1. Мәтінге тірек болатын сөздерді табыңыз (екі жауап дұрыс). a) электр қуаты, балама көзі, бағыт
b) ауыл, зерттеу, топырақ
c) зерттеу, адамдар, күш
d) жаһандық, жоба, қаржы
e) Отан, бала, қала
[2]
2. Мәтіннің негізгі идеясына сәйкес келетін тұжырымды анықтаңыз.
a) Еліміздегі жер сілкінісінің алдын алу
b) Еліміздегі түрлі станцияларды көбейту
c) Еліміздегі ауыз су мәселесін шешу +
d) Еліміздегі өсімдіктерді қорғауға алу
[1]
3. Берілген тұжырымдардан «шын, жалған» ақпаратты анықтаңыз.
Тұжырым шын жалған
a) Электр қуатын үнемдеу - жаһандық деңгейдегі маңызды мәселе емес.
ә) Бізде жел қуатын пайдалануға арналған арнайы бағдарлама бар..
б) Алғашқы жоспар бойынша сағатына 1,82 трлн. киловат қуат өндіру көзделген.
в) Жобаны жүзеге асыруға Вашингтондағы Әлемдік қоршаған ортаны қорғау тәуелсіз ұйымы екі миллион доллар қаржы бөлген.
[4]
Жазылым
2-тапсырма Жанрлық және стильдік ерекшеліктерін сақтай отырып, өз өмірбаяныңызды жазыңыз. Жазба жұмысында қазақ тіліндегі сөздердің сөйлемдегі орын тәртібіне мән беріңіз.
біздің қазақстанның көрікті жері өтте көп басқа елдерден асып түседі Елімізде табиғат сыйлаған ғажайып орындар жетерлік. Исі аңқыған гүлдерге толы құлпырған далалар мен биіктігі бұлттарға жетіп бірақ тоқтайтын жұмбақ таулар әрдайым жұртшылық қызығушылын арттырып келе жатқандығы көңіл қуантады. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қазақстанға қатынайтын туристер саны жыл өткен сайын артып келе жатыр. Атап өту керек, бұлардың көпшілігі табиғатты тамашалауға келгендер. Бұл қарқынмен алдағы жылдары, туристік державаларды қуып жетуіміз бек мүмкін. Тек жаратушы сыйлаған бұл ғажаптарды бағалай білген жөн. Сонымен, назарларыңызға белгілі суретші Илья Афанасьевтің түсірген таңғажайып туындыларын
«Су – тіршілік көзі»
Мақсаты: Су туралы білімдерін кеңейту, судың қасиетімен таныстыру, судың маңызын аша білу, оқушылардың ой қабілетін шыңдау, өзіндік ойлау, оқушыларды іздемпаздыққа, ұйымшылдыққа, бір - бірінің пікірін тыңдауға; суға қамқорлық жасау, экология мәселелеріне назар аудару.
Су-тіршілік көзі. Сусыз тіршілік ететін, ағза кездеспейді. Тіршілік құбылыстарының бәрі судың қатысуымен жүреді. «Жер бетін қанша шарласаңыз да, су сияқты мөлдір, әрі иіңізге көне беретін жұмсақ зат таппайсыз. Бірақ су, өз жолында қандай қатты, әрі берік зат болса да, егеп, қашап, тесіп өтеді. Оны ешкімде өз ырқына бағындыра алмайды. Кез — келген қаттыны жеңіп кетеді. Жұмсақ болса да берік нәрсені өз ыңғайына көндіре алады. Мұны барлығы біледі, бірақ осылай әрекет етуге ешкімнің де жүрегі дауаламайды», — деп бұдан екі жарым мың жыл бұрын ғұмыр кешкен қытай ғұламасы Лао — Цзы жазған болатын.
Барлық тірі ағзалардың 75 пайызы судан тұратыны бәріңізге мәлім. Таза сусыз адам өмір сүре алмайды. Су үнемі теңіз, ауа мен құрылық арасындағы айналымды жүзеге асырады.
Суды ластанудан сақтау әр адамның міндеті. Қоқыстарды суға тастауға болмайды. Судың тазалығын сақтасаң, оның ішіндегі жануарларды, өсімдіктерді сақтағаның.