ответ: Арриян, Круций Квинт және Геродот еңбектерінде сақтардың Александр Македонский армиясымен екі жыл бойы соғыс жүргізгендігін баяндады. Александр Македонский сақтарды соғыста тізе бүктіре алмады. Енді сол сақтардың Александр Македонскиймен жүргізген соғыстарының шешуші кезеңдеріне тоқталайық.
Үш жарым жыл ішінде Македондықтар Парсы флотын талқандап, Эгей мен Жерорта теңізіне орнығып алды. Парсылардың саяси-экономиялық орталығы Вавилон қаласын жаулап алды. Осы уақыт ішінде Македон жауынгерлері сегіз мың шақырымнан астам қашықтықты басып өтті. Парсы патшалығы талқандалды. Дегенмен өздерінің жеңісін баянды етуі үшін Македондықтарға бактрия, соғдиана және корезмді бағындыруға тура келді. Бұл далаларда көшпелі сақ – массагед тайпалары мекендеді. бактрия мен соғдиана аса маңызды сауда жолында тұрды. Шығысқа үстемдік ету үшін македондықтарға міндетті түрде осы аймақты бағындыруға тура келді. Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін македондықтар тағы да үш жарым жыл уақыт кетірді.
Б.з.д. 330 жылы көктемде Македон әскерлері Әкбатанға қарай жылжып, 15 күннің ішінде мың шақырым жерді басып кетті де, Дарийдің соңғы байлығын басып алды. Македон атты әскері мен жеңіл қаруланған жаяу әскерлері парсы әскерлерін одан әрі қарай қуды. Көп ұзамай Дарийдің өлтірілгені белгілі болды. Содан соң македондықтар Соғдианаға – сақтарға басып кіріп, бостанғыш сүйгіш тайпалармен екі жылға созылған соғыс жүргізді.
Соғыстың бірінші кезеңде – б.з.д. 329 ж. Македон жауынгерлері Окс өзенінен өтті де, Мараканд ( Самарқанд) қаласын басып алды. Бұдан кейін македондықтар Яқсарт өзеніне жетіп, аса мықты қамал- қала соңғы Александрия ( Ход-жент) қаласын салды. Алайда Соғдианадан орнығу үшін тағы да екі жыл соғуға тура келді.
Македон басқыншылармен күресті Соғдиананың әскер басы Спитамен басқарды. Ол сақ тайпалармен одақ құрды. Жергілікті халық көтеріліске шығып, Яқсарт өзені аңғарындағы жеті қаладағы Македон гарнизондарын жойып жіберді. Спитамен басқарған жасақ мараканд қаласындағы Македон гарнизондарын қоршауға алды. Македон әскері қиын жағдайда қалды. Олар, дегенмен, жанталаса отырып, көтеріліске шыққан жеті қаланы да қайтарып алды, бірақ спита мен әскеріне қарсы тұруға мүмкіндік болмады. Себебі Яқсарт өзінің оң жағында тұрған сақтардың үлкен кіші өзендер арқылы македон армиясын атқылады. САқтар Александрға сөз салды: « сен, Александр, сақтармен соғысамын деп өрескелдікке барма, егер сенің оларға шабуыл жасауға батылың барған болса, олардың азаттық тағылардан ( варвалардан) өзгеше екенін байқаған болар едің.
Македондықтар өзен арқылы тас ататын машиналарын құрып, сақтарды атқылай бастады. Атқылау кезінде садақшылар мен мергендер ( сақпаншылар) өзеннен өтіп, сақтардың алдыңғы отрядттарын кейін шегіндірді және фаланг ( ұзын найзалы әскерлер) мен атты әскерінің өзеннен өтуінен жағдай жасады. Сөйтіп, шайқса Яқсарт өзенінің оң жағына ауысты. Шайқастың Бірінші кезеңін македондықтардың алдыңғы кезеңі бастады. Сақтар қарсы одақтас атты әскер отряды жіберілді. Сақтар бұл шабуылды тойтарып, оларды қоршап алып, жебемен атқылады. Атты әскерге көмекке жеңіл қаруланған жаяу әскері жіберілді. Енді сақтар шегінді алайда жауды көзден таса қылған жоқ.
Екінші кезең негізгі күштің ұрысы сақтардың шегінуі. Алдыңғы жасаққа көмекке ұш шағын топпен атты мергендер жіберілді. Алайда сақтар македондықтар шабуын тойтарып тастады. Сонда өзінің атты әскерінің бәрін де соғысқа кірістірді де, сақтарды шегіндіріп соңынан түсті. Аррияның айтуынша, сақтарды аптап ыстық, шөл және Александрды ауыртқан лай су құтқарды. Ұлы қолбасшылардың жеңілістерінің табиғи қиыншылықтарға аудару – ежелгі және тарихшылардың әдеті. Шындығына Кирдің түбіне жеткен қайғылы оқиғаны еске алған Александр сақтардың жеріне тереңдеп енуге бата алмады. Македон армиясына қарсы сақтардың әскери қимылы өз әскерінің жеке-жеке талқандалуынан сақтай отырып, дұшпанға қарсы күшті бірте-бірт екүшейтумен сипатталады. Шайқасып жатқан отряд бір-бірімен тығыз байланыста болды және өзара практикалық қимыл бірлестігін сақтады. Сақтардың артынан түсуді тоқтату ариян айтқандай сақтарды талқандаудан сақтаған жоқ,керісінше .сақтардың македондықтардың өз жеріне тереңдете енгізіп алып .талқындауынан сақтап қалды,
Осыдан кейін Македон басқыншылары негізгі кұштерін Мараканда тұріан Спитамен басқарған жауынгерлеге қарсы жұмсады.Бірақ Спитамен жағдайды дұрыс сарапқа салды да,шайқасқа түспей. Мараканды тастап тез шегініп. сақ әскеріне барып қосылды. )
3. Прочитайте отрывок из документа, изданного в правление Петра I, и ответьте на вопрос, как назывался этот документ.
«Сыновья Российского государства князей, графов, баронов, знатнейшего дворянства, также служителей знатнейшего ранга, хотя мы позволяем для знатной их породы или их отцов знатных чинов и публичные ассамблеи, где двор находился, свободный доступ пред другими нижняго чину, и охотно желаем видеть, чтоб он и от других... по достойному отличались; однакож мы для того никому какова рангу не позволяем, пока они нам и отечеству никаких заслуг не покажут, и за оным рангом не получат».
ответ: табель о рангах
4. Прочитайте отрывок из воспоминаний генерала П.А. Судоплатова и впишите название явления, о котором идет речь.
«Принято считать, что холодная война
Началась с известной речи Уинстона Черчилля в Фултоне 6 марта 1946 года, когда он впервые упомянул о существовании «железного навеса». Однако для нас конфронтация с западными союзниками началась сразу же, как только Красная Армия вступила на территорию стран Восточной Европы. Конфликт интересов был на лицо».
5. Прочитайте отрывок из воспоминаний писателя Эренбурга о докладе, прозвучавшим на 20 съезде партии и посвященном разоблачению культа личности Сталина. Впишите фамилию, пропущенную в тексте.
«На закрытом заседание 25 февраля во время доклада "о культе личности и его последствиях" несколько делегатов упали в обморок… не скрою: читая доклад, я был потрясен, ведь это говорил первый секретарь ЦК на съезде партии.»
6. Установите соответствие между именами писателей и созданными ими произведениями о революции и Гражданской войне в России:
1)А. Блок 8) «Двенадцать»
2)В. Маяковский 7) «Хорошо!»
3)М. Булгаков 6) «Белая гвардия»
4)М. Шолохов 5) «Тихий Дон»
7. Укажите в каком хронологическом порядке правили Россией преемники Петра I:
Петр III Петр II
Анна Иоанновна 4) Елизавета Петровна
ответ: Петр II Анна Иоанновна Елизавета Петровна Петр III
Задание №4
1. Установите соответствие между фамилиями советских руководителей и концепциями, которые они выдвигали:
1) И. В. Сталин 8) тезис об обострении классовой борьбы в процессе строительства социализма.
2) Н. С. Хрущев 7) программа построения коммунизма в СССР;
3) Л. И. Брежнев 6) концепция развитого социализма;
4) М. С. Горбачев 5) новое политическое мышление;
2. Прочитайте отрывок из произведения А.И. Солженицына и назовите фамилию советского руководителя, о котором идет речь.
«Нельзя будет не поразиться, как много возможностей на короткое время сошлось в этих руках, и как возможности эти использовались словно бы и игру, и шутку, а потом покидались беспечно... Дано ему было втрое и впятеро тверже и дальше прочертить освобождение страны, - он покинул это как забаву, не понимая своей задачи, покинул для космоса, для культуры, для кубинских ракет, берлинских ультиматумов, для преследования церкви, для разделения обкомов, для борьбы с абстракционистами».
ответ: Хрущёв
3. Установите соответствие между историческими событиями и руководителями страны, в период нахождения у власти которых эти события происходили.
Д) Б.Н. Ельцин 1) проведение ваучерной приватизации
4. Прочитайте отрывок
«Дома дела очень плохие, все начинают пухнуть от голода: хлеба нет совсем, питаемся только желудями» (В.В. Ершов, Воронежская область г. Борисоглебск).
Что из перечисленного ниже не относилось к причинам бедственного положения людей в первые послевоенные годы:
4) принудительная кампания по выращиванию кукурузы
5. Период в истории СССР с середины 1950-х до середины 1960-х гг., характеризовавшийся началом обновления духовной жизни общества, разоблачением культа личности, назывался периодом:
3) «оттепели»
6. Последствием Второй мировой войны было:
2) расширение влияния СССР;
7. Укажите, кто первым в 1941 г. обратился к советским людям со словами: «Враг будет разбит победа будет за нами!»:
1) В.М. Молотов 22 июня
8. Укажите причину, по которой Япония не вступила в войну против СССР осенью 1941г.:
1) выжидание исхода битвы под Москвой;
9. В каком году произошли оба события
XX съезд КПСС и подавление народного выступления в Венгрии:
ответ: Арриян, Круций Квинт және Геродот еңбектерінде сақтардың Александр Македонский армиясымен екі жыл бойы соғыс жүргізгендігін баяндады. Александр Македонский сақтарды соғыста тізе бүктіре алмады. Енді сол сақтардың Александр Македонскиймен жүргізген соғыстарының шешуші кезеңдеріне тоқталайық.
Үш жарым жыл ішінде Македондықтар Парсы флотын талқандап, Эгей мен Жерорта теңізіне орнығып алды. Парсылардың саяси-экономиялық орталығы Вавилон қаласын жаулап алды. Осы уақыт ішінде Македон жауынгерлері сегіз мың шақырымнан астам қашықтықты басып өтті. Парсы патшалығы талқандалды. Дегенмен өздерінің жеңісін баянды етуі үшін Македондықтарға бактрия, соғдиана және корезмді бағындыруға тура келді. Бұл далаларда көшпелі сақ – массагед тайпалары мекендеді. бактрия мен соғдиана аса маңызды сауда жолында тұрды. Шығысқа үстемдік ету үшін македондықтарға міндетті түрде осы аймақты бағындыруға тура келді. Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін македондықтар тағы да үш жарым жыл уақыт кетірді.
Б.з.д. 330 жылы көктемде Македон әскерлері Әкбатанға қарай жылжып, 15 күннің ішінде мың шақырым жерді басып кетті де, Дарийдің соңғы байлығын басып алды. Македон атты әскері мен жеңіл қаруланған жаяу әскерлері парсы әскерлерін одан әрі қарай қуды. Көп ұзамай Дарийдің өлтірілгені белгілі болды. Содан соң македондықтар Соғдианаға – сақтарға басып кіріп, бостанғыш сүйгіш тайпалармен екі жылға созылған соғыс жүргізді.
Соғыстың бірінші кезеңде – б.з.д. 329 ж. Македон жауынгерлері Окс өзенінен өтті де, Мараканд ( Самарқанд) қаласын басып алды. Бұдан кейін македондықтар Яқсарт өзеніне жетіп, аса мықты қамал- қала соңғы Александрия ( Ход-жент) қаласын салды. Алайда Соғдианадан орнығу үшін тағы да екі жыл соғуға тура келді.
Македон басқыншылармен күресті Соғдиананың әскер басы Спитамен басқарды. Ол сақ тайпалармен одақ құрды. Жергілікті халық көтеріліске шығып, Яқсарт өзені аңғарындағы жеті қаладағы Македон гарнизондарын жойып жіберді. Спитамен басқарған жасақ мараканд қаласындағы Македон гарнизондарын қоршауға алды. Македон әскері қиын жағдайда қалды. Олар, дегенмен, жанталаса отырып, көтеріліске шыққан жеті қаланы да қайтарып алды, бірақ спита мен әскеріне қарсы тұруға мүмкіндік болмады. Себебі Яқсарт өзінің оң жағында тұрған сақтардың үлкен кіші өзендер арқылы македон армиясын атқылады. САқтар Александрға сөз салды: « сен, Александр, сақтармен соғысамын деп өрескелдікке барма, егер сенің оларға шабуыл жасауға батылың барған болса, олардың азаттық тағылардан ( варвалардан) өзгеше екенін байқаған болар едің.
Македондықтар өзен арқылы тас ататын машиналарын құрып, сақтарды атқылай бастады. Атқылау кезінде садақшылар мен мергендер ( сақпаншылар) өзеннен өтіп, сақтардың алдыңғы отрядттарын кейін шегіндірді және фаланг ( ұзын найзалы әскерлер) мен атты әскерінің өзеннен өтуінен жағдай жасады. Сөйтіп, шайқса Яқсарт өзенінің оң жағына ауысты. Шайқастың Бірінші кезеңін македондықтардың алдыңғы кезеңі бастады. Сақтар қарсы одақтас атты әскер отряды жіберілді. Сақтар бұл шабуылды тойтарып, оларды қоршап алып, жебемен атқылады. Атты әскерге көмекке жеңіл қаруланған жаяу әскері жіберілді. Енді сақтар шегінді алайда жауды көзден таса қылған жоқ.
Екінші кезең негізгі күштің ұрысы сақтардың шегінуі. Алдыңғы жасаққа көмекке ұш шағын топпен атты мергендер жіберілді. Алайда сақтар македондықтар шабуын тойтарып тастады. Сонда өзінің атты әскерінің бәрін де соғысқа кірістірді де, сақтарды шегіндіріп соңынан түсті. Аррияның айтуынша, сақтарды аптап ыстық, шөл және Александрды ауыртқан лай су құтқарды. Ұлы қолбасшылардың жеңілістерінің табиғи қиыншылықтарға аудару – ежелгі және тарихшылардың әдеті. Шындығына Кирдің түбіне жеткен қайғылы оқиғаны еске алған Александр сақтардың жеріне тереңдеп енуге бата алмады. Македон армиясына қарсы сақтардың әскери қимылы өз әскерінің жеке-жеке талқандалуынан сақтай отырып, дұшпанға қарсы күшті бірте-бірт екүшейтумен сипатталады. Шайқасып жатқан отряд бір-бірімен тығыз байланыста болды және өзара практикалық қимыл бірлестігін сақтады. Сақтардың артынан түсуді тоқтату ариян айтқандай сақтарды талқандаудан сақтаған жоқ,керісінше .сақтардың македондықтардың өз жеріне тереңдете енгізіп алып .талқындауынан сақтап қалды,
Осыдан кейін Македон басқыншылары негізгі кұштерін Мараканда тұріан Спитамен басқарған жауынгерлеге қарсы жұмсады.Бірақ Спитамен жағдайды дұрыс сарапқа салды да,шайқасқа түспей. Мараканды тастап тез шегініп. сақ әскеріне барып қосылды. )
Объяснение:
3. Прочитайте отрывок из документа, изданного в правление Петра I, и ответьте на вопрос, как назывался этот документ.
«Сыновья Российского государства князей, графов, баронов, знатнейшего дворянства, также служителей знатнейшего ранга, хотя мы позволяем для знатной их породы или их отцов знатных чинов и публичные ассамблеи, где двор находился, свободный доступ пред другими нижняго чину, и охотно желаем видеть, чтоб он и от других... по достойному отличались; однакож мы для того никому какова рангу не позволяем, пока они нам и отечеству никаких заслуг не покажут, и за оным рангом не получат».
ответ: табель о рангах
4. Прочитайте отрывок из воспоминаний генерала П.А. Судоплатова и впишите название явления, о котором идет речь.
«Принято считать, что холодная война
Началась с известной речи Уинстона Черчилля в Фултоне 6 марта 1946 года, когда он впервые упомянул о существовании «железного навеса». Однако для нас конфронтация с западными союзниками началась сразу же, как только Красная Армия вступила на территорию стран Восточной Европы. Конфликт интересов был на лицо».
5. Прочитайте отрывок из воспоминаний писателя Эренбурга о докладе, прозвучавшим на 20 съезде партии и посвященном разоблачению культа личности Сталина. Впишите фамилию, пропущенную в тексте.
«На закрытом заседание 25 февраля во время доклада "о культе личности и его последствиях" несколько делегатов упали в обморок… не скрою: читая доклад, я был потрясен, ведь это говорил первый секретарь ЦК на съезде партии.»
6. Установите соответствие между именами писателей и созданными ими произведениями о революции и Гражданской войне в России:
1)А. Блок 8) «Двенадцать»
2)В. Маяковский 7) «Хорошо!»
3)М. Булгаков 6) «Белая гвардия»
4)М. Шолохов 5) «Тихий Дон»
7. Укажите в каком хронологическом порядке правили Россией преемники Петра I:
Петр III Петр II
Анна Иоанновна 4) Елизавета Петровна
ответ: Петр II Анна Иоанновна Елизавета Петровна Петр III
Задание №4
1. Установите соответствие между фамилиями советских руководителей и концепциями, которые они выдвигали:
1) И. В. Сталин 8) тезис об обострении классовой борьбы в процессе строительства социализма.
2) Н. С. Хрущев 7) программа построения коммунизма в СССР;
3) Л. И. Брежнев 6) концепция развитого социализма;
4) М. С. Горбачев 5) новое политическое мышление;
2. Прочитайте отрывок из произведения А.И. Солженицына и назовите фамилию советского руководителя, о котором идет речь.
«Нельзя будет не поразиться, как много возможностей на короткое время сошлось в этих руках, и как возможности эти использовались словно бы и игру, и шутку, а потом покидались беспечно... Дано ему было втрое и впятеро тверже и дальше прочертить освобождение страны, - он покинул это как забаву, не понимая своей задачи, покинул для космоса, для культуры, для кубинских ракет, берлинских ультиматумов, для преследования церкви, для разделения обкомов, для борьбы с абстракционистами».
ответ: Хрущёв
3. Установите соответствие между историческими событиями и руководителями страны, в период нахождения у власти которых эти события происходили.
А) И.В. Сталин 3) создание атомной бомбы
Б) Н.С. Хрущев
В) Л.И. Брежнев 2)создание агропромышленных комплексов
Г) М.С. Горбачев 4) создание программы «500 дней»
Д) Б.Н. Ельцин 1) проведение ваучерной приватизации
4. Прочитайте отрывок
«Дома дела очень плохие, все начинают пухнуть от голода: хлеба нет совсем, питаемся только желудями» (В.В. Ершов, Воронежская область г. Борисоглебск).
Что из перечисленного ниже не относилось к причинам бедственного положения людей в первые послевоенные годы:
4) принудительная кампания по выращиванию кукурузы
5. Период в истории СССР с середины 1950-х до середины 1960-х гг., характеризовавшийся началом обновления духовной жизни общества, разоблачением культа личности, назывался периодом:
3) «оттепели»
6. Последствием Второй мировой войны было:
2) расширение влияния СССР;
7. Укажите, кто первым в 1941 г. обратился к советским людям со словами: «Враг будет разбит победа будет за нами!»:
1) В.М. Молотов 22 июня
8. Укажите причину, по которой Япония не вступила в войну против СССР осенью 1941г.:
1) выжидание исхода битвы под Москвой;
9. В каком году произошли оба события
XX съезд КПСС и подавление народного выступления в Венгрии:
ответ: 2)1956г