1. Мәтінді оқып, көтерілген мәселені анықтаңыз. Құрылымы мен ресімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажыратыңыз.
2. Көтерілген мәселе бойынша оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған 3
талқылау сұрағын құрастырыңыз.
Қақтығыстарды реттеудің әдістері
Тар мағынада «Қақтығыстарды реттеу» термині қақтығыстарды басқару тәсілінің бірі
деп қарастырылады. Оның қолданылуы қақтығыстардың жойылуын немесе аяқталуын
білдірмейді, тек екі қарама қарсы жақтың бір біріне деген өшпенділіктерін шектей тұру,
шығынға әкелмеуді білдіреді. Негізгі мағынасы қақтығыстарды алып тастау емес, оны
нәтижелі қылу.
Келіссөздер — тек қана қақтығыстың аяқталып, оның ретелуінен, шешілуі ғана емес,
сондай-ақ, қақтығыста қатысу әдісі, оның дамуының бір формасы болып табылады.
Келіссөздер процесінің өзі оған дайындық,, бұл процесс кезінде екі жақты татуластыру үшін
қақтығыстың дамыған кезеңінде қолданылып, қатысушылардың өз көзқарастары мен
құндылықтарын жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Келіссөздер — бұл біріншіден, ортақ көзқарастарды көздеген шаралардың бірі.
Келіссөздер кезінде көрінетін бәсекелестікте, бір жақ екінші жаққа өзінің көзқарастарын
жүзеге асыратындай іс-қимыл кезінде сыйақы алуға мүмкіндік береді.
Келіссөздер — бұл екі жақтың да көзқарастары мен мүдделері көзделген картаға
қойылған стратегия. Әрине екі жақ бірден келісімге келе қоймайды. Келіссөздер кезіндегі
күштердің арақатынасына сай олардың мазмұны мен көзқарастары, келіссөз жүргізушілердің
жеке стилі мен келіссөзер формасы, фазалары, келіссөз жүргізу тәсілі әртүрлі болып ауыса
береді. Келіссөздерде әрине, қақтығыстардағы қатысушылар күшінің арақатынасымен
олардың бір бірімен күреске дайындығы маңызды болып табылады.
Келіссөздерді қақтығысқа қатысып отырған бөлек мемлекеттер, халықаралық ұйымдар,
жеке азаматтар, делдалдар мен қызығушы топтар жүргізе алады. Бірақ тәжірибе көрсеткендей,
біліктілігі бар, осы салада сәтті келіссөздер жүргізіп, танылған, арнайы дайындықтан өткен
адамдар ғана келіссөздің сәтті өтуіне себепші болады. Оның классикалық мысалы болып,
келіссөз жүргізуші- басқалармен диалог жүргізуде өз елінің көзқарасын білдіретін дипломат елші болып табылады.
Мәтінде көтерілген мәселе:
Весенний каникул прекрасно чем я ожидал. Все расскажу сначала. Заранее родители меня предупредили, что я весенний каникул буду проводит дома. Но, перед весенним каникулом к приехали в гости бабушка и дедушка из Астаны. Когда они должны были уехать обратно, у нас начались каникулы. Они меня взяли с собой. Таким образом, я весенние каникулы провел в Астане очень прекрасно.
Мен көктемгі демалысымды қалай өткіздім?
Мен көктемгі демалысымды қалай өткіздім? деген сұраққа жауап берер болсам, ең ұзақ тоқсан болып саналатын үшінші тоқсанның аяқталуын осы жолы тағатсыздана күттім. Себебі, биылғы көктемгі демалысымды әдеттегідей қалада емес, алтын бесік саналатын ауылда өткізетін болдым. Наурыз мейрамын қайнаған тірліктің ортасы ауылда өткізетіндіктен, бұл мейрамды асыға күттім. Сонымен, демалыс басталысымен мен ауылға жол тарттым. Бұл жерде «Наурыз – Думан» атты мерекелік іс –шараға қызу дайындық басталып кетіпті. Ауылдың ортасында киіз үйлер бой көтеріп, олардың іші ұлттық нақышта көркемделіп қойыпты. Тура Наурыз тойланатын күні ауыл тұрғындары ерте тұрып, орталық алаңға жинала бастады. Ауыл – аймақтың барлығы осында, жастар алтыбақанға мініп, асыр салып ойнап жүр. Апалардың біреулері Наурыз көже өзірлеп, ет асып жатса, басқалары бауырсақ пен шелпек дайындауда. Наурыз - Думан ауыл әкімінің құттықтау сөзімен басталып, ары қарай сахналанған көрініске ұласты. Осы күні ауылда жақын ауылдық жерлерден жиылған шабандоздар арасында аламан бәйге ұйымдастырылып, бас жүлдеге біздің ауыл тұрғыны ие болды. Мерекелік іс - шаралар бірнеше күн бойы жалғасын тапты. Мен көктемгі демалысымды осылайша қызықты өткізіп, тіпті демалыстың бітіп қалғанын да байқамай қалыппын.