Ғылыми-техникалық революция (ҒТР) деп атаған құбылыс ғылымды қоғамдық өндірістің жетекші даму факторына айналдыру негізінде өндіргіштік күштердің түбегейлі, сапалы қайта құру болып табылады. Ол адамзат тарихында ғылым мен техника пайда болғаннан бері өндіргіш күштерді ұдайы жетілдіруге себепші болған ғылыми-техникалық революция дегеніміз- белгілі бір уақыт аралығында дамудың жаңа сатысына көтерілуге себепші болған сапалық өзгерістердің жедел қарқынмен жүруі. Дүниежүзі аймақтары мен елдердің ҒТР дамуы түрліше деңгейде өтуде. Жоғары дамыған елдерде XX ғасырдың 80-90 жылдардан бастап ҒТР-дің дәстүрлі үлгісінен басқа қазіргі заман тармағы дүниеге келді. Дәстүрлі ҒТР өндіріс пен адамзаттың жаңа тауарларға, технологиялар мен қызмет түрлеріне деген сұранысын қамтамасыз етеді. Жаңа үлгінің басты мақсаты дәстүрлі ҒТР-дің дәстүрлі үлгісінен басқа қазіргі заманғы тармағы дүниеге келді. Дәстүрлі ҒТР өндіріс пен адамзаттың жаңа тауарларға, технология мен қызмет түрлеріне деген сұраныс қамтамасы етеді. Жаңа үлгінің басты мақсаты дәстүрлі ҒТР-дің адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына тигізетін кері әсерінің орнын толтыру немесе жою болып табылады. Адам өмірін қорғауға бағытталған бұл шаралар өте мол қаржыны қажет өте мол қаржыны қажет еткендіктен, таралу ауқымы бірнеше елдің аумағынан аспай отыр.
19-20 век для до середины xix века были характерны две особенности: громадные колониальные владения и монопольное положение на международном рынке. главными особенностями развития конца xix – начала xx века стали: — утрата промышленного первенства и господства на мировом рынке; — рост капиталистических монополий, особенно колониальных и военно-промышленных; — создание мощных банков и финансовой олигархии; — возрастание роли экспорта капитала, в том числе в пределы британской империи (колонии) и в зависимые страны; — превращение колониальной монополии в решающий фактор и политического положения во всемирном хозяйстве. под действием закона неравномерности и политического развития капитализма ускорился рост молодых капиталистических государств – конкурентов в области промышленного производства, особенно сша и германии, создавших свою промышленность на более высокой технической основе. вначале они стали вытеснять товары с собственных внутренних рынков. одновременно на мировом рынке начинается использование методов бросовых цен – «демпинга» (особенно германией). иностранная конкуренция прежде всего отрицательно сказалась на тяжелой промышленности. по абсолютным размерам производство еще росло, но стало отставать по темпам и развитию техники. если в 1870 году по производству чугуна превосходила германию более чем в четыре раза, сша – в три раза, то в 1913 году она уже уступала сша в три раза, германии – в два раза. на отрицательно сказались кризисы перепроизводства 1873 и 1882 гг. и продолжительная депрессия, а также затяжной аграрный кризис начала 70-х – середины 90-х годов xix века, вызванный притоком в европу американского хлеба. последнее явилось результатом технической революции на морском транспорте, удешевившей доставку хлеба. аграрный кризис в протекал острее, чем в других странах из-за высокой абсолютной ренты в силу существования огромных частных владений земельной аристократии. цены на хлеб резко упали. что касается промышленной буржуазии, то она, заинтересованная в дешевом привозном сырье и продукции, была против аграрного протекционизма. в итоге зависимость от внешних рынков и ввоза продукции увеличилась. конкуренция, концентрация производства вели к возникновению монополий. однако процесс шел медленно и противоречиво, характеризуясь неравномерностью развития между новыми и старыми отраслями и предприятиями. старые отрасли использовали устаревшее оборудование, имели высокие издержки производства, для них более выгодным был вывоз капитала и помещение его в доходные отрасли (военную и ). в то же время происходило ускорение централизации капитала. в 1863 году существовало 639 акционерных компаний, а в конце xix века ежегодно их образовывалось до 4000. первые монополии возникли в новых отраслях – -германский трест взрывчатых веществ «динамит-нобель» (1886 год) и трест «юнайтед алкали» (1890 год). к 1890 г. действовало около 30 картелей (в три раза меньше, чем в германии) в писчебумажной, ковровой, стекольной промышленности. несколько крупных фирм складывается в тяжелой промышленности. потеряв промышленную монополию, и в начале 20 века сохраняла первенство в некоторых отраслях. к примеру, в кораблестроении в 1913 году она производила 58% всех судов в мире (1896-78% вроди бы так
Ғылыми-техникалық революция (ҒТР) деп атаған құбылыс ғылымды қоғамдық өндірістің жетекші даму факторына айналдыру негізінде өндіргіштік күштердің түбегейлі, сапалы қайта құру болып табылады. Ол адамзат тарихында ғылым мен техника пайда болғаннан бері өндіргіш күштерді ұдайы жетілдіруге себепші болған ғылыми-техникалық революция дегеніміз- белгілі бір уақыт аралығында дамудың жаңа сатысына көтерілуге себепші болған сапалық өзгерістердің жедел қарқынмен жүруі. Дүниежүзі аймақтары мен елдердің ҒТР дамуы түрліше деңгейде өтуде. Жоғары дамыған елдерде XX ғасырдың 80-90 жылдардан бастап ҒТР-дің дәстүрлі үлгісінен басқа қазіргі заман тармағы дүниеге келді. Дәстүрлі ҒТР өндіріс пен адамзаттың жаңа тауарларға, технологиялар мен қызмет түрлеріне деген сұранысын қамтамасыз етеді. Жаңа үлгінің басты мақсаты дәстүрлі ҒТР-дің дәстүрлі үлгісінен басқа қазіргі заманғы тармағы дүниеге келді. Дәстүрлі ҒТР өндіріс пен адамзаттың жаңа тауарларға, технология мен қызмет түрлеріне деген сұраныс қамтамасы етеді. Жаңа үлгінің басты мақсаты дәстүрлі ҒТР-дің адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына тигізетін кері әсерінің орнын толтыру немесе жою болып табылады. Адам өмірін қорғауға бағытталған бұл шаралар өте мол қаржыны қажет өте мол қаржыны қажет еткендіктен, таралу ауқымы бірнеше елдің аумағынан аспай отыр.