1 Әрбір тілдің сөздік құрамында жалпыға ортақ сөздермен қатар ғы-
лым мен техниканың, өндіріс пен шаруашылықтың жеке бір саласына
ғана тән арнаулы сөздері де болады. Тілдің лексикасында ғылым мен
техниканың алуан түрлі саласына қатысты қолданылатын мұндай
сөздерді термин сөздер дейміз. Қазақ тілінде, негізінен, мынадай
Ғылым терминдері кездеседі:
1) математика терминдері: аксиома, синус, радиус, косинус, коман-
генс, биссектриса, коэффицент т.б.
2) физика терминдері: вольт, ампер, энергия, амплитуда, оптика,
атом т.б.
3) химия терминдері: катализ, ерітінді, аммиак, азон, бром, йод,
сульфат т.б.
4) география терминдері: материк, циклон, оазис, меридиан, архи-
пелаг, климат т.б.
5) спорт термині: бокс, зілтемір, акробат, спартакиада, стадион,
теннис т.б.
6) қоғамдық-саяси терминдер: демократия, реформа, кодекс, конс-
титуция т.б.
7) әдебиет пен өнер терминдері: mеатр, сатира, опера, драма, эпос,
дирижер, режиссер т.б.
8) лингвистика терминдері: лексикография, стилистика, фонема,
морфема т.б.
9) медицина терминдері: терапевт, хирургия, диагноз, рентгено-
лог, фармацевт, процедура, препарат т.б.
10)биология терминдері: ботаника, микроб, гибрид, ядро, биосфера,
цитоплазма т.б.
11) әскери терминдер: команда, офицер, штаб, миномет, тактика,
маневр, артиллерист т.б.
Мұнан басқа да өнеркәсіп пен ауылшаруашылығының түрлі сала-
ларына қатысты толып жатқан терминдер кездеседі.
Бір тілдің шеңберінде қолданылатын терминдерді түгелдей жинақ-
тап, жүйелейтін ғылымды «терминология» деп атайды.
сурак2. Ережедегі ғылым мен техниканың түрлеріне қатысты өздерің біле-
тiн терминдерді жазыңдар.
Мен бос уақытымды қалай өткіземін?
Мен сабақтан бос уақытымды өзімнің сүйікті хоббиіме арнағанды ұнатамын. Әр адамның өзіндік талғамы мен ішкі дүниесіне сай сүйікті ісі болады. Біреулер би билеп, өз орнын тапса, енді біреулер ін айтады, басқалары спортпен шұғылданады.
Менің сүйікті хоббиім - сурет салу. Сурет салумен мен үш жасымнан айналысамын. Арнайы өнер мектебінде сурет салу бойынша қосымша сабаққа барамын. Сурет салуда бір құпия бар сияқты, өйткені сурет салу барысында өзіннің қиялыңа еркіндік беріп, ойыңдағы нәрсені сурет арқылы білдіресің. Келешекте аты әлемге танылған әйгілі суретші болуды армандаймын.
Сурет салуға бар бос уақытымды арнап, талантымды шыңдауға тырысамын, әлемге әйгілі суретшілердің қаламдарынан шыққан туындыларды тамашалап сусындаймын.
Қаладағы көркемсурет галереясының бірде бір көрмесін жіберіп алмай, міндетті түрде барып тұрамын, себебі белгілі қылқалам шеберлерінің туындылары ешкімді де бейжай қалдырмасы анық, әрі осы арқылы рухани азық алып, сусындауға болады. Сонымен қатар қазіргі таңда аса танымал болған шеберлік сабақтарына қатысып, бұрын білмеген нәрселерімді үйренуге тырысамын.
Алдыма мақсат қойып, болашақта аты әлемге танылған әйгілі суретші болуды армандаймын.