1)Мәтінді оқып шығып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Жалпы сарапшылардың дерегі бойынша, жыл сайын елімізде Қазақстанда тұрмыстық қатты қалдықтарды сақтайтын полигондардың жалпы көлемі 700 миллион тонна өнеркәсіптік қоқыс пен қалдықтар жиналатын болса, оның 250 миллионы денсаулыққа қауіпті улы заттар көрінеді.. Бұл ретте, оның айтуынша, тұрмыстық қатты қалдықтарды сақтайтын полигондардың барлықтарының пайдалану мерзімі аяқталған, оларды жапқан топырақ құнарлығын қайтадан қалпына келтіру керек, олардан шығатын газдарды жинау керек, және жаңа өңірлік иженерлік полигондар салу керек.
Қауіпті қалдықтар тізіміне Экологиялық кодекстің 287 бабында қарастырылған қалдықтар жатады. Олар жарылғыш заттар; тез тұтанып кететін сұйықтықтар; тез от алатын қатты заттар; өздігінен тұтанатын заттар мен қалдықтар; тотығатын заттар; органикалық пероксидтер; улы заттар; созылмалы аурулар тудыратын уытты заттар; инфекция жұқтыратын заттар; тотығатын заттар; экоуытты заттар; сумен қосылғанда тұтанатын газ бөлінетін заттар мен қалдықтар; ауа мен сумен қосылғанда улы газ бөлінетін заттар мен қалдықтар; жоғарыда аталған қасиетке ие болатын басқа заттарды құрай алатын заттар мен материалдар.
Қазақстанда қоқысты, негізінен, аралас жинау тәсілі қолданылып келеді. Бұл жағдай қоқысты түрге айыру жұмысына ауырлық әкеледі де, қоқыстың қажетке жарайтын ресурсқа айналуына кедергі жасайды. Оны қайта өңдеу үшін өте көп күш, уақыт және қаржы ысырап болады. Қазақстанда қоқысты ресурсқа айналдыру технологиясы өте төмен. Жалпы қоқыстың органикалық түрі бейорганикалық түрінен артық, жанбайтын түрі жанатын түрінен артық, ашытып шірітуге болмайтын түрі ашытып шірітуге болатын түрінен көп. Бұл қоқысты ресурсқа айналдыру барысын қиындатып, оны қайта пайдалану мөлшері мен экономикалық өнімділігін төмендетеді. Қазақстанның ірі қалаларының өзінде қоқысты қайта реттейтін құрылғылардың жоқтығына, үкіметтің бюджеттік қаржысы мардымсыздығына байланысты, қоқысты залалсыздандырып көметін, өртейтін зауыттарды әзірге кездестіре алмаймыз. Сатып алынған қондырғылар тұрақты жұмыс істемейді. Заңды тұрғыда басқару әлсіз, сондықтан негізгі жұмыстар қоқыстың мөлшерін азайту жағында ғана. Оны ресурсқа, энергияға айналдыру бағытындағы мүмкіншіліктер ойластырылмаған.
Мәтіндегі негізгі ойды және оны ашатын деректі ақпараттар бойынша сызбаны толтырыңыз.
2.Дамытушылық:сөйлемдерді сауатты жаза білу қабілеттерін дамыту; сөйлем мүшелерін ажырата білу қабілеттерін дамыту;
3.Тәрбиелік:ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу;
Сабақ түрі :жаңа сабақ
Көрнекіліктер:кесте;, суреттер, қималы карточкалар., сызбалар.
Әдіс-тәсілдер:жұптық, топтық, өзіндік
Сабақ барысы
1.Оқыту үрдісінің маңыздылығы: Сабаққа дайындықтарын тексеруҮй тапсырмасын тексеру.
2.Жаңа тапсырмаларды қалыптастыру:
Дәптермен жұмыс
Каллиографиялық минут: әріп элеметтерін жазу.
Балам-ау, күні бойы қайда жүрсің? Бері жүр, Аян ,мына жақта жидек бар.
Айдын, кітапты берші.
-Сөйлемдерді тақтаға жазу, назар аудару ,тыныс белгілерін қою.
Осы сөйлемдердің ұқсастығы неде? Қандай ерекшеліктері бар?
1 жаттығу оқу, талдау.
2жаттығудағы сөйлемдерді салыстыр:
Арайлым, сен кітапханаға бардың ба?- Арайлым кітапханаға барды.
Тілде біреудің назарын аудару үшін қолданылатын сөздерді қаратпа сөз дейді. Қаратпа сөз үтір арқылы ажыратылады.
Суреттер бойынша қаратпа сөзі бар сөйлемдер ойла, тыныс белгілерін қой.
Қаратпа сөз сөйлем мүшесі бола алмайды, оған сұрақ қойылмайды. Қаратпа сөзді бастауыштан ажырата білу керек.
Сергіту сәті:
3.Жаңа білімді бекіту:
Ата, туған өлкем сөздерді бірде қаратпа сөз, екінші жағдайда бастауыш болатындай сөйлем құрап жаз.
Ата, үйге қайтайық.- Ата ауылға келді.
Туған өлкем, неткен сұлу едің.- Менің туған өлкем тамаша!
13 жаттығу өлеңді оқы. Өлең мазмұнына сәйкес келетін қаратпа сөзі бар сөйлем сызбасын тап.
Балақай
-Бүлдірген тереміз, балақай.
-Алақай!
-Ат жарыс көреміз, балақай.
-Алақай!
-Айғаұшып барамыз, балақай.
-Кел ,ағаш жарамыз, балақай.
Следуйте за главным.
С восходом выйдет солнце правды,
Лентяйство, ленивость уйдите с привычек.
Хитрость, подлость уничтожайте по корни,
Перестаньте говорить ложь и сплетни.
Соберите в себе силы
И всегда будьте на стороне правды.
Единство вложите в труд,
Берите пример с трудолюбивых народов.
Не думайте всегда о себе
Всегда оставайтесь народом.
Совесть исправит человеческую душу,
Светлое в человеке победит темное.
Честный труд, светлое сердце
Здравый разум, решат любой вопрос.
Все люди одинаковы, нету плохих,
Их портит похоть
Но где правит совесть
Там все будут трудиться.
Если не дерясь поделят богатство природы.
То земля накормит всех.
Тот кто работает с любовью,
Тот увидет много счастья.
Как то так, как смогла перевела.
Но главная идея в том, что нужн отрудиться и всегда всем вместе, всегда быть едиными. Ведь хорошее всегда побеждает. Никогда не лениться и не сдаваться, ведь всегда приходит новый день.