Ұлы Отан соғысы жылдарындағы кеңестік ғылым орасан зор рөл атқарды. «Барлығы майдан үшін!», «Барлығы жеңіс үшін!» деген белгілі ұран ғалымдардың, ғылыми-зерттеу орталықтарының, институттарының, ғылыми лабораториялардың, тағы да басқа мекемелердің алдына қойған басты мақсаты болды.
Соғыс басталсымен кеңес ғалымдары арнайы мəлімделерінде өздерінің барлық білімдерін жəне күштерін Отанды қорғауға арналатынын жариялады. Кеңес ғалымдарының осы кезеңдегі пікірін білдірген КСРО Ғылым академиясының президенті В.Комаров: «Фашизмды талқандауға қатысу— ғылым алдында тұрған ең маңызды жəне ұлы мақсат, сондықтан оны орындауға кеңес ғалымдарының саналы өмірі мен білімі толық арналады»,— деп ашық көрсетті [1].
Мыңдаған кеңес ғалымдары өздерінің патриоттығын білдіріп, қолдарына қару алып, майданға аттанды, мысалы, Ленинградтағы ғылыми мекемелердің 18-ден 50-ге дейінгі жастағы қызметкерлері халық жасақшыларының қатарына қабылдау туралы өздерінің өтініштерін білдірген [2].
1941 ж. шілде айында, неміс-фашист басқыншыларының шабуылы елдің маңызды орта- лықтарына қауіп төндіре бастаған кезде, Кеңес үкіметі КСРО-ға жəне оның ғылыми мекемелерін мемлекеттің шығыс аймақтарына эвакуациялау туралы шешім қабылдады [3]. Сонымен қатар соғыс жағдайында қызмет етуге лайықты ғалымдардың комиссиялары мен комитеттері құрылды, олар өздерінің жұмыстарын ғылымның көптеген салаларында атқара бастады.
Қазіргі географтар жер бетінің күрделілігі мен қайталанбас ерекшеліктерін түсіндіретін көптеген заңдылықтарды ашты: географиялық қабықтың зоналылығы мен ырғақтылығы, геожүйелердегі зат және энергия айналымы, геожүйелердің космоспен байланысы, әр түрлі елдердегі шаруашылық дамуы тағы басқалар. Сонымен, әлем туралы географиялық білім уақыт өткен сайын кеңейіп отырады, ол табиғи процестердің динамикасы, мұхит суларының жағдайы мен циркуляциясы, шаруашылықтағы өзгерістер туралы мәліметтермен жыл сайын толығып отырады. Қазіргі уақытта жер бетіндегі экологиялық жағдайлар: ауамен судың ластануы, шөлдің таралуы, топырақ тұздануы тағы басқа мәселелер зерттелуде. Карталарда сстихиялық табиғат апаттары: жер сілкінуі, цунами, дауылдар, су тасқыны тағы басқалар Жер шары халқына, шаруашылығына зиянын тигізетін құбылыстар көрсетілуде. Табиғат, халық, шаруашылық туралы мәліметтер негізінде белгілі бір территорияның сипаттамасын жасау- тек географтың қолынан келетін шаруа. Сондықтан географияның сырт көзге жеңіл пән болып көрінуі бекер.
Ұлы Отан соғысы жылдарындағы кеңестік ғылым орасан зор рөл атқарды. «Барлығы майдан үшін!», «Барлығы жеңіс үшін!» деген белгілі ұран ғалымдардың, ғылыми-зерттеу орталықтарының, институттарының, ғылыми лабораториялардың, тағы да басқа мекемелердің алдына қойған басты мақсаты болды.
Соғыс басталсымен кеңес ғалымдары арнайы мəлімделерінде өздерінің барлық білімдерін жəне күштерін Отанды қорғауға арналатынын жариялады. Кеңес ғалымдарының осы кезеңдегі пікірін білдірген КСРО Ғылым академиясының президенті В.Комаров: «Фашизмды талқандауға қатысу— ғылым алдында тұрған ең маңызды жəне ұлы мақсат, сондықтан оны орындауға кеңес ғалымдарының саналы өмірі мен білімі толық арналады»,— деп ашық көрсетті [1].
Мыңдаған кеңес ғалымдары өздерінің патриоттығын білдіріп, қолдарына қару алып, майданға аттанды, мысалы, Ленинградтағы ғылыми мекемелердің 18-ден 50-ге дейінгі жастағы қызметкерлері халық жасақшыларының қатарына қабылдау туралы өздерінің өтініштерін білдірген [2].
1941 ж. шілде айында, неміс-фашист басқыншыларының шабуылы елдің маңызды орта- лықтарына қауіп төндіре бастаған кезде, Кеңес үкіметі КСРО-ға жəне оның ғылыми мекемелерін мемлекеттің шығыс аймақтарына эвакуациялау туралы шешім қабылдады [3]. Сонымен қатар соғыс жағдайында қызмет етуге лайықты ғалымдардың комиссиялары мен комитеттері құрылды, олар өздерінің жұмыстарын ғылымның көптеген салаларында атқара бастады.
Қазіргі географтар жер бетінің күрделілігі мен қайталанбас ерекшеліктерін түсіндіретін көптеген заңдылықтарды ашты: географиялық қабықтың зоналылығы мен ырғақтылығы, геожүйелердегі зат және энергия айналымы, геожүйелердің космоспен байланысы, әр түрлі елдердегі шаруашылық дамуы тағы басқалар. Сонымен, әлем туралы географиялық білім уақыт өткен сайын кеңейіп отырады, ол табиғи процестердің динамикасы, мұхит суларының жағдайы мен циркуляциясы, шаруашылықтағы өзгерістер туралы мәліметтермен жыл сайын толығып отырады. Қазіргі уақытта жер бетіндегі экологиялық жағдайлар: ауамен судың ластануы, шөлдің таралуы, топырақ тұздануы тағы басқа мәселелер зерттелуде. Карталарда сстихиялық табиғат апаттары: жер сілкінуі, цунами, дауылдар, су тасқыны тағы басқалар Жер шары халқына, шаруашылығына зиянын тигізетін құбылыстар көрсетілуде. Табиғат, халық, шаруашылық туралы мәліметтер негізінде белгілі бір территорияның сипаттамасын жасау- тек географтың қолынан келетін шаруа. Сондықтан географияның сырт көзге жеңіл пән болып көрінуі бекер.