1. Одағайға тән ерекшелікті табыңыз. A) Басқа сөздермен байланысқа түспейді.
B) Сөз бен сөзді байланыстырады.
C) Қимыл, іс әрекеттің белгісін білдіреді.
D) Заттардың қозғалысын, күйін көру арқылы бейнелейді.
E) Өзінен бұрын тұрған сөзді айқындайды, дәлелдейді.
2. Қай сөйлемде үш түрлі шылау қатысқан?
А) Марат та, Сәкен де сабақта жоқ.
B) Ертеңге дейін барып қалармын.
C) Олар туралы бұдан кейін де еститін шығармыз.
D) Қызым, сабаққа дейін тамағыңды ішпедің бе?
E) Қыста қар жаумаса ше?
3. Бірыңғай мүшелерді байланыстыратын ыңғайластық жалғаулық шылаулар қайсы?
A) та, не, немесе B) және, мен, әрі C) бен, я, яки
D) мен, бірақ, алайда E) ма, ме, ше
4. Тыныс белгісі дұрыс қойылған cөйлемді табыңыз.
A) Бұл не деген үлкен қала.
B) Ауа райы қандай тамаша?
C) Тыңда, дала, Жамбылды.
D) Бұл өңірде, әсіресе Алатау маңында тарихи ескерткіш көп.
E) Бәрекелді, балам, осы бетіңнен тайынба!
5. Қыстырма сөз қолданылған жай сөйлемдерді көрсетіңіз.
A) Ойбай, Жақа, ол Жоламанның дүмпуі ғой.
B) Шынында да, халіміз онша мәз емес.
C) Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат.
D) Толғауы тоқсан қызыл тіл, сайраймын десең, өзің біл.
E) Қарағым, дұғагөйім, қамқор анам!
6. Кею мағынасында қолданылған одағайды табыңыз.
A) Па, жігіт-ақ екен!
B) Әй, көзіңе қара!
C) А, мен кешіккен екенмін ғой.
D) Япырай,- деп ойлады ол ақырында.
E) Құр – құр... – десті қора ішінен екі дауыс.
7. Бірыңғай мүшелерді байланыстыру үшін қандай жалғаулық шылау қолдану керек?
Ол... биік,... аласа,... қатал, жұмсақ мінезді еді.
A) бірақ B) және C) немесе D) да E) бірде
Қазіргі заман , адамдардың айтуы бойынша ең дамыған уақыт. Жәнеде көп ғалымдар өздерінің ойлап тапқан техникалары мен мәз - мейрам болып жүр , бірақ оның зияны бар екен ау дейтін адам жоқ. Біз қазіргі күні қарап тұрсақ көп ауырымыз , имунитетіміз әлсіз , неге олай деуіңіз мүмкін . Міне енді қараңыз . Біздің ата- бабаларымыз бізге қарағанда дұрыс өмір сүрген. Себебі олар зиянды әрекеттен сақ болған , және ғұламалардың барлығы білім іздесе Кітапхана барып кітап оқыған. Және дәл осы кітап пен болған білім , оларды нағыз ғұлама етіп шығарған. Ал қазірше , адамдар ғаламторға телміріп білім іздейтін болыпты. Мен сіздерге айтайын , ғаламтор мен кітаптың жөні бір бөлек нәрсе. Мысалы сен кітаптан ізденесің , өзіңе керек нәрсені көп уақыт бойы іздеп табасың , ал ғаламторда , бір екі рет интернет көмегіне айтсаң бәрін тауып береді. Ал енді мына қызыққа қараңыз , кітаптан ізденіп тапқан адам , ол нәрсені өмір бойы жадында сақтайды екен , ал ғаламтордан оңай тапқан адам , оны керек кезінде ғана есінде сақтап , кейін біржолата ұмытады екен. Содан да болар біздің көп ғұлама ғалымдарымыз ежелгі заман адамдары. Себебі олар кітапқа үңілгенді жақсы көрген. Бізде неге солар сияқты кітап бетін ашып оқымасқа , сонда біліміміз кеңейіп , оны жадымызда сақтап , керегімізге де жаратар едік.
Енді бір ойланып көру керек. Маған кітап пайдалы ма екен , әлде ғаламтор ма ?! Жауап нақты , әрине кітап. Ғаламтор тек сенің уақытша қажетіңді өтейтін құрал ғана , ал кітап сенің өмірлік досың. Сол себепті біз ғаламтор мен дос болмай , кітаппен дос болсақ , біздің қазақ елі нұрланып , зиялы қауым болады деген үміттемін.
Ыбырай Алтынсарин (шын аты — Ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері.
Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырған тұлға. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды.