1-тапсырма. а) Мәтіннен есімдіктерді тауып, мағыналық түрлеріне қарай ажыратып жазыңдар. (2- )
ә) Қарамен берілген сөйлемді сөйлем мүшесіне талдаңдар. ( )
Су-тіршілік көзі. Сусыз тіршілік ететін ағза кездеспейді. Тіршілік құбылыстарының бәрі судың қатысуымен жүреді. Жер бетін қанша шарласаңыз да, су сияқты мөлдір әрі жұмсақ зат таппайсыз. Бірақ су өз жолында қандай қатты әрі берік зат болса да, егеп, қашап, тесіп өтеді. Оны ешкім де өз ырқына бағындыра алмайды. Кез келген қаттыны жеңіп кетеді. Жұмсақ болса да берік нәрсені өз ыңғайына к
Әнші құм
Қазақстанның кең байтақ дархан даласы әлі күнге дейін толық зерттелмеген, сыры ашылмаған құпияларға толы. Кең байтақ жеріміздің аумағында табиғаттың көз тартар небір құбылыстары мен қайталанбас өзіне тән ерекшеліктері бар. Солардың бірі «әнші құм» (кейбір деректерде Айғай құм) – Алматы облысы Кербұлақ ауданы жеріндегі Іле өзенінің аңғарын бойлай орналасқан Үлкен Қалқан тауы және Кіші Қалқан тауы етегіндегі құмды төбе, Алматы қаласынан 250 шақырым қашықтықта орналасқан. Биіктігі 150 м-дей, ұзындығы 8 км, ені 3 км-ге дейін жетеді. Қалқан тауларынан соғатын желдің бағыты үнемі өзгеріп отыруы нәтижесінде құм түйіршіктері електеніп, бірегей құм қо тұратын төбеге айналған.
«Алтынемел» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Айғай құм немесе Әнші құм» атты құмды төбені өз қамқорлығына алған. Кейбір деректерге сүйенсек, «Алтынемел» ұлттық қорығы кезінде Шоқан Уәлихановтың Қашқарияға сапарында пана болған деседі.
Ал енді бұл өңір неліктен «әнші құм» атанып кетті екен? Осыған тоқталып көрейік. Бұл құмның бір ерекшелігі – құрғақ күндері әуенді дыбыстар шығарады. Оның әуені бірнеше шақырымдарға жайылып, алыстан да естіліп тұрады.
Кейбір пікірлерге сүйенсек, құмның ұсақ бөлшектері бір-біріне үйкелген кезде осындай әуенді дыбыстар шығады екен: жеңіл самал жел шиқылдаған дыбыстар шығарса, қатты жел орган дыбысына ұқсас әуен шығарады. Алайда, желсіз күнде де құмның әуенін тыңдауға болады. Осы сиқырына байланысты, құм жайында көптеген аңыздар пайда болған. Құмның тағы бір ерекшелігі – ол басқа құмдар сияқты орнын ауыстырып, көшіп жүрмейді, керісінше, мыңдаған жылдар бойы Алтынемел аумағында, бір орында тұр.
Осындай табиғи ерекшелік әлемнің басқа жерінде жоқ деп айтсақ та болатын шығар. Тіпті кезінде Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан бұл табиғат ескерткішіне жолаушылар әдейілеп ат басын бұрған деседі.
На летних Олимпийских играх в Лондонеспортсмены Казахстана завоевали 7 золотых, одну серебряную и 5 бронзовых медалей. В общем медальном зачетеКазахстан занял 12-место. Золото в Лондоне выиграли: Александр Винокуров(велоспорт), Зульфия Чиншанло, Майя Манеза, Светлана Подобедова, Илья Ильин (все тяжелая атлетика), Ольга Рыпакова (легкая атлетика) и Серик Сапиев (бокс). Единственное серебро выиграл боксёр Адильбек Ниязымбетов, бронзовые медали выиграли Даниял Гаджиев (греко-римская борьба), Гюзель Манюрова, Акжурек Танатаров (оба вольная борьба) и боксеры Иван Дычко,Марина Вольнова. В Лондоне спортсмены Казахстана установили 4 мировых и 7 олимпийских рекордов, по этому показателю заняли 4-место, после таких олимпийских держав как США (6;10), Китай (7;8), Россия (4;8). Серик Сапиевстал обладателем Кубка Вэла Баркера.
Зимние Олимпийские игры 2014 должны были ответить на главный вопрос для казахстанского спорта- достиг ли зимний спорт в стране определённых успехов после проведение Азиатских Игр, или всё осталось, как прежде. Казахстан отправил в Сочи самую сильную делегацию за всю историю своего участия в Зимних Олимпиадах, но в итоге остался всего с одной медалью- бронзовой. Её завоевал фигурист Денис Тен. Другие фавориты казахстанской сборной- чемпион мираДенис Кузин, бронзовые призёры Чемпионата мира Алексей Полторанин иНиколай Чеботько не смогли добраться до олимпийских медалей.
В настоящее время Казахстан подал вМОК Заявку на участие в торгах за право провести в Алматы 24-е Зимние Олимпийские Игры 2022 года.
СтатистикаПравить
Казахстан принимал участие в 4-х летних и 4-х зимних Олимпийских играх. До 1988 года входила в состав сборной СССР. Налетних Олимпийских играх 1992 годаказахстанские спортсмены входили в состав объединённой команды.
Казахстан на зимних Олимпийских играх 1994Казахстан на летних Олимпийских играх 1996Казахстан на зимних Олимпийских играх 1998Казахстан на летних Олимпийских играх 2000Казахстан на зимних Олимпийских играх 2002Казахстан на летних Олимпийских играх 2004Казахстан на зимних Олимпийских играх 2006Казахстан на летних Олимпийских играх 2008Казахстан на зимних Олимпийских играх 2010Казахстан на летних Олимпийских играх 2012Казахстан на зимних Олимпийских играх 2014Олимпийские чемпионы от Республики КазахстанПравитьАртаев, Бахтияр КарипуллаевичВинокуров, Александр НиколаевичЖиров, Василий ВалерьевичИбраимов, Ермахан СагиевичИльин, Илья АлександровичМанеза, Майя СалахаровнаМельниченко, Юрий ВасильевичПарыгин, Александр ВладимировичПодобедова, Светлана НиколаевнаРыпакова, Ольга Сергеевна — лучшая легкоатлетка Казахстана.[10]Сапиев, Серик ЖумангалиевичСарсекбаев, Бакыт , Бекзат СеилхановичСмирнов, Владимир МихайловичЧиншанло, Зульфия СалахаровнаШишигина, Ольга ВасильевнаИзвестные спортсменыПравитьЛюдмила Прокашёва — наиболее успешная казахстанская конькобежка. Бронзовый призёр Олимпийских игр 1998 годаДенис Тен — первый представитель казахстанского фигурного катания, выигравший олимпийскую медаль.Жансая Даниярқызы ӘбдумәлікГончаров Евгений Владимирович — казахстанский гиревик, 12-кратный чемпион мира, 21-кратный чемпион Республики Казахстан по гиревому спорту.Антонина Сон (р.1938) - почетный мастер спорта СССР по альпинизму. Неоднократная чемпионка Казахстана по альпинизму. Большая Золотая медаль Спорткомитета СССР "За спортивные достижения". В 1972 году участница команды от Казахстана (вместе с Галиной Рожальской, Эльвирой Шатаевой, Ильсияр Мухамедовой) первого в мире успешного женского восхождения на семитысячник -пик Евгении Корженевской (Памир, 7 105 м).