1. Көп нүктенің орнына тиісті қатарды белгілеңіз.

Мәтін бойынша «дала баласы, түз қыраны» ... көксейді.
A) Айтыс-тартыс сөздерді.
B) Ерте келген көктемді.
C) Ертіс бойына баруды.
D) Доп ұрып ойнауды.
E) Еркіндікті, кең даланы.

2. Мәтінде суреттелген мезгіл.
A) Түн.
B) Жаз.
C) Көктем.
D) Қыс.
E) Күз.

3. Асты сызылған жолдардағы негізгі ой.
A) Асау өзен.
B) Ертісті тамашалаған адамдар.
C) Оқудағы Шоқан.
D) Туған елге, жерге деген сағыныш.
E) Ертіс өзенінің бойы.

4. Мәтіннің тақырыбы.
A) Шоқан Уәлиханов.
B) Омбы қаласы.
C) Көктемгі Ертіс.
D) Корпус дәрігері.
E) Ертіс өзені.

5. Шоқанның Ертіс жағасына келу себебі.
A) Кошелевскиймен кездесу үшін.
B) Табиғатты тамашалауға.
C) Тыныштықты аңсағандықтан.
D) Сең көшкінін ұнатқандықтан.
E) Елін сағынғандықтан.

6. Мәтіннің негізгі идеясын көрсетіңіз.
A) Оның әншілік дарынын жұрт жоғары бағалады.
B) 1927 жылы музыкалық көрмеде өнер көрсетті.
C) 1952 жылы Парижде Әміре күміс медальға ие болды.
D) Әміре Қашаубаевтың таланты – сирек кездесетін талант.
E) Қазақ әнін тұңғыш рет әлем кеңістігіне шығарды.

7. «Әміре Қашаубаевтың таланты – сирек кездесетін талант» екенін дәлелдейтін нұсқа:
A) Жылқышылардың жайлаудағы ашық далада шырқалған әнді естіп жеткен беттері екен.
B) Әнге шөлдеп отырған халық әншілерді жібермей, концерт ұзаққа созылған.
C) 1927 жылы музыкалық көрмеде өнер көрсетті.
D) Әнші дауысының күштілігі сонша, «адамда мұндай дауыс болуы мүмкін емес» деп қазылар алқасы күдіктенген.
E) Концерт аяқтала бергенде, бір топ атты кісі сау ете түседі.

8. Әміре Қашаубаев кім?
A) Сазгер.
B) Жыршы.
C) Әнші.
D) Ақын.
E) Қаламгер.

9. Мәтін оқырманның бойында қандай сезім тудырады?
A) Сағыныш сезімін.
B) Өкініш сезімін.
C) Махаббат сезімін.
D) Қуаныш сезімін.
E) Мақтаныш сезімін.

10. Мәтінге сәйкес емес ақпаратты табыңыз.
A) Әміре даусы өте биік ноталарды қиналмай алатын әрі диапазоны өте кең аса сұлу үнді болған.
B) Әміре Қашаубаевтың таланты – сирек кездесетін талант.
C) Қазақ әнін тұнғыш рет әлем кеңістігіне шығарды.
D) 1925ж. Парижден Әміре алтын медаль алып қайтты.
E) Мұны дәлелдейтін тыңдаушысын еріксіз мойындатқан тарихи фактілер аз емес.

​

Қанайналым жүйесі — денедегі қан немесе гемолимфаның үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ететін тамырлар мен қуыстардың жүйесі. Көптеген омыртқасыз жәндіктерде қанайналым жүйесі тұйықталмаған, яғни қан тамырларының аралықтарында қан құйылатын саңылаулы қуыстар болады. Адам мен барлық омыртқалы жануарларда және кейбір жоғары сатыдағы омыртқасыз жәндіктерде қанайналым жүйесі тұйықталған, яғни қан тек бір-бірімен толық байланысып жалғасып жатқан қан тамырлары арқылы ғана қозғалады.

Объяснение:

Қанайналымның қызметі:

тасымалдау (қан тамырларын бойлай ағып, организм үшін көптеген қызмет атқарады. Ол оттекті жасушаларға тасып, көмірқышқыл газын тыныс алу мүшелеріне жеткізеді);

терморегуляторлық (организмдегі жылуды таратады);

қорғаныш (қанды лейкоциттер мен нәруыз плазмасымен қамтамасыз етеді);

гуморальды реттелу (гормондарды және басқа биологиялық заттарды тасымалдау).

Қанайналым жүйесінің құрамы:

Қан тамырлары;

Толық мақаласы: Қан тамырлары

Қан тамырлары (лат. vasa sanguinea) — адам мен жануарлар организмінің жүрек-тамырлар жүйесіне жататын, қабырғасы серпімді келген түтікше мүшелер.

Қан тамырлары:

қанды жүректен алып шығып, организмге тасымалдайтын қызыл тамырларға — артерияларға,

қанды организмнен жүрекке алып келетін көк тамырларға — веналарға және

оларды өзара байланыстырып организмдегі жасушалық және ұлпалық деңгейде үздіксіз жүретін зат алмасу процестерін қамтамасыз ететін микроайналым арнасының қан тамырларына (қызыл тамырша — артериола, қылтамыр - капилляр, көк тамырша — венула) бөлінеді.

Абай айырмашылығы: Өзінің мұрасымен классик ретінде танылып қана қоймай, өзіне тән дәстүрі бар ақындық, адамгершілік, ағартушылық мектебін ашқан, өз маңайындағы шәкірттері қанаттанып ұшуына үлкен ықпал жасаған ұстаз ретінде танылады. Белгілі абайтанушы М. Әуезов көрсеткендей, қазақ еліндегі басқа ақындармен салыстырғанда Абайдың үлгісін алған шәкірттері болуы – тарихи жаңалық.

Шәкәрім айырмашылығы: Абай қандай бағыт ұстанса, сондай бағыт ұстанған. Барлық шығармаларының идеясы қазақ қоғамын еңбекке, мәдениетке, адамгершілікке, әділдікке шақыру болады, адал махаббатты жырлайды, әлеуметтік теңсіздікті сынайды, соның ішінде әсіресе әйел теңдігінің жыршысы болады, әйелдерді кем санап, тағылық, деспоттық жасаушыларға қарсы шығады.

Ұқсастықтары: Тақырып, мазмұн жақтарынан ұстаз бен шәкірттің өлеңдері, карасөздері ұштасып жатады. Абайдың тәлімдік, тәлімгерлік таланты Шәкәрімнің сегіз қырлылығында өз көрінісін табады. Ұстазында кездесетін, өзіне дейін қазақ мәдениетінде ұшыраспайтын құбылыстарды дамытқан. Қазақ халқының этногенезі туралы Абай екі ауыз сөз қалдырып, сол сөзінде этногенезді зерттеу бағдарын анықтаған. Абайдың тапсырмасымен 19 жасынан мәліметтерді жинаған Шәкәрім мазмұн және форма жағынан ерекше «Түрік, қырғыз-қазақ һәм хандар шежіресін» құрастырған. Өзге дәстүрлі шежірелерден айырмашылығы – тек қана жүздер мен рулардың пайда болуы туралы аңыздардың жазба түрдегі жинағы емес, бұл автордың қазақ елінің тарихи санасын, ұлттық сезімін жоғары көтеретін тәлімдік ойлар қорытындысы еді.