күрделілігі мен тиімділігіне,мәселен,пошта жүйесіне қатты таңданды.Осы жүйенің арқасында салт аттылар санаулы сағаттар ішінде патшалықтың ен шалғайдағы бұрышынан астанаға хабар жеткізетін(пошта жүйесін 300000 ат қамтамасыз етті) 1295 ж. теңіз жолымен Оңтүстік Азияны айналып өтіп, Жерорта т. арқылы еліне қайтып оралды. Генуямен арадағы соғыста тұтқынға түскен. Тұтқында отырған кезінде түрмеде бірге отырған кәсіби жазушы пизалық Рустичеллоға өзінің естеліктерін жаздырған. М. П. еңбегі бүкіл Азия, Солт. Еуропа және бірқатар Африка елдерінің географиясы, тарихы және халқы туралы құнды мағлұмат береді.Бұл кітап орасан табысқа ие болды және XIV-XVI ғ.ғ теңізшілерге,картографтарға,жазушыларға айтарлықтай әсер етті.Христафор Колумб Америкаға алғаш теңіз сапары кезінде оны өзімен бірге алып жүрді.Қытайға тап болған жағдайда кәдеге жарар деп дәмеленді. 14 — 15 ғ-ларда бұл естеліктер Еуропаның бірқатар елдерінің тілдеріне аударылып,Азия картасын жасауға негіз болды. 15 — 16 ғ-ларда испан және португал экспед-ларын ұйымдастырушылар М. П-ның еңбегінен Азия құрлығы батыстан шығысқа қарай созылып жатқандығын білді. Сөйтіп Еуропаның батыс және Азияның шығыс жағалауы бір-біріне жақын, Еуропадан батысқа қарай жүзген саяхатшы Үндістан жағалауынан шығады деген қорытынды жасалды. Мұндай сенім Х.Колумбтың Американы ашуына себеп болды. Марко Поло орыс жері туралы былай деп жазды:»Шеті шалқыған теңізге дейін созылып жатқан үлкен ел...Теңіз бетінде де бірнеше аралдар бар.Бұл жерде гректер ұстанатын христиан ағымындағы адамдар тіршілік етеді.Қарапайым және өте көрікті халық...»