Бірінші Мемлекеттік Дума– Ресейдегі мемлекеттік басқарудың конституциялық-монархиялық жолға түсуін әйгілеген заң шығарушы жоғары өкілетті билік органы. 1906 ж. 27 сәуірден 9 шілдеге дейінгі аралықта, 72 күн қызмет етті. 1905 ж. 11 желтоқсандағы Сайлау заңы бойынша Думаға 524 депутат қатысуы керек еді. Сайлаудың шет аймақтарда кеш өткізілуіне байланысты оның жұмысына 499 депутат қатысты. 1-Мемлекеттік Думаға қазақ өкілдерінен 4 депутат: А. Бірімжанов (Торғай облысы), А. Қалменов (Орал облысы), Ә. Бөкейханов (Семей облысы), Ш. Қосшығұлов (Ақмола облысы) сайланды. Алайда, қазақ депутаттарының ішінде Бірімжанов пен Қалменов қана дума жұмысына қатыса алды. Дума мүшелері қатарында қазақ жерінен тысқары өңірлерден сайланған С. Жантөрин (Уфа губ.) мен Д. Тұндыт (Астрахан губ.) сияқты қазақ азаматтары да болды. Қазақ депутаттары думадағы мұсылман фракциясы құрамында қызмет етті. 1- Мемлекеттік думада ірі фракцияны кадеттер құрады. Кадеттерді ұлттық аймақтардың депутаттары да қолдады. Думаның құқын кеңейту, саяси кешірім жариялау жөніндегі кадеттердің ниеті Ресей патшасы тарапынан қолдау таппады. Оған жауап ретінде дума патша билігін тоқтатуды талап етті. Жер мәселесін талқылау өте тартысты жүрді. Жағдай осылай шиеленіскен соң, 9 шілдеде дума патша жарлығымен таратылды.
Екінші Мемлекеттік Дума– Ресей империясындағы мемлекеттік басқарудың 2-рет сайланған конституциялық-монархиялық бағыттағы заң шығарушы жоғары өкілетті органы. 1907 жылы 20 ақпаннан 3 маусымға дейін жұмыс жасаған 103 күн ішінде 2 рет сессия ашып, 53 мәжіліс өткізді. Қазақ халқынан Думаға сайлау 1905 жылы 11 желтоқсандағы сайлау заңы бойынша жүргізілді. Қазақ халқынан депутаттыққа Оралдан Б.Қаратаев, Ақмоладан Ш.Қосшығұлов, Торғайдан А.Бірімжанов, Семейден Т.Нұрекенов, Жетісудан М.Тынышбаев, Сырдариядан Т.Алдабергенов, Астраханнан Б.Құлманов сайланды. Мұсылман фракциясына 36 депутат енді. Бұл фракция "мұсылман фракциясы" және "мұсылман қызмет фракциясы" болып екі топқа бөлінеді. 1907 жылдың 21 сәуірінен мұсылман депутаттары "Дума" газетін шығарып, Думада қаралып жатқан мәселелерді жариялап тұрды. Мұсылман фракциясы Ресейдің шет аймағындағы отарлау саясатын әшкерелеп, парламенттік жолмен кұрес жұргізді. Қазақ депутаттары Нұрекенов, Алдабергенов, Қосшығұлов, Бірімжанов мұсылман фракциясының құрамына, Тынышбаев конституциялық-демократиялық фракция құрамына кірді. Қаратаев алғашқы кезде тіркеу тізімі бойынша кадет партиясыныц құрамына, кейін партиялық фракция мен топтарды толықтай құрған кезде мұсылман фракциясының тізіміне енгізілді. Үкіметтің аграрлық және отаршыл саясатын сынға алған бұл Дума депутаттары құрамы жағынан да, күн тәртібіне қойылған талқылау жағынан да Бірінші мемлекеттік Думадан төрі солшыл болып шықты. Думаның 39-пленарлық отырысында қазақ өлкесіндегі жер саясатына байланысты Егіншілік пен жерге орналастыру ісінің бас басқармасының бастығы князь Васильченко мен Министр Кеңесінің төрағасы Столыпиннің қазақ жеріне қатысты жүргізіп отырған қанаушылық, озбырлық істерін дәлелді фактілер келтіре отырып сынға алып, "қоныстандыру" саясаты қазақ шаруашылығын күйзеліске ұшыратуы мүмкін деген алаңдаушылықтарын білдірді. 1907 ж. 3-ші маусымда таратылды.[1]
Правление Екатерины I : -сокращение чиновничьих структур; - пересмотр таможенного тарифа; - изменение дислокации армии и ее содержания; - ликвидация системы самоуправления; -восстановление значения уезда как основной территориально-административной единицы; -изменение системы налогообложения, снижение подушной подати. деятельность Екатерины I характеризовалась отказом от широкой преобразовательной программы Петра 1, снижением роли Сената. Торговля и промышленность, лишившиеся финансовой и административной поддержки государства, были поставлены в неблагоприятные условия. Петр II : -переезд царского двора из Петербурга в Москву в конце 1727 г. , - упразднение в 1728 г. Главного магистрата Анна Иоанновна: - упразднение Верховного тайного совета и возвращение Сенату его прежнего значения; - возвращение петровской системы размещения полков в губерниях и ответственность помещиков за платежи своих крестьян; - продолжение карательной политики по отношению к старообрядцам; - создание нового органа – Кабинета министров (1731); - возобновление деятельности Тайной канцелярии; - учреждение корпуса кадетов (1732), после окончания которого дворянские дети получали офицерские чины; - отмена бе службы дворян (1736). Кроме того, один из сыновей дворянской семьи освобождался от службы для управления имением. В период царствования Анны Иоанновны происходило укрепление самодержавия, сокращение обязанностей дворян и расширение их прав над крестьянами. Елизавета Петровна: - произошло значительное расширение дворянских льгот, особенно в 50-е гг. (учреждение дворянских заемных банков, предоставление дешевого кредита, монопольное право на винокурение и др.) , укрепилось социально-экономическое и правовое положение русского дворянства; - сделана попытка реставрировать некоторые порядки и государственные учреждения, созданные Петром I. С этой целью произошло упразднение Кабинета министров, значительно расширены функции Сената, восстановлены Берг- и Мануфактур-коллегии, главный и городской магистраты; - устранены многие иностранцы из сфер государственного управления и системы образования; - создан новый высший орган – Конференция при высочайшем дворе (1756) для решения важных государственных вопросов, которая вскоре превратилась в своеобразный правительственный орган, во многом дублирующий функции Сената; - императрица пыталась выработать и новое законодательство, собрав для работы по составлению нового Уложения народных представителей. - произошло ужесточение религиозной политики. Были приняты указы о выселении из России лиц иудейского вероисповедания, о перестройке лютеранских храмов в православные. Петр III: царствование Петра III - обилие принятых государственных актов. было издано 192 указа, в которых нашли отражение различные стороны общественно-политической и экономической жизни, и произошли такие события: - «Манифест о даровании свободы и вольности российскому дворянству» 18 февраля 1762 г. , которым дворяне освобождались от обязательной службы государству, получали возможность жить в своих поместьях, свободно выезжать за границу и даже поступать на службу к иностранным государям. Дворянство все более превращалось из служивого в привилегированное сословие. - была объявлена секуляризация церковных земель в пользу государства, что укрепляло государственную казну (окончательно указ был проведен в жизнь Екатериной II в 1764 г.) ; - Петр III прекратил преследование старообрядцев и хотел уравнять в правах все религии, заставить духовенство носить светское платье, ориентируясь на лютеранство; - произошли ликвидации Тайной канцелярии и возвращение из ссылки и опалы людей, осужденных при Елизавете - упразднялись торговые монополии, стеснявшие развитие предпринимательства; - провозглашалась свобода внешней торговли.
Бірінші Мемлекеттік Дума– Ресейдегі мемлекеттік басқарудың конституциялық-монархиялық жолға түсуін әйгілеген заң шығарушы жоғары өкілетті билік органы. 1906 ж. 27 сәуірден 9 шілдеге дейінгі аралықта, 72 күн қызмет етті. 1905 ж. 11 желтоқсандағы Сайлау заңы бойынша Думаға 524 депутат қатысуы керек еді. Сайлаудың шет аймақтарда кеш өткізілуіне байланысты оның жұмысына 499 депутат қатысты. 1-Мемлекеттік Думаға қазақ өкілдерінен 4 депутат: А. Бірімжанов (Торғай облысы), А. Қалменов (Орал облысы), Ә. Бөкейханов (Семей облысы), Ш. Қосшығұлов (Ақмола облысы) сайланды. Алайда, қазақ депутаттарының ішінде Бірімжанов пен Қалменов қана дума жұмысына қатыса алды. Дума мүшелері қатарында қазақ жерінен тысқары өңірлерден сайланған С. Жантөрин (Уфа губ.) мен Д. Тұндыт (Астрахан губ.) сияқты қазақ азаматтары да болды. Қазақ депутаттары думадағы мұсылман фракциясы құрамында қызмет етті. 1- Мемлекеттік думада ірі фракцияны кадеттер құрады. Кадеттерді ұлттық аймақтардың депутаттары да қолдады. Думаның құқын кеңейту, саяси кешірім жариялау жөніндегі кадеттердің ниеті Ресей патшасы тарапынан қолдау таппады. Оған жауап ретінде дума патша билігін тоқтатуды талап етті. Жер мәселесін талқылау өте тартысты жүрді. Жағдай осылай шиеленіскен соң, 9 шілдеде дума патша жарлығымен таратылды.
Екінші Мемлекеттік Дума– Ресей империясындағы мемлекеттік басқарудың 2-рет сайланған конституциялық-монархиялық бағыттағы заң шығарушы жоғары өкілетті органы. 1907 жылы 20 ақпаннан 3 маусымға дейін жұмыс жасаған 103 күн ішінде 2 рет сессия ашып, 53 мәжіліс өткізді. Қазақ халқынан Думаға сайлау 1905 жылы 11 желтоқсандағы сайлау заңы бойынша жүргізілді. Қазақ халқынан депутаттыққа Оралдан Б.Қаратаев, Ақмоладан Ш.Қосшығұлов, Торғайдан А.Бірімжанов, Семейден Т.Нұрекенов, Жетісудан М.Тынышбаев, Сырдариядан Т.Алдабергенов, Астраханнан Б.Құлманов сайланды. Мұсылман фракциясына 36 депутат енді. Бұл фракция "мұсылман фракциясы" және "мұсылман қызмет фракциясы" болып екі топқа бөлінеді. 1907 жылдың 21 сәуірінен мұсылман депутаттары "Дума" газетін шығарып, Думада қаралып жатқан мәселелерді жариялап тұрды. Мұсылман фракциясы Ресейдің шет аймағындағы отарлау саясатын әшкерелеп, парламенттік жолмен кұрес жұргізді. Қазақ депутаттары Нұрекенов, Алдабергенов, Қосшығұлов, Бірімжанов мұсылман фракциясының құрамына, Тынышбаев конституциялық-демократиялық фракция құрамына кірді. Қаратаев алғашқы кезде тіркеу тізімі бойынша кадет партиясыныц құрамына, кейін партиялық фракция мен топтарды толықтай құрған кезде мұсылман фракциясының тізіміне енгізілді. Үкіметтің аграрлық және отаршыл саясатын сынға алған бұл Дума депутаттары құрамы жағынан да, күн тәртібіне қойылған талқылау жағынан да Бірінші мемлекеттік Думадан төрі солшыл болып шықты. Думаның 39-пленарлық отырысында қазақ өлкесіндегі жер саясатына байланысты Егіншілік пен жерге орналастыру ісінің бас басқармасының бастығы князь Васильченко мен Министр Кеңесінің төрағасы Столыпиннің қазақ жеріне қатысты жүргізіп отырған қанаушылық, озбырлық істерін дәлелді фактілер келтіре отырып сынға алып, "қоныстандыру" саясаты қазақ шаруашылығын күйзеліске ұшыратуы мүмкін деген алаңдаушылықтарын білдірді. 1907 ж. 3-ші маусымда таратылды.[1]
-сокращение чиновничьих структур;
- пересмотр таможенного тарифа;
- изменение дислокации армии и ее содержания;
- ликвидация системы самоуправления;
-восстановление значения уезда как основной территориально-административной единицы;
-изменение системы налогообложения, снижение подушной подати.
деятельность Екатерины I характеризовалась отказом от широкой преобразовательной программы Петра 1, снижением роли Сената. Торговля и промышленность, лишившиеся финансовой и административной поддержки государства, были поставлены в неблагоприятные условия.
Петр II :
-переезд царского двора из Петербурга в Москву в конце 1727 г. ,
- упразднение в 1728 г. Главного магистрата
Анна Иоанновна:
- упразднение Верховного тайного совета и возвращение Сенату его прежнего значения;
- возвращение петровской системы размещения полков в губерниях и ответственность помещиков за платежи своих крестьян;
- продолжение карательной политики по отношению к старообрядцам;
- создание нового органа – Кабинета министров (1731);
- возобновление деятельности Тайной канцелярии;
- учреждение корпуса кадетов (1732), после окончания которого дворянские дети получали офицерские чины;
- отмена бе службы дворян (1736). Кроме того, один из сыновей дворянской семьи освобождался от службы для управления имением.
В период царствования Анны Иоанновны происходило укрепление самодержавия, сокращение обязанностей дворян и расширение их прав над крестьянами.
Елизавета Петровна:
- произошло значительное расширение дворянских льгот, особенно в 50-е гг. (учреждение дворянских заемных банков, предоставление дешевого кредита, монопольное право на винокурение и др.) , укрепилось социально-экономическое и правовое положение русского дворянства;
- сделана попытка реставрировать некоторые порядки и государственные учреждения, созданные Петром I. С этой целью произошло упразднение Кабинета министров, значительно расширены функции Сената, восстановлены Берг- и Мануфактур-коллегии, главный и городской магистраты;
- устранены многие иностранцы из сфер государственного управления и системы образования;
- создан новый высший орган – Конференция при высочайшем дворе (1756) для решения важных государственных вопросов, которая вскоре превратилась в своеобразный правительственный орган, во многом дублирующий функции Сената;
- императрица пыталась выработать и новое законодательство, собрав для работы по составлению нового Уложения народных представителей.
- произошло ужесточение религиозной политики. Были приняты указы о выселении из России лиц иудейского вероисповедания, о перестройке лютеранских храмов в православные.
Петр III:
царствование Петра III - обилие принятых государственных актов. было издано 192 указа, в которых нашли отражение различные стороны общественно-политической и экономической жизни, и произошли такие события:
- «Манифест о даровании свободы и вольности российскому дворянству» 18 февраля 1762 г. , которым дворяне освобождались от обязательной службы государству, получали возможность жить в своих поместьях, свободно выезжать за границу и даже поступать на службу к иностранным государям. Дворянство все более превращалось из служивого в привилегированное сословие.
- была объявлена секуляризация церковных земель в пользу государства, что укрепляло государственную казну (окончательно указ был проведен в жизнь Екатериной II в 1764 г.) ;
- Петр III прекратил преследование старообрядцев и хотел уравнять в правах все религии, заставить духовенство носить светское платье, ориентируясь на лютеранство;
- произошли ликвидации Тайной канцелярии и возвращение из ссылки и опалы людей, осужденных при Елизавете
- упразднялись торговые монополии, стеснявшие развитие предпринимательства;
- провозглашалась свобода внешней торговли.