1. Сөз таптарына талдау жасау.
1. Биыл иығынан бір батпан жүк түскендей болып, Абдырадан
алынатын жаңа тоғанның жұмысын бастап беріп келген Дәмежан да бір көңілді шағы
еді. 2. Биылғы жаз бел шешіп бір дем алатын, берекелі, бейбіт жазым болар деп,
жайлауға да жақсы ниетпен келген.
2. Есім сөз таптарын теріп, грамматикалық ерекшелігіне қарай
талдаңыз.
1. Күні бойы
от жанбаған үй ызғып тұр екен. 2. Шам жақпады. 3. Қараңғыда сырт киімдерін ғана
шешіп, пеш түбіндегі төсекке қисайды. 4. Еламан әдеті бойынша көзін жұмды. 5.
Одан әйеліне сыртын беріп, іргеге қарап аударылып түсті. 6. Ұйқы келмеді. 7.
Өлім жайында ойлады. 8. Орыс бай мен сері, сал жігіт жөнінде онан өзінің
болашақ баласы жөнінде ойлап ұйықтай алмай, қиыр-жиыр боп жатты. 9. Ақбала да
үнсіз, ұйықтап кеткені, әлде ояу жатқаны белгісіз. 10. «Ұйықтаған болар», - деп
ойлады Еламан.

Қазақ халқының салтында үлкенді сыйлау әдептіліктің бір үлгісі болып табылады. Ата-ананы сыйлау, оларды қадірлеу, ізет көрсету адамның ең қастерлі қасиеттерінің бірі. Кіші үлкенді сыйласа, үлкендер де өз тарапынан оған лайық ықылас білдірген. Содан барып үлкен мен кіші арасында жарасымды қарым-қатынас орнаған. Ол әдетке айналып әдептілік ережелерін тудырған. Үлкендер отырған жерде сөз жарыстырмай, ізет көрсете білу, көңілге қарай сөз айту, қажет кезде өзіңді ұстай білу халық дәстүрінде қалыптасқан қасиеттер. Әдептілік адам бойында бірден қалыптаспайды. Ол - біршама жылдардың, қоршаған ортаның, жақсы тәрбиенің жемісі. Ата-ана өз балалары үшін тәртіптілік пен сыпайылықтың, жарасымдылықтың, қамқорлықтың үлгісі, отбасындағы тәрбие құдіреті осында. Адамдар арасындағы қарым-қатынас әдептілікке негізделсе, жан-жағына жылуын шашады, әдепсіз болса қапаландырады. Адам-ең әуелі адамгершілігімен, әдебімен көрікті. Әдептілік-өзіңді әр түрлі жағдайда мінез-құлықтың жалпы ережелеріне, эстетикалық, этикалық талаптарға сәйкес ұстай білу. Әдепті адам ыңғайсыздық тудыратын жағдайды болдырмауға тырысады. Әдепті болу үшін өзіңді-өзің ойша болса да басқа адамдардың орнына қоя білуің керек. Әдепті адам өзінің басқа адамды жек көретінін немесе өте жақсы көретінін көпшіліктің алдында білдірмейді, бұл басқаларды ыңғайсыз жағдайда қалдырмау үшін қажетті. Адам мәдениеті жоғары болған сайын, оның айналасындағы адамдармен қарым-қатынасы сыпайы бола түседі.

Қазақстанның балалары. Мен Қазақстанның бір баласымын. Бұл мен үшін үлкен мақтаныш. Менің замандастарымда  өздерін бақытты санайды деп ойлаймын. Мен өзге ұлт ұрпағымын. Бір кездегі зобалаң заманда Қазақ жерінен пана тапқан ұлттардың біріміз. Мен қазақша таза сөйлеймін. Қазақтың салт-дәстүрлерін жақсы білемін. Себебі, мен ауылда қалың қазақ балаларының арасында өстім. Мектепті биыл бітіремін. Жоғарғы оқу орнында оқуға талаптанудамын.  Я, один из Казахстанцев. Я эти горжусь. Думаю, мои сверстники тоже, так считают. Я из другой национальности. Но, разговариваю на казахском. Я вырос в ауле, среди казахских детей. В этом году заканчиваю школу. Собираюсь поступать в ВУЗ.