Оля030905

28.08.2020 13:00 •  Қазақ тiлi

1.     Мәтінді мағыналық бөліктерге бөліп, әр бөлігіне ат қойыңдар. 2.     Түсіндірме сөздікті пайдаланып, күлдіреуіш, еріс, сағанақ, маңдайша, бақан сөздерінің мағынасын жазыңдар. 3.     «Туған жерім – құт мекенім» тақырыбына ойтолғау жазу.(Фразеологизмдерді қатыстырып жазу)   Киіз үй – «Атамыз – Алаш, керегеміз – ағаш», «Киіз туырлықты, ағаш уықты қазақпыз» деп, аталы сөз айтып қалдырған ата-бабаларымыздың негізгі баспанасы. Мәтінмен жұмыс. Киіз үй – Орталық және Орта Азия халықтарының негізгі баспанасы, көшпелі тұрғын үйі. Ол –көшпелілердің тез жығып, шапшаң тігуге, яғни көшіп-қонуға ыңғайлы үйі. Киіз үй - тарихымыздағы ең бірінші сәулеттік құрылыс. Киіз үйдің іші қыста жылы, жазда салқын. Кереге, шаңырақ, уық, сықырлауық – киіз үйдің негізгі бөлшектері. Сықырлауық кереге шеңберін тұйықтап, киіз үйге кіріп-шығатын есіктің қызметін атқарады. Ал кереге киіз үйдің негізгі қанқасын құрайды. Уық – кереге басы мен шаңырақты ұстастыратын ағаш. Шаңырақ – киіз үйдің еңсесін құрап, тұтастырып тұратын күмбез. Киіз үй сүйегі желге жабылатын киіз салмағына, әсіресе кенеттен пайда болатын құйынына шыдамды етіп жасалынуы қажет. Киіз үй пішінінің дөңгелек түрде алынуы, барлық бөлшектерінің бір-бірімен айналмалы, қозғалмалы етіп жалғастырылуы оны жел екпініне, жер сілкінісіне төзімді етеді. Киіз үйдің мұндай қасиеттері кездейсоқ құйын соғып не қатты «Киіз үйдің» макеті әр топқа беріледі. «Әлемді шарлау» әдісі арқылы түсіндіріледі. Топта президент қалады. Келген өзге топ мүшелеріне берілген білім мазмұнын түсіндіреді. Оқулық, суреттер.дауылға шыдамай құлаған жағдайда үйлерді азғана шығынмен қайта тұрғызуға мүмкіндік береді.