1. Мақұлдау ,келісім беру этикеттерін анықтаңыз

а) Ренжи көрмеңіз, қапаланбаңыз, айыпқа бұйырмаңыз

б) Өте өкінішті , амал жоқ, қап, әттегене ай

с) Мақұл мен қарсы емеспін, сіздікі дұрыс

д) Сіздікі дұрыс емес мен келіспеймін

г) Сіздің өтінішіңіз орынсыз

2) Әңгімелесу - сөзінің синонимін белгілеңіз.

а) Сәлемдесу , амандасу

б) Салқын қабақ таныту

с) Жылы шырай таныту

д) Шүйіркелесу, дидарласу

г) Жайсыз қарау

3) Сөйлеу жағдаятын білу тілдің... аспектісіне жатады.

а) Нормативтік

б) Коммуникативтік

с) Этикалық

д) Когнитивтік

г) Моральдық

4) Дикурс дегеніміз ,бұл...

а) Сөйлеу жағдаяты
б) Сөйлеушінің көңіл күйі

с) Сөйлеу әрекетінің көрінісі

д) Сөйлеу мен оған ілеспе элементтердің бірлігі

г) Сөйлемпаздық әрекет

5) Сәке, құлыным, халайық, Майраш- сөздері ...этикалық аспектісіне жатады

а) Орыс халқының

б) Түрік халқының

с) Түркі халықтарының

д) Қазақ халқының

г) Тәжік халқының

6) Ғылыми стильде қолданылатын сөйлемнің түрін белгілеңіз.

а) Бір құрамды сөйлемдер

б) Атаулы сөйлемдер

с) Жақсыз сөйлемдер

д) Жақты сөйлемдер

г) Мағыналы сөйлемдер

7) Ғылыми - бағалау мәтіндерінің қатарын анықтаңыз

а) Реферат, курстық жұмыс

б) Түйін , тұжырым

с) Пікір, сыни- пікір, түсініктеме

д) Жоспар , тезис

г) Анықтама, түйін

8) Нақтылық, дәлдік ,анықтық, сипатқа ие стиль

а) Сөйлеу тілі

б) Көркем әдебиет тілі

с) Публицистикалық стиль

д) Ғылыми стиль

г) лексика

9) Салалық терминдер мол қолданылатын стиль түрін белгілеңіз

а) Ғылыми стиль

б) Көркем әдебиет стилі

с) Ресми құжаттар стилі

д) Сөйлеу стилі

г) Жазба стиль

10) Ғылыми мәтіннің сыртқы элементтерін анықтаңыз

а) Эскурс, аталуы, түйін

б) Бап, қорытынды, тақырыптық шегініс

с) Кіріспе, тарау, түйін, қорытынды

д) Алғы сөз, баяндау , түсіндіру

11) Публицистикалық стильді ғылыми стильге жақындастыратын тәсілді көрсетіңіз

а) Фактіні толық және жүйелі баяндау

б) Образды сөзді мол қолдану

с) Сандық көрсеткішті мол пайдалану

д) Баяндау еркіндігі

г) Жалпы баяндалуы

12) Ашық түрдегі,ресми хабарлама немесе мазмұны бір мәселені зерттеп мәнін ашатын құжат

а) Арыз

б) Өтініш

с) Қызметтік хат

д) баяндама

г) өмірбаян

13) Баяндамалардың есеп берудің түрлері

а) Ғылыми есептер- баяндамалар

б) Әскери есептер

с) Тексеріс бойынша есептер

д) Бағалау бойынша есептер

г) Барлық жауап дұрыс

14) Ғылыми баяндаманың неше түрі бар

а) Екі

б) Үш

с) Төрт

д) Бес

г) Алты

15) Көлемі жиырма беттен аспайтын мәліметті қорытып жеткізетін баяндама түрін атаңыз

а) Жазбаша \қысқа\ баяндама

б) Жазбаша \толық \ баяндама

с) Ауызша баяндама

д) Реферат

г) Эссе жазу

16) Баяндама түрінің көлемі алпыс бетке жететінін анықтаңыз

а) Жазбаша толық баяндама

б) Ауызша баяндама

с) Есептік баяндама

д) Мақала

г) әнгіме

17) Баяндаманың кіріспе бөлімінде не айтылады

а) Баяндама тақырыбы ,басқа мәселеле рмен байланысы тақырыптың қарастырылуы, дереккөздер

б) Негізгі ой

с) Тұжырым

д) Қорытынды

г) Дұрыс жауабы жоқ

18) Сөз тазалығы дегенді анықтаңыз

а) Калькаларды пайдаланып сөйлеу

б) Тілді шұбарламай сөйлеу

с) Мәнерлеп айту

д) Дұрыс жауабы жоқ

г) Барлығы дұрыс

19 Қай аударма дұрыс

а) Аналық қой

б) Жарты арал
с) Қанатты сөз

д) Мал өсірушілер

г) Барлығы дұрыс

20) Баяндама қай тілде жазылады

а) Ауызекі сөйлеу

б) Ғылыми ресми

с) Көркем әдебиет

д) Публицистикалық

г) ресми

21) Баяндама неше бөлімнен тұрады

а) Екі

б) Үш

с) Төрт

д) Бес

г) Алты

22) Кіріспе бөлімде баяндама тақырыбындағы негізгі дереккөздер

а) Беріледі

б) Айтылады

с) Көрсетіледі

д) Жазылады

г) қарастырылады

23) Қорытынды бөлімде тақырыпта тұжырымдар жасалып ,негізгі мәселелер

а) Нақтыланады

б) Ескеріледі

с) Көрсетіледі

д) Жазылады

г) Дәлелденеді

24) Собеседование сөзінің аудармасын көрсетіңіз

а) Сұхбаттасу

б) Тайталасу

с) Келісу

д) Пікір айту

г) әңгімелесу

25) Қазақ тілі- Қазқстанның тілі .Тиістісөзді қойыңыз.

а) Көркем

б) Ресми

с) Мемлекеттік

д) Бай

г) Жаңа

​

Қатыстық сын есімдер: сабырлы, ашулы, ақылды, күшті, қалалық, ізетті.

Сапалық сын есім: Момын, ашық, қатты, жақсы, жаман, әдемі.

Объяснение:

Заттың сын-сипатын басқа сөз табыныың (зат есім, есімдік, етістік, үстеулерге жұрнақ жалғанып жасалған туынды сын есім) қатысы арқылы білдіретін сын есім - қатыстық сын есім.

Мысалы: Темірдей (тәртіп), сусыз (жер)

Негізі түбір сын есімнің өзінен болып, заттың сынын, түр-түсін тікелей анықтайтын сын есім - сапалық сын есім.

Мысалы: жасыл (ағаш), ыстық (нан)

Ең бастысы, сөз түбіріне назар аудару қажет

Тұрақты тіркестер: Е, Ж, И, К, Қ

Екі аяғын (өкпесін) қолына алу – аяғы-аяғына жұқпау

Екі аяғын бір етікке тығу – қысымға алу

Екі езуі екі құлағына жету – қуану

Екі көзі төрт болды – қорықты

(Бұл – кітапханаға баруға ерінетін жалқау оқушыларға арналған пост)

Екі көзі шарасынан шығу – қорқу

Екі қолынан демін алу – болып, жетісіп отыру

Еңбегін сауды – адал күн кешті

Еңсесі құру – сағыну

Ер қаруы – бес қару – қылыш найза, садақ, шоқпар, сойыл – ерлер асынып жүретін қарулар

Ереуіл атқа ер салу – елін қорғануға асыну

Ернін шығарды – мазақтады

Ернінің емеурінін табу – көңілін табу

Есек құрты мұртына түсу – баю

Етек-жеңін жию – есін жию

Етектен алу – кедергі жасау

Ешкімнің ала жібін аттамау – қиянат жасамау

Жағадан алу – қылғындыру

Жағасын ұстау – таңдану

Жағы сембеді (тынбады) – көп сөйледі

Жағына пышақ жанығандай – арық

Жайдың атқан тасындай – аса құдіретті, мықты

Жалғанды жалпағынан басу – молшылықта өмір сүру

Жанары кетті – көзінің нұры кетті

Жанды жегідей жеу – қиналу

Жаны зәр түбіне жету – қорқу

Жаны сіріден жаралған екен – мықты

Жанын қоярға жер таппау – әлек болу

Жараның аузын алу – ескі дертті еске түсіру

Жарғақ құлағы жастыққа тимеу – тыным таппау

Жауырынан жел өту – азап шегу

Жегенін желкесінен шығару – сазайын беру

Желкесін қасу – қысылу, сасу

Жеме-жемге келгенде – шешуші сәтте

Жер астынан жік шықты, қос құлағы тік шықты – табан астынан бәле шықты

Жер аяғы қиянда (ит өлген жер, ит арқасы қиянда, жер түбі) – алыс

Жер болу – ұялу

Жер жұту – жоқ болу

Жер қабу – өлу

Жер қаптыру – алдау

Жетім қыздың тойындай – елеусіз

Жұлдызы оңынан туу – жолы болу

Жұмған аузын ашпау – сөйлемеу

Жұмыртқадан жүн қырыққан – қу

Жүз тайысу – ұрысу

Жүзі қайту – тайсалу

Жүзі солу – жүдеу

Жүзіктің көзінен өткендей – сұлу

Жүн терісін сыпыру – өлімші етіп сабау, азаптау

Жүндей түтті – әбден сабады

Жүрегі алып ұшты (жүрегі аузына тығылды, жүрегі аттай тулады) – қатты толқыды

Жүрегінің түгі бар – батыр

Жүрісі сұйық – ісі мардымсыз

Жыл көрдің бе, ай көрдің бе? – көп ұйықтағанға айтады

Жылан жалағандай – түк қалдырмау

Жыланның басы қайту – аштығы басылу

Жынынан айрылған бақсыдай – не істерін білмеу, абдырап сасу

Жыртысын жырту – намысына шапты, сойылын соқты, жоғын жоқтады, шашбауын көтерді

Жібі түзу – дұрыс адам

Жігері құм болу – шаршау, тауы шағылу, жасып қалу

Жілігі шағылу – беті қайту

Зәрезап болу – жүрегі шайлығу, үрейі ұшу

Зәрі қайту – уы тарқау

Зәріне міну – қаһарлану

Зығыры қайнау – ашулану

Иегі қышу – дәмелену

Ине шаншар жер жоқ – толық, тығыз

Инемен құдық қазғандай – қиын, ауыр

Инені жіпке тізу – бәле қуу

Иненің жасуындай – азғантай

Иненің көзінен өткендей – пысық

Ит арқасы құрысты – қайратқа мінді

Ит байласа тұрғысыз – адам тұрғысыз

Ит басына іркіт төгілу (ақ түйенің қарны жарылу) – молшылық орнау

Ит болу – қор болу

Ит пен құстың арқасында – кім көрінгеннің арқасында

Ит терісін басына қаптау – ұрысу, балағаттау

Иттің қара тұмсығындай көру – жек көру

Иттің құлы итақай – кім көрінген, кез келген

Иығына су кету (иығы салбырау, ұнжырғасы түсу, салысуға кету) – қажу, шаршау

Иығынан дем алу – мақтану

Иін тірескен – өте көп

Иісі мұрнына кірмейді – ештеңе сезбеу

Кәдеге асу – іске жарау

Кәріне міну – ашулану

Кебін кию – аяғын құшу

Кежегесі кейін тарту – жалқаулану

Кендірі кесілді – көтерем болу

Кең балақ, жалпы етек – қолынан іс келмейтін, олақ

Кең дүние тар болу – дүниеден түңілу

Кердең басу – талқандау

Кескен жерінен қан шықпас – қатал, ұятсыз адам

Кеудесіне шайтан кіру – азу

Көз байлау – алдау

Көз болу – ие болу

Көз жазып қалу – адасу

Көз қиығын салу – көздің ұшымен қарау

Көз салу – қарау

Көз сүзу – телміру

Көзі шалу– байқау, аңдау

Көзге сүйел болу – жеккөрінішті көріну

Көзге түртсе көргісіз – қараңғы

Көзден ғайып болу – жоқ болу

Көзді ашып-жұмғанша – тез

Көздің жауын алу – қызықтыру

Көздің шырымын алу – аздап ұйықтау

Көзі (қарасы) батты – біржола жоқ болды

Көзі алақандай болу – қорқу

Көзі ашылу – санасы ояну

Көзі жету – кәміл сену

Көзі тою – көңілі тою

Көзіне топырақ шашу – жамандық жасау

Көзіне шөп салу – алдау

Көк айыл (долы) – ашушаң

Көк ала қойдай ету – сабау, ұру

Көк өрім – бала кез