1. Мәтінді оқып, оның қандай стильде жазылғанын анықтаңыз және ерекше сөз
қолданыстарынан мысалдар келтіріңіз.
[10]
Адамзат бүгінгі таңда әлеуметтік шиеленісті өршітетін қоғамдық індеттердің
бұғауынан құрық үзіп, құтыла алмай отыр, бірақ көңілге үміт ұялатар мүмкіндіктер де
жоқ емес. ХІХ–ХХ ғасырларда а ғылым мен техникалық прогресте бұрын-
соңды болмаған ғаламат жетістіктерге қол жеткізді. Нағыз ғылым дегеніміз – ғалам мен
ондағы құбылыстардың астарына үңіліп, шынайы мәнін ұғыну және оның арқасындағы
Ұлы Құдіреттің мұратын сезіну. Табиғатты өзіне бағындырарлықтай мүмкіндікте
жаратылған а ғаламды танып-білуге, білгендерін көкейінде түюге тиісті.
Көңілге түйіп, көкейге тоқығандары арқылы табиғатты құрық атып бас білдірген
тайыншадай дегеніне көндіріп, ықпал жасаудың жолдарын қарастырады. Бұл табиғаттың
адамға аманат етілуі, ал адамның Жаратушының әмірлеріне мойынсұнып, құл екенін
сезінуі дегенге саяды.
Қазіргі жағдайға ой жүгіртсек, физика, химия, астрономия, медицина, т.б. ғылым
салалары уақыт озған сайын а ң игілігі үшін түрлі жетістіктерін алға
тартуда. Осыған қарап ғылым мен технология а ң игілігі үшін екендігін
пайымдаймыз. Бұдан үрейленудің де жөні жоқ. Басқа келер қатерді ғылым-білімнен
немесе ғылым-біліммен қаруланған дүниеден іздеу бос әурешілік, нағыз қатер
надандықта, санасыздықта және жауапкершіліктен жалтарған табансыздықта.
Кейде ғылым-білімге сүйеніп, он ойланып, тоғыз толғанған іс-әрекеттеріміздің өзі
оңды нәтиже бермей жататындығы белгілі. Бұған түсіністікпен қараған жөн. Ал бірақ
білімсіздіктің, жоспарсыздықтың әрдайым тұйыққа тірейтіндігін ұмытпау қажет.
Мәтін не туралы?
Мәтін қандай стильде
жазылған?
Оған дәлел ретінде сөз
қолданыстарынан
мысалдар келтіріңіз.
2. Мәтіннің негізгі ойына қатысты және негізгі, қосымша ақпараттарға байланысты 1
сұрақтан құрастырыңыз.
Жалпы негізгі ойына
қатысты 1 сұрақ
Негізгі ақпаратқа
қатысты 1 сұрақ
Қосымша ақпаратқа
қатысты 1 сұрақ
Біз жас ұрпақ – табиғат қорғаны. Атадан балаға мирас болып келе жатқан табиғатымызды көздің қарашығындай сақтап, анамыздай аялап келер ұрпаққа таза күйінде қалдыруымыз керек. Табиғат – адамның бойына қуат, көңіліне шабыт, сезіміне ләззат шапағатын ұялататын сұлулық пен әсемдік әлемі. Сол сұлулық пен әсемдікті талай ақын жырға қосып, небір әншілер ән арнаған. Сол сұлулықты, әсемдікті жоғалтпай қастерлеуіміз керек. Бұл жайында халқымыздың қалдырған тағылымдық, тәрбиелік мәні зор «Атаңнан мал қалғанша, тал қалсын», «Бұлақ көрсең көзін аш», «Бір тал кессең, он тал ек» тағы да басқа ұлағатты сөздері, табиғатқа деген сүйіспеншіліктері қазіргі ұрпаққа үлгі-өнеге.Бұл орайда жерлес ғұлама ғалымымыз Қаныш Сәтбаевтің: «Туған жердің тағдыры толғантпаған, жаны тебіреніп, ол туралы ойламаған жігітті қайтіп азамат дейміз? Туған жердің қара тасын мақтан ете білмеген азамат бөгде жердің алтын тасын да мақтап жарытпақ емес» деген жан тебіренісі еріксіз ойға оралады. Ендеше, елім, жерім деген ел азаматы өз туған жерінің тағдырына немқұрайлы қарамай, қоршаған ортаның тазалығына атсалысуы тиіс. Табиғаттың адам үшін маңызы зор. Қазіргі таңда табиғатты қорғаудың түрлі жолдары қарастырылған. Бірінші жолы -түрлі заңдар шығарып, оны жүзеге асыру. Ұлттық пакртер, қорықтар санын молайту. Әрі «Қызыл кітапқа» енген өсімдік, жануар түрлерін қорғап, көбейту. Табиғатты тиімді және ұқыпты пайдалану. «Жасыл ел» ұйымының жұмысын нығайту, жандандыру.
Адам табиғатқа мейірімділікпен, сүйіспеншілікпен, қамқорлықпен қарап, үйлесімділік сақтағанда, а үшін табиғат – кең сарай, мәңгі тозбас құтты қоныс болады. Жер бетіндегі барлық тіршілік атаулы табиғат-анаға қарыздар. Сондықтан да Табиғатқа немкетті қарау, онымен санаспау – ана сүтін ақтамағанмен пара-пар. А Табиғаттың ең ұлы перзенті болумен бірге, ең ұлы қамқоршысы да екенін ешқашан естен шығармауымыз керек.
Атау септік: Аружан
Ілік септік: Аружанның
Барыс септік: АруданАруданАружанғАруданАруданАружанғАружанғнАруданАружанғАруданАруданАружанғАружанғАружанғАружанғАруданАруданАружанғАружанғАружанғАружанғАруданАруданАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғруданАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғужанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғужанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғужанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанАружанАружанғАружанғАружанғАружанғАружанАружанАружанғАружанғАружанғАружанғАружанАружанАружанғАружанғАружанғАружанғАружанАружанАружанғАружаАружананғАружанғАружанАружанАружанғАружаАружанАружанжанғАружанАружанАружанғАружаАружанАружанАружанғужанғАружанғАружанғАружанғАружанғужанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанружанғАружанғАружанғАружанғАружанғАружанАружанАружанғАружанғАружанғАружанғАружанАружанАружанғАружанғАружанғАружанғғАружанғАружанғғнғАружанғғАружанғнғғАружанғАружанға Ару
Объяснение: