1 - мәтiн Гендік инженерияда гендердi тасымалдау аркылы тураралык кедергілерді жойып , кажеттi тукым куалайтын белгiлердi бiр организмнен екiншiсiне беру iске асырылады . Инженерия түсiнiгiнiн өзi « құрастыру » деген магынаны береді . Олай болса , гендiк инженерия организмнiн жагымды белгiлерiн сактай отырып , оған арнайы максатта косымша жана касиет берiп , генотипiн калаган багытта өзгерту болып табылады . Гендік инженерияны ауыл шаруашылыгында , медицинада пайдалану аркылы есiмдiктер . жануарлар мен микроорганизмдердiн кажеттi гендерiнiн кызметiн баскаруга мумкiндiк туды . Сонгы жылдары гендік инженериянын кемегiмен бактериялык клеткалан вирустык ауруларды емдеуге колданылатын интерферон және өсу гормоны соматотропин наруыздарын алуга кол жеттi . Қант диабеті ауруын емдеуге колданылатын инсулин гормонын алудын арзан жолы табыллы Бурын инсулин жануарлардын уйкы безiнен оте кымбата гусетiн жолмен алынатын едi . Казiргi кезде гендiк инженерня адiсiмен iшек таякшасы бактериясынан белiнiп алынатын болды Жануарлар селекциясында гендiк инженерияга байланысты аустралиялык ғалымдар гендер курамына есу гормонынын генiн енгiзе отырып , калiмгi шошкага караганда екі еседей жылдам есетiн шошканын жана колтукымын шыгарды Агылшын галымдары геномына каннын ұюын тезлететiн ген енгiзiлген кой алды . Мундай койдан болiп алынган арзанга тусетiн препаратты гемофилия ауруын емдеуле колданады Бұршак тукымдас осiмдiктердiн тамыр жуйесiнде ауадагы азотты тұтатын касиетi бар түйнек бактериялары селбесіп тіршілік ететіні белгілі Олар топыракты азотты косылыстармен байытады . Қазіргі кезде осы бактериялардагы азотты тугатын гендi астык тукымдастар геномына енгiзу жұмыстары жүргізілуде . 2 - мәтiн « Цифрлы дауірдегі букаралык мелна : олше де , устем бол >> такырыбындагы пікірталастан үзінді - Телеарна корерменi азайып бара жатыр Муны мойындау керек . Былтыр керермендер аз да болса бар едi , биыл тек футбол кору ушiн гана теледидардын алдына келетін секілді Ол ушiн жарнама берушілерге шыгуга тура келедi . Алдымен 25-40 жас аралыгындагы аудиторияны алайыкшы . Олар кредит алгысы келедi , кымбат машина , Ұялы телефонга кызыгады . Егер керермендердiн орта жасын алатын болсак , орыстілдітелевизия үшiн - 40 болса , казактiлдi телевизия көрермендерiнiн орта жасы шамамен 28 29 жас , - дейдi саясаттанушы Айдос Сарым уакыт казак ТІЛДІ -Қазактiлдi газеттердi тек тiлдi , тарихты , салт - дәстүрдi гана жазатын , сонын жокшысы ретiнде карайтын калыптаскан угым бар . Осы мемлекетке ат берiп отырған казак ултынын кешегiсi , бүгiнi , ертенi , салт - санасы , тарихы , ұлтка катысты кез келген жаналык бiз үшiн әр кез манызды деп айтар едім . Тагы бiр жайт аудиториянын устемдiк алуына мүмкiндiк берiп келе жатыр . Әрине , бiр уакытта беделді газеттердiн бiржолата сайтка айналып кеткен урдiстерi де болды . Дегенмен негiзгi айтатын жагдай казактiлдi буынның әртүрлі саладагы көрсеткiшi казак ұлтының пайдасына шешіліп жатканын айғақтайды . Бiз дәнекер болып кана отырмыз . Бул жетiстiк - есiп жаткан елсiз урпактын тегеурiнi деп айтар едiм , - дедi бiрiншi болып сөз алган Нуртөре Жүсiп Окылым Мәтіндерден кұрмалас сойлемдердi терiп жазып , магыналык турлерiне ажырату және синт талдау жасау
Менің сүйікті пәнім - ағылшын тілі. Неліктен дейсіз бе? Біріншіден, жаңа тілді үйрену маған ұнайды. Тілмен бірге сол халықтың ерекшеліктерімен, мәдениетімен танысасың. Екіншіден, ағылшын тілі халықаралық тіл болып саналады, яғни оны білу арқылы мен халықаралық қатынастарға түсуге, не басқа мемлекеттерден келген адамдармен оңай тіл табысуға мүмкін аламын. Үшіншіден, ағылшын тілін тереңірек оқыған сайын онда кездесетін "тұрақты тіркестер" (идиомалар), ауыспалы мағынада құралған сөздерге таңданамын. Тіпті өзімді жаңа материк ашқандай сезінемін! Төртіншіден, қазіргі таңда бар әдебиеттердің көбісі ағылшын тілінде жазылған. Ол әдеби кітап болсын, не ғылыми дерек болсын, көбісі ағылшынша. Сөйтіп, мен бұл тілді білу арқылы ой-өрісімді дамыта аламын. Міне, осы 4 аталған факторлар менің ағылшын тілін сүюіме себеп.
Денсаулық — табиғаттың ең қымбат сыйы. Күнделікті жұмыста жүргенде, деніміз сау болғанда, денсаулықтың қадірін біле бермейміз. Аздап ауырсақ, өзіміз білетін дәрі-дәрмектерді ішіп жазылып кетуге тырысамыз. Дәрігерге бара қоймаймыз. Шын мәнінде кез келген аурудың алдын алуға болады. Ол үшін не істеу керек? Ең алдымен, спиртті ішімдіктер мен темекі шегудің зиянын білген дүрыс. Темекі түтінінің құрамында 30-дан астам зиянды заттар бар. Әсіресе жас балалар мен қарттарға темекі тартуға болмайды. Бұл заттар қатерлі ісіктің пайда болуына тікелей себептер. Ішімдікке салынып кетуге болмайды. Ішімдікті жақсы көретін адамнан бақытсыздықтан басқа ештеңе күтуге болмайды. Лев Толстой: "Спиртті ішімдік адамның денсаулығын құртады, ең қорқыныштысы — адамның рухы мен ұрпағын жояды", -деген болатын. Денсаулық сақтаудың алдын алуға болады. Ол үшін дұрыс тамақтануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Әсіресе жасы ұлғайған адамдарға майлы тамақтарды көп жеуге болмайды. Оның орнына сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дүрыс. Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Ал спортпен айналысу — денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағатгай жүгіруе болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.
Ең алдымен, спиртті ішімдіктер мен темекі шегудің зиянын білген дүрыс. Темекі түтінінің құрамында 30-дан астам зиянды заттар бар. Әсіресе жас балалар мен қарттарға темекі тартуға болмайды. Бұл заттар қатерлі ісіктің пайда болуына тікелей себептер. Ішімдікке салынып кетуге болмайды. Ішімдікті жақсы көретін адамнан бақытсыздықтан басқа ештеңе күтуге болмайды. Лев Толстой: "Спиртті ішімдік адамның денсаулығын құртады, ең қорқыныштысы — адамның рухы мен ұрпағын жояды", -деген болатын.
Денсаулық сақтаудың алдын алуға болады. Ол үшін дұрыс тамақтануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Әсіресе жасы ұлғайған адамдарға майлы тамақтарды көп жеуге болмайды. Оның орнына сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дүрыс. Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Ал спортпен айналысу — денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағатгай жүгіруе болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.