1)мәтіндерді оқып, стилін, жанрын салыстырыңыз.
а) мәтіні
жасың бар, жігіт-желең, шалдарың бар.
ертең біз жол жүреміз, қамданыңдар.
жол ұзақ, биік асу, сапар алыс,
жаз өтер, күз де кетер, тақалар қыс.
қамданыңдар болашақ деген елге,
қандай біз сый-сияпат апарамыз?
қорқауды, өсекшілді қатарға алма,
кеселін тигізеді сапарға алда.
he бетімізді айтамыз болашаққа?
жат қылықты қалдырмай апарғанда
жамандық атаулыны қалдырыңдар,
суға батыр, отқа өрте, жандырыңдар.
болашақ деп аталған өлмес-өшпес,
жақсылықтан жаралған тағдырың бар.
қыз-қырқын, жігіт-желең, шалдарың бар,
ертең біз жол жүреміз, қамданыңдар!
м. мақатаев ә ) мәтіні
«халықаралық бағдаршам күні» 1914 жылғы тамыз айының 5-і күні орын алған оқиғаға байланысты тойланады. бұл күні американың кливленд қаласында алғашқы заманауи бағдаршамның тұңғыш түпнұсқасы шыққан болатын.
алайда ең алғашқы бағдаршамды британдық джей найт есімді азамат xix ғасырда ойлап тапты. ол тек екі түсті шамнан тұрды. ал ол бір түстен екіншіге ауысқанда дыбыс шығаратын болған. бұл құрылғы тұңғыш рет 1889 жылы лондон парламенті орналасқан көшеге қойылды. кейін үш жыл өткен соң, бағдаршамның жарық шамы жарылып, абайсызда жақын тұрған полиция сақшысын зақымдаған көрінеді. содан бағдаршам 50 жыл бойы ұмыт қалған.
1910 жылы алғашқы екі түсті автоматтандырылған бағдаршам патенттеліп, қолданысқа берілді. ал күнделікті күнде көріп жүрген үш түсті бағдаршамыңыз алғаш рет нью-йорк қаласында 1914 жылы пайда болды. жылдар өте бұл аппарат тиімділігін көрсетіп, америка және еуропа мемлекеттерінде кеңінен қолданыла бастаған.
2. берілген кестені толтырыңыз.
а мәтіні
ә мәтіні стилі, себебі
жанры, себебі
ұқсастығы
айырмашылығы
Наурыз туралы.
Наурыз - барша мұсылман әлемі тойлайтын ұлы мереке, Ұлыстың ұлы күні, жыл басы. Бұл күні күн мен түн теңеледі, Самаркандтың көк тасы жібиді. Осы күннен бастап күн жылына бастайды және күн ұзарып, ал түн болса, керісінше қысқара бастайды.
Ертеректе бұл мерекені бүкіл ауыл болып дайындалып, үлкен той қылып тойлайтын болған. Қазірдің өзінде Наурыз мейрамының орны ерекше. Бұл күні қаланың бас көшелеріне қазақ халқының дәстүрлі киіз үйлері тігіледі. Алаңда барша халық жиналып, Наурыз жайлы қойылымды тамашалайды. Биылғы жылғы Наурызда қала әкімі барша тұрғындарды құттықтап, жылы лебізін білдірді.
Ұлттық тағам ет асылып, бауырсақ пен шелпек пісіріледі. Бірақ бұл күні ең басты тағам Наурыз көже болып саналады. Ол - жеті түрлі тағамнан дайындалатын көже. Киіз үйге келуші әрбір қонақ әдетте Наурыз көжеден ауыз тиеді.
Алаңға алтыбақан қойылып, жас жеткіншектер алтыбақанға мінеді. Ауылдық жерлерде ат жарыстары да ұйымдыстырылады.
Бұл күні адамдар бір - біріне деген реніштерін ұмытып, кешірімді болады.
Үйде де әжем бізге Наурыз көже пісіріп, ыстық бауырсақпен керемет көже іштік. Апам да шайға тәттілер әзірлеп, шелпек пісірді. Көршілерді қонаққа шақырып, бірге отырып шай іштік. Наурыз – біздің сүйікті мейрамымыз.