1. Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында. Үш бала орманга барды. Орманда жеміс-жидектер, кустар коп. Олар қыдырып
жүріп, күннің калай откенін байқамай қалды. Енді үйлеріне қайтып келе жатыр. Ата-
анасына не деп айтарын білмей, коркып келеді,
Үйдегілерге не дейміз? – деді балалардың бірі.
Олар жол бойына тұра қалып, ақылдаса бастады. Отірік айту мен шындықты айтудың
кайсысы оңайырак?
Мен орманда қасқырдан тыгылып отырдым деп айтамын, Сонда әкем маган
ұрыспайды, - деді бірінші бала.
Мен жолда атамды кездестірдім деймін. Сонда анам ашуланбайды, -деді
екіншісі.
Ал мен шынымды айтамын, - деді үшінші бала, –Шындықты айту
оңайырақ, себебі ештеңе ойлап табудың керегі жоқ.
(В.А. Осеевадан аударылып, бейімделген)
Мәтінге ат коlі. .
Мәтіндегі негізгі ойды білдіріп тұрған сөйлемді тауып, қоршап сыз.
• Балалар қандай сұраққа жауап іздеді?
Оган не әсер етті?
.
Мәтін бойынша «неліктен?» сөзін қатыстырып, 1 сурак курастырып жаз,
Завжди була найкращою подругою для своїх сусідів.
Вона вільна і чиста, але душу рвуть сумніви.
Вона завжди мовчить, але скоро скаже свою думку.
Нападати і грабувати, бити і правити нею так не вийде,
У праведному вигляді вона не дасть себе просто образити.
І будь Ти цар, і будь Ти бог, і будь ти вождь, як Ленін -
Горда леді не перед ким не встане на коліна.
Хтось дав батькові право без совісті бити по обличчю.
Вона та квітка, з якого не можна ось так струсити пилок.
До неї ставилися, як до плутані, люди, чия
Берілген екі мәтін бойынша салыстырмалы талдау жасау.
Екі мәтіннің ұқсастығы: Берілген екі мәтінде де қазіргі заманда ғылымның дамып, адам өмірін жеңілдетету үшін ойлап табылған құралдар жайлы айтылған. Бұл ойлап табылған жаңа технологиялар адам өмірін жақсартады.
Айырмашылығы: Бірінші мәтінде адамсыз жүретін көліктер жайлы айтылса, ал екінші мәтін - ұялы телефон жайлы.
Негізгі идеясы: Бірінші мәтін бойынша: өзі жүретін көлік адамдардың тұрмыс – тіршілігін жеңілдетіп, қоршаған ортаға оң әсерін тигізеді. Себебі жасыл желек көбейіп, ал көлік қоятын орындар керісінше азаяды. Кептеліс пен апаттар азайып, жүріп – тұру оңай болады. Сонымен қатар, бос уақыт та көбейеді.
Екінші мәтін бойынша: «Самсунг» компаниясының смартфондары мүмкіндіктері шектеулі жандарға таптырмас құрал болмақ, тіпті қазірдің өзінде жартылай жасалған технология көмегімен арнайы қосымшаларды ашып, контактілер мен тыңдайтын өлеңдерді таңдауға болады.
Мақсатты аудиториясы: Бірінші мәтін бойынша: көлік жүргізе алатын барлық азаматтар.
Екінші мәтін бойынша: бұл құрылғы тек қана мүмкіндігі шектеулі жандарға ғана емес, сонымен қатар барша тұтынушыларға қажет әрі ыңғайлы болмақ деп есептеймін.