1-мәтін Қыс қатты. Қар қалың. Қасқырды қар көтереді. Атты көтере алмайды. Мұның бәрі екі қасқыр жайындағы Қараадыр елінің аңыз-әңгімесі еді. Жиын болып көпшілік бас қосса, көп әңгімелері екі қасқыр жайында болатын. Көксерек семіргенде, ірілеп өскенде — осындай даңқ, атақ ішінде семіріп, өсіп келе жатыр еді. Осы күйлердің бәрімен қатар, Көксерек оңашада елсізде қатты ойыншы болатын. Түс кезінде, я таңертең бір малды тасада аунатып жеп алып, елсіздегі қашандау жатақтарына қайтады. Сондайда ақ қасқыр жүрістен талып келіп тынығып жатса, Көксерек айналасында қар боратады. Жүгіріп екпіндеп кеп тістеп өтеді. Басынан асып аунап түседі, кейде ақ қасқыр ырылдап тісін сақылдатып, құлағын жымитып, ашумен тап береді. Ондайда Көксерек те қатты қорылдап гүр-гүр етеді. Кейде секіріп кеп ақ қасқырдың желкесінен қапсыра тістеп алып, қысып тұрып-тұрып барып қоя береді. Екеуі осыдан әрі ұзасып барып таласпайды. Артынан Көксерек қайта ойнайды.
2-мәтін
Мұхтар Әуезовтің «Көксерек» әңгімесінде ауыл баласы Құрмаштың қасқырдың күшігін асырап алуы жайында. Қаламгер туындысында табиғаттағы тағылық заңы, адам мен жан-жануар арасындағы шекараны шебер суреттейді. Көксеректі күшік кезінен қамқорлықпен құшағына алып, мәпелеп өсірген Құрмаш сүйкімді бөлтірігін кімнен де болсын қорғаштағанымен, ауыл ақсақалдары қасқырдың бөлтірігінен секемденіп, тағылық заңның өзгермейтінін бала Құрмашқа түсіндіруге тырысады. Әйткенмен, өсе келе далаға қашып, бірнеше күн қатарынан бой көрсетпеуге дағдылана бастаған Көксерек арада біраз уақыт өткен соң бір топ қасқырды бастап, өзге ауылдармен қатар Құрмаш ауылының қойларына да шабуыл жасай бастайды. Мұның арты Көксеректің қой бағып жүрген Құрмашқа шауып, қамқор болған иесін өлтіруіне ұласады. Адамзат пен жануар әлемінің заңы басқа және ол тоғыспайды да. Тоғысқан жағдайда, артының жақсылыққа апармасын әңгімеден ұғынғандаймыз.
1. Екі мәтінге ортақ тақырыпты көрсетіңіз.
a) Үйірін тапқан бөлтірік
b) Қараадыр қасқыры
c) Ауылдың аңыз-әңгімесі
d) Қасқырлардың қырылуы
[1]
2. Мәтіндерге тән ақпараттарды өзара сәйкестендіріңіз.
Мәтіндер Ақпараттар
1-мәтін
a) Баяндау және суреттеу мәтіні
b) Баяндау мәтіні
c) Көркем әдеби тілде жазылған
d) Көпшілік-ауызекі тілде
2-мәтін
[2]
3. Тек бірінші мәтінге қатысты ақпаратты көрсетіңіз.
a) Құрмаштың бөлтірікті қорғаштауы
b) Дала заңының адамзатқа бағынбауы
c) Көксеректің малдарға шабуылдауы
d) Көксеректің ақ қасқырмен ойыны
[1]
4. Әңгіменің оқырманға айтар түйінді ойы не?
Глава могилы,С усами.Прай рот,Urti.Как и столбах./ Адрес /
Большой крюк длинный,Назад к открывает ротРадиационный зубы,Вода в город,Созыва мощности./ Кармакшинского рыба /
Прочность и короткое тело?Гранд призваниеСильные tisimen soyawОт взрослых,Загрузка Qılğï побочные эффекты.ноСреди плодовПосмотрите./ Черный варвар /
Отшлифуйте края бороды,Плавание на спине.Чебачье поверхность воды,Можно легко держать щит./ Bellied адрес /
Общий видКлюв штык.Удалите поверхность воды,Просто простирались крыльяЛюбое судно,Telegey океан./ Sailing рыба /
Лодки сталкиваются с лопатой,Трава расчесывая рот./ Eskektumsıq /
конкуренция MayşabaqpenПрогулка по кругу на борту.Человек из тех же ремнейЛенточные петли./ Belbewbalıq /
Покрытые кости sawıtpenНе бойтесь никакой опасности.немного Soydïğan зубыУкрощение строптивой власти из асаи месяцев./ Sawıttıbalıq /
Полный для всей иглы,Если дождь он вытащил,Edireyip bürtigiОстается странно.Смотрите цвет глаз,Попс изменилось.Может дуть желудокКак мяч./ Tikenqursaq /
Brilliant брат.Как и у угольной трубы.Его профилактика,Излучающую свет трубки./ Ütikbalıq /
Темная полосаSağaqtı губы.Все телоТерек тенге./ Лист рыба /
Растет в воде, низменная,Было бы из пресс-формы./ Рыба /
покрыло KümispenenTeñgemenen оболочки./ Карп /
QomağaylıqПусть мальков./ Pike /
Один пролет вопрос,Как и пломб.Тигры, стремясь сохранитьИмеет погружной рыбу./ Ковш /
Черный коньковой черепицы,Брат из белого хлопка.Живой лед и снег,Я люблю холод.Bulğañdaydı, упускать из виду,Saspaydı медленно,Танцы на льдуНо принимать во внимание не идти на компромисс./ Penguin /
Вода и поселился в земле,Sekeñdep земли,Fly añdïdıКомбикорм, когда привод./ Лягушка /
Бауыржан Момышұлы — Кеңес одағының батыры, жазушы, Екінші дүниежүзілік соғыстың даңқты жауынгері, әскери қолбасшы, стратег және тактик.Бауыржан Момышұлы 1910 жылдың 24 желтоқсанында Жамбыл облысының Жуалы ауданындағы Көлбастау ауылында туған. Дулат тайпасының Шымыр руынан.1941 ж. Ұлы Отан соғысы басталысымен, Бауыржан даңқты генерал-майор И.В.Панфиловтың басшылығымен Алматы маңында жаңадан жасақталған 316 атқыштар дивизиясының құрамында майданға аттанады, батальон, полк командирі қызметтерін атқарады.Батальон командирі ретінде аға лейтенант Бауыржан Момышұлы Мәскеу үшін шайқаста 207 рет ұрысқа қатысты.
Объяснение: