Геоэкология – жоғарғы иерархиялық деңгейлердің (биосфераға дейін) экожүйесін зерттейтін экология ғылымының бір саласы. Геоэкологияны ландшафт экологиясы деп те атайды. Қазіргі кезде Геоэкологияның алдына қойған міндеттері: 1) ландшафтты сауықтыру, яғни табиғи ландшафтта әр түрлі аурулардың таралуы нәтижесінде болатын адамның науқастану қаупін жоюға бағытталған шараларды белгілеу; аурулардың табиғи ошақтарын зерттеу; ауру қоздырушы және таратушы түрлердің (микроорганизмдер, вирустар, т.б.) экологиясын зерттеу және оны қорғау; 2) бүлінген экожүйелерді қалпына келтіру, яғни адамның іс-әрекетінің жағымсыз зардаптарынан, ландшафттың бүлінген бөліктерін халық шаруашылығына пайдалануға қайтару, т.б. Бұл үшін бүлінген және шаруашылық айналымнан шығарып тасталған жер алқаптарын – шымтезек (торф) өндірілген шұңқырларды, террикондарды (шахталардың жанындағы бос жыныс үйінділер) және кен байлықтарын ашық әдіспен алу кезінде пайда болған үйінділерді, шұңқырларды рекультивациялауды; мал жаю нәтижесінде пайдалануға жарамай қалған жайылымдарды, эрозияға ұшыраған топырақ жамылғысын, тозған топырақтардың құнарлылығын, антропогендік факторлар әсерінен бүлінген суқоймаларын қалпына келтіруді; бүлінген (ағаштары жаппай кесілген, өртенген, т.б.) орман алқаптарына жаңадан ағаштар отырғызу.
Сходство и различия в рельефе Западной Сибири и Центральной России обусловлены процессами рельефообразования. Равнинность рельефа обеих территорий связана с тем, что в их основе лежат платформы — относительно устойчивые тектонические структуры. В основе Центральной России, расположенной в пределах Восточно-Европейской равнины, лежит древняя Русская платформа, а в основе Западной Сибири — молодая Западно-Сибирская платформа. Фундамент Западно- Сибирской платформы покрыт мощным слоем осадочных отложений. Фундамент Русской платформы расположен на различной глубине от поверхности, местами приподнят, что находит свое отражение в рельефе. Так, Среднерусская возвышенность приурочена к поднятию фундамента. Значительное влияние на характер рельефа оказали также медленные движения земной коры. Восточно-Европейская равнина, в том числе и территория Центральной России, не испытывала значительных колебаний, а Западная Сибирь до неоген- четвертичного времени испытывала значительное прогибание, которое затем перешло в незначительное поднятие. Это проявилось в том, что высота Западной Сибири незначительна, а рельеф — плоский по сравнению с Центральной Россией. Таким образом, в рельефе Восточно- Европейской равнины и Западно- Сибирского плоскогорья есть черты сходства и различия, обусловленные тектоническим строением, историей формирования рельефа, внешними факторами рельефообразования.
Геоэкология – жоғарғы иерархиялық деңгейлердің (биосфераға дейін) экожүйесін зерттейтін экология ғылымының бір саласы. Геоэкологияны ландшафт экологиясы деп те атайды. Қазіргі кезде Геоэкологияның алдына қойған міндеттері: 1) ландшафтты сауықтыру, яғни табиғи ландшафтта әр түрлі аурулардың таралуы нәтижесінде болатын адамның науқастану қаупін жоюға бағытталған шараларды белгілеу; аурулардың табиғи ошақтарын зерттеу; ауру қоздырушы және таратушы түрлердің (микроорганизмдер, вирустар, т.б.) экологиясын зерттеу және оны қорғау; 2) бүлінген экожүйелерді қалпына келтіру, яғни адамның іс-әрекетінің жағымсыз зардаптарынан, ландшафттың бүлінген бөліктерін халық шаруашылығына пайдалануға қайтару, т.б. Бұл үшін бүлінген және шаруашылық айналымнан шығарып тасталған жер алқаптарын – шымтезек (торф) өндірілген шұңқырларды, террикондарды (шахталардың жанындағы бос жыныс үйінділер) және кен байлықтарын ашық әдіспен алу кезінде пайда болған үйінділерді, шұңқырларды рекультивациялауды; мал жаю нәтижесінде пайдалануға жарамай қалған жайылымдарды, эрозияға ұшыраған топырақ жамылғысын, тозған топырақтардың құнарлылығын, антропогендік факторлар әсерінен бүлінген суқоймаларын қалпына келтіруді; бүлінген (ағаштары жаппай кесілген, өртенген, т.б.) орман алқаптарына жаңадан ағаштар отырғызу.
Западной Сибири и Центральной
России обусловлены процессами
рельефообразования. Равнинность
рельефа обеих территорий связана с
тем, что в их основе лежат платформы — относительно
устойчивые тектонические
структуры. В основе Центральной
России, расположенной в пределах
Восточно-Европейской равнины,
лежит древняя Русская платформа, а в основе Западной Сибири —
молодая Западно-Сибирская
платформа. Фундамент Западно-
Сибирской платформы покрыт
мощным слоем осадочных
отложений. Фундамент Русской платформы расположен на
различной глубине от поверхности,
местами приподнят, что находит
свое отражение в рельефе. Так,
Среднерусская возвышенность
приурочена к поднятию фундамента. Значительное влияние
на характер рельефа оказали также
медленные движения земной коры.
Восточно-Европейская равнина, в
том числе и территория
Центральной России, не испытывала значительных колебаний, а
Западная Сибирь до неоген-
четвертичного времени испытывала
значительное прогибание, которое
затем перешло в незначительное
поднятие. Это проявилось в том, что высота Западной Сибири
незначительна, а рельеф — плоский
по сравнению с Центральной
Россией.
Таким образом, в рельефе Восточно-
Европейской равнины и Западно- Сибирского плоскогорья есть черты
сходства и различия,
обусловленные тектоническим
строением, историей формирования
рельефа, внешними факторами
рельефообразования.