Тәуекел хан (1582-1598 жж.) билік басына келген кездегі қазақ хандығының сыртқы жағдайы өте ауыр еді. Бір жағынан, бұған дейін одақтас болып келген Бұхар ханы Абдаллах хан қазақтарға қарсы шықса, екінші жағынан, шығыста моғолдар мен жоңғарлар қазақ жеріне ұдайы қауіп төндіріп отырды. Соған қарамастан, жастайынан әскери іске жетік, көреген саясаткер Тәуекел қазақ хандығын нығайтып қана қоймай, қазақ жерлерінің аумағын кеңейте білді.
Тәуекел хан тұсында Ресей мемлекеті мен Қазақ хандығы арасындағы дипломатиялық қатынас күшейе түсті. Ресейдің мұндағы мақсаты- Қазақ хандығымен одақтасып, Сібір ханы Көшімге қарсы күресу, осы одақты пайдаланып, Орта Азия хандарымен келіссөз жүргізу еді.
Тәуекел хан Орта Азияның сауда орталықтарына шығу үшін белсенді күрес жүргізді. Ол Сырдария қалалары үшін күресті жандандырды. 1583 жылы Тәуекел Бұхар ханы Абдаллахпен жасасқан «ант беріскен шартты» бұзды. Оған себеп- Абдаллах ханның Ташкент билеушісі Баба сұлтанды өлтіріп, кезінде оған көмек көрсеткен қазақ сұлтандарын жазалау шаралары болды. Дегенмен Тәуекел ханның 1586 ж. Орта Азиядағы Шайбан әулетіне қарсы жорығы сәтсіз аяқталды.
Тәуекел тұсындағы айтулы оқиғаның бірі- 1594 жылы Мәскеуге Құл-Мұхаммед бастаған тұңғыш қазақ елшілігінің жіберілуі болды. Елшіліктің мақсаты- Тәуекел ханның тұтқындағы жиені Ораз Мұхаммедті елге қайтару және өзбек ханы Абдаллахқа қарсы күресте Мәскеудің қолдауын сұрау. Орыс мемлекеті де өз жағынан шарттар қойды. Олар мынадай еді: 1.Тәуекел Ораз Мұхаммедтің орнына өз ұлы Үсейнді аманатқа жіберуі тиіс; 2. Патша бұйрығымен Көшімге қарсы соғысу міндеті. Бірақ, екі жақтың да шарттары орындалған жоқ. Ораз Мұхаммед кейін сонда қайтыс болды. Кейін Құл Мұхаммед елшілігіне жауап ретінде 1595 жылы Мәскеуден тілмаш Вельямин Степанов қазақ хандығына жіберілді. Қазақ- орыс қарым- қатынастарының дамуы керуен саудасының одан әрі дамуына мүмкіндік берді.
Осы кезде Көшім хан билеген Сібір хандығы да жойылды. Ресейден Сібірге аттанған Ермак жасағы 1582 жылы Көшімнің жасағын жеңіліске ұшыратты. 1598 жылы Көшім ханның Орта Азияға бас сауғалауымен, Сібір хандығы жойылды.
В 1360-е годы усиление Московского княжества в Северо-Восточной Руси и темника Мамая в Золотой Орде шло практически одновременно, причём объединению Орды под властью Мамая русские князья своими победами над Тагаем у Шишевского леса в 1365 году, над Булат-Тимуром на р. Пьяне в 1367 году и походом на среднюю Волгу в 1370 году.
Когда в 1371 году Мамай дал ярлык на великое владимирское княжение Михаилу Александровичу Тверскому, Дмитрий Иванович сказал послу Ачихоже: «К ярлыку не еду, князя Михаила на княжение в землю владимирскую не пущу, а тебе, послу, путь чист», что явилось переломным моментом в отношениях Москвы и Орды. В 1374 году Дмитрий отказался выплачивать дань и собрал своих сторонников на съезд в Переславле-Залесском.
В 1374/1375 году в Нижний Новгород прибыли послы от Мамая: более тысячи воинов во главе с мурзой Сарайкой. По приказанию князя послов перебили, а Сарайка и его личная охрана были заключены в крепости. Пробыв в заключении около года, мурза попытался бежать, но был убит вместе со слугами. Весной 1376 года русское войско во главе с Д. М. Боброком-Волынским вторглось на среднюю Волгу, взяло откуп 5000 рублей с мамаевых ставленников и посадило там русских таможенников.
В 1376 году перешедший на службу к Мамаю с левобережья Волги хан Синей Орды Арапша разорил Новосильское княжество, избегая сражения с вышедшим за Оку московским войском, в 1377 году на р. Пьяне разгромил не успевшее изготовиться к битве московско-суздальское войско, разорил Нижегородское и Рязанское княжества.
В 1378 году Мамай всё-таки решился на прямое столкновение с Дмитрием, но посланное им войско под командованием мурзы Бегича потерпело сокрушительное поражение на р. Вожа. Рязанское княжество сразу же вновь было разорено Мамаем, но в 1378—1380 годах Мамай потерял свои позиции и на нижней Волге в пользу Тохтамыша.
Объяснение:
В 1848 на месте битвы был воздвигнут величественный памятник по проекту А. Брюллова, с крестом наверху.
Мамай вскоре погиб в татарских смутах. Куликовская битва не привела к освобождению Северо-Восточной Руси от установленного Батыем татарского ига. Два года спустя новый ордынский хан Тохтамыш вторгся на Русь и сжёг Москву. Однако победа в Куликовском сражении подняла народный дух, показала русских победить татар – и окончательно сбросить их владычество столетие спустя.
Близ времени битвы о ней были сложены два выдающихся произведения древнерусской литературы: Сказание о Мамаевом побоище и Задонщина.
Объяснение:
Тәуекел хан (1582-1598 жж.) билік басына келген кездегі қазақ хандығының сыртқы жағдайы өте ауыр еді. Бір жағынан, бұған дейін одақтас болып келген Бұхар ханы Абдаллах хан қазақтарға қарсы шықса, екінші жағынан, шығыста моғолдар мен жоңғарлар қазақ жеріне ұдайы қауіп төндіріп отырды. Соған қарамастан, жастайынан әскери іске жетік, көреген саясаткер Тәуекел қазақ хандығын нығайтып қана қоймай, қазақ жерлерінің аумағын кеңейте білді.
Тәуекел хан тұсында Ресей мемлекеті мен Қазақ хандығы арасындағы дипломатиялық қатынас күшейе түсті. Ресейдің мұндағы мақсаты- Қазақ хандығымен одақтасып, Сібір ханы Көшімге қарсы күресу, осы одақты пайдаланып, Орта Азия хандарымен келіссөз жүргізу еді.
Тәуекел хан Орта Азияның сауда орталықтарына шығу үшін белсенді күрес жүргізді. Ол Сырдария қалалары үшін күресті жандандырды. 1583 жылы Тәуекел Бұхар ханы Абдаллахпен жасасқан «ант беріскен шартты» бұзды. Оған себеп- Абдаллах ханның Ташкент билеушісі Баба сұлтанды өлтіріп, кезінде оған көмек көрсеткен қазақ сұлтандарын жазалау шаралары болды. Дегенмен Тәуекел ханның 1586 ж. Орта Азиядағы Шайбан әулетіне қарсы жорығы сәтсіз аяқталды.
Тәуекел тұсындағы айтулы оқиғаның бірі- 1594 жылы Мәскеуге Құл-Мұхаммед бастаған тұңғыш қазақ елшілігінің жіберілуі болды. Елшіліктің мақсаты- Тәуекел ханның тұтқындағы жиені Ораз Мұхаммедті елге қайтару және өзбек ханы Абдаллахқа қарсы күресте Мәскеудің қолдауын сұрау. Орыс мемлекеті де өз жағынан шарттар қойды. Олар мынадай еді: 1.Тәуекел Ораз Мұхаммедтің орнына өз ұлы Үсейнді аманатқа жіберуі тиіс; 2. Патша бұйрығымен Көшімге қарсы соғысу міндеті. Бірақ, екі жақтың да шарттары орындалған жоқ. Ораз Мұхаммед кейін сонда қайтыс болды. Кейін Құл Мұхаммед елшілігіне жауап ретінде 1595 жылы Мәскеуден тілмаш Вельямин Степанов қазақ хандығына жіберілді. Қазақ- орыс қарым- қатынастарының дамуы керуен саудасының одан әрі дамуына мүмкіндік берді.
Осы кезде Көшім хан билеген Сібір хандығы да жойылды. Ресейден Сібірге аттанған Ермак жасағы 1582 жылы Көшімнің жасағын жеңіліске ұшыратты. 1598 жылы Көшім ханның Орта Азияға бас сауғалауымен, Сібір хандығы жойылды.
В 1360-е годы усиление Московского княжества в Северо-Восточной Руси и темника Мамая в Золотой Орде шло практически одновременно, причём объединению Орды под властью Мамая русские князья своими победами над Тагаем у Шишевского леса в 1365 году, над Булат-Тимуром на р. Пьяне в 1367 году и походом на среднюю Волгу в 1370 году.
Когда в 1371 году Мамай дал ярлык на великое владимирское княжение Михаилу Александровичу Тверскому, Дмитрий Иванович сказал послу Ачихоже: «К ярлыку не еду, князя Михаила на княжение в землю владимирскую не пущу, а тебе, послу, путь чист», что явилось переломным моментом в отношениях Москвы и Орды. В 1374 году Дмитрий отказался выплачивать дань и собрал своих сторонников на съезд в Переславле-Залесском.
В 1374/1375 году в Нижний Новгород прибыли послы от Мамая: более тысячи воинов во главе с мурзой Сарайкой. По приказанию князя послов перебили, а Сарайка и его личная охрана были заключены в крепости. Пробыв в заключении около года, мурза попытался бежать, но был убит вместе со слугами. Весной 1376 года русское войско во главе с Д. М. Боброком-Волынским вторглось на среднюю Волгу, взяло откуп 5000 рублей с мамаевых ставленников и посадило там русских таможенников.
В 1376 году перешедший на службу к Мамаю с левобережья Волги хан Синей Орды Арапша разорил Новосильское княжество, избегая сражения с вышедшим за Оку московским войском, в 1377 году на р. Пьяне разгромил не успевшее изготовиться к битве московско-суздальское войско, разорил Нижегородское и Рязанское княжества.
В 1378 году Мамай всё-таки решился на прямое столкновение с Дмитрием, но посланное им войско под командованием мурзы Бегича потерпело сокрушительное поражение на р. Вожа. Рязанское княжество сразу же вновь было разорено Мамаем, но в 1378—1380 годах Мамай потерял свои позиции и на нижней Волге в пользу Тохтамыша.
Объяснение:
В 1848 на месте битвы был воздвигнут величественный памятник по проекту А. Брюллова, с крестом наверху.
Мамай вскоре погиб в татарских смутах. Куликовская битва не привела к освобождению Северо-Восточной Руси от установленного Батыем татарского ига. Два года спустя новый ордынский хан Тохтамыш вторгся на Русь и сжёг Москву. Однако победа в Куликовском сражении подняла народный дух, показала русских победить татар – и окончательно сбросить их владычество столетие спустя.
Близ времени битвы о ней были сложены два выдающихся произведения древнерусской литературы: Сказание о Мамаевом побоище и Задонщина.