1-тапсырма. Кескін картаға «парсы патшасы Дараяваўштың Парсыға жакын Накширустамдағы тас жазуларында сақтарды үш топқа бөліп көрсеткен: парадарая (теңіздің арғы бетіндегі сақтар), хаомаварга (хаома сусынын жасайтын сақтар). тиграхауда (шошақ бөрікті сақтары)» мекендеген аумағын белгіле умалаю
-Сақтар негізінен мал шаруашылығымен айналысқан:жылқы,миыр,қой,түйе өсірген.
-Сақтарға олардан қандай пайда болды?
- Сақтар малдың етін,сүтін азық қылған, терісі мен жүнін де тұрмыста қолданған.
-Неліктен олар ірі қараны аз өсірген?
- Өйткені ірі малға жем-шөп азық түлік көп қажет болды.
- Тағы басқа немен айналысқан?
-Сақтар егіншілікпен де айналысқан көрінеді.
-Оған дәлел бар ма?
-Әрине, Қызылорда облысының Шірік-Рабат деген малшы қонысының маңынан суару каналдарының іздері табылған. Олар қара бидай,тары,арпа өсірген.
- Сақтарда басқа кәсіп болмаған ба?
-Қосымша кәсіп ретінде балық аулаған.Әсіресе,Ертіс өзені мен Сырдария өзені бойында балық аулау кәсібі кең тараған. Біртіндеп отырықшылыққа үйренген сақтарда қолөнер мен сауда дамып,қалалар пайда бола бастады.
материалдық және рухани игіліктерді иеліктен шығару және иемдену түріндегі сатып алу-сату әрекеті барысында меншіктенушінің ауысуы нысаны;
тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, зияткерлік меншік нәтижелерінің айналымын, сатылуын ұйымдастыру жөніндегі шаруашылық қызмет аясы, яғни жеке адамның пайда алу мақсатымен тауарларды айналысқа түсіру, оларды сатып алу және сату жөніндегі шаруашылық қызметі; сатып алу-сату арқылы тауарларды өткізетін ұлттық шаруашылық саласы.
Еуропаның сауда тарихы Испан теңізшілерінің жаңа аумақтарды ашуына байланысты дами түсті. Испан теңізшілері Солтүстік, Орталық және Оңтүстік Америкаға 1492 жылдан бері қатынай бастады. Ал португал теңізшілері 151-1521 жылдары алғашқы болып дүнеижүзін шарлап шықты.Голланд,британ және француз теңізшілері суда жүзу тәжірибелерін Үндістан, Америка, Африка тәрізді шалғайда жатқан жерлерге баруға жұмсады.Оларға қарап Еуропа саудагерлері де қимылдай бастады. Еуропалықтар Қытайдың фарфор, Үндістанның мақта-мата бұйымдарына көп қызықты. 1498 жылы Васко да Гама Еуропадан дәмдеуіш сатып әкеле бастағанға дейін дәмдеуіш саудасымен ислам елдері айналысты. 16-ғасырға дейін Голландия тауарлардың еркін айналымына рұқсат беріп, салықсыз сауда орталығы болды.Көпестердің арасында білімділер көп кездесті.Табысқа жеткісі келген саудагер сауатты, есеп-қисапты, шет тілдерін, теңіз ісін, заңды жақсы білетін адам болуы керек еді. Өйткені сапарда көптеген қиындықтар және қауіп-қатерлермен күресуге тура келді. Ұзақ жол жүруге мәжбүр болған саудагерлер ғылымның жетіуіне, әсіресе географияның дамуына көп септігін тигізді
Iшкі сауда, сыртқы сауда, аукциондық сауда, баспа-бас айырбас сауда, биржалық сауда, комиссиялық сауда, консигнациялық сауда, өтемақылы сауда, лицензиялық сауда (технологияларды пайдалану құқығын, ноу-хауды, патенттерді, өнертабыс лицензияларын мерзімге және сыйақыға беру), көтерме сауда (заңи тұлғаларға не заңи тұлға құрмаған жеке тұлғаларға кәсіби қызметте пайдалану үшін кез келген тауарды түрін өзгертпестен қайта сату және сату), бөлшек сауда (халыққа жеке бастың тұтынуы немесе үй қожалығында пайдалану үшін сату), халықaралық сауда, "көзге көрінбейтін" сауда (көрсетілетін қызметтердін көлік, сақтандыру, қаржы, компьютерлік, ақпараттык, лизингтік, құрылыс, тағы басқа қызметтердің экспорты мен импорты), тағы басқа түрлерге бөлінеді
-Сәлеметсіз бе,сіз мұражай қызметкерісіз бе?
-Ия, мен сізді өлкетану мұражайымен таныстырамын.
-Сақтар шаруашылығы туралы айтыңызшы.
-Сақтар негізінен мал шаруашылығымен айналысқан:жылқы,миыр,қой,түйе өсірген.
-Сақтарға олардан қандай пайда болды?
- Сақтар малдың етін,сүтін азық қылған, терісі мен жүнін де тұрмыста қолданған.
-Неліктен олар ірі қараны аз өсірген?
- Өйткені ірі малға жем-шөп азық түлік көп қажет болды.
- Тағы басқа немен айналысқан?
-Сақтар егіншілікпен де айналысқан көрінеді.
-Оған дәлел бар ма?
-Әрине, Қызылорда облысының Шірік-Рабат деген малшы қонысының маңынан суару каналдарының іздері табылған. Олар қара бидай,тары,арпа өсірген.
- Сақтарда басқа кәсіп болмаған ба?
-Қосымша кәсіп ретінде балық аулаған.Әсіресе,Ертіс өзені мен Сырдария өзені бойында балық аулау кәсібі кең тараған. Біртіндеп отырықшылыққа үйренген сақтарда қолөнер мен сауда дамып,қалалар пайда бола бастады.
-Әңгімеңізге көп-көп рахмет!
Объяснение:
материалдық және рухани игіліктерді иеліктен шығару және иемдену түріндегі сатып алу-сату әрекеті барысында меншіктенушінің ауысуы нысаны;
тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, зияткерлік меншік нәтижелерінің айналымын, сатылуын ұйымдастыру жөніндегі шаруашылық қызмет аясы, яғни жеке адамның пайда алу мақсатымен тауарларды айналысқа түсіру, оларды сатып алу және сату жөніндегі шаруашылық қызметі; сатып алу-сату арқылы тауарларды өткізетін ұлттық шаруашылық саласы.
Еуропаның сауда тарихы Испан теңізшілерінің жаңа аумақтарды ашуына байланысты дами түсті. Испан теңізшілері Солтүстік, Орталық және Оңтүстік Америкаға 1492 жылдан бері қатынай бастады. Ал португал теңізшілері 151-1521 жылдары алғашқы болып дүнеижүзін шарлап шықты.Голланд,британ және француз теңізшілері суда жүзу тәжірибелерін Үндістан, Америка, Африка тәрізді шалғайда жатқан жерлерге баруға жұмсады.Оларға қарап Еуропа саудагерлері де қимылдай бастады. Еуропалықтар Қытайдың фарфор, Үндістанның мақта-мата бұйымдарына көп қызықты. 1498 жылы Васко да Гама Еуропадан дәмдеуіш сатып әкеле бастағанға дейін дәмдеуіш саудасымен ислам елдері айналысты. 16-ғасырға дейін Голландия тауарлардың еркін айналымына рұқсат беріп, салықсыз сауда орталығы болды.Көпестердің арасында білімділер көп кездесті.Табысқа жеткісі келген саудагер сауатты, есеп-қисапты, шет тілдерін, теңіз ісін, заңды жақсы білетін адам болуы керек еді. Өйткені сапарда көптеген қиындықтар және қауіп-қатерлермен күресуге тура келді. Ұзақ жол жүруге мәжбүр болған саудагерлер ғылымның жетіуіне, әсіресе географияның дамуына көп септігін тигізді
Iшкі сауда, сыртқы сауда, аукциондық сауда, баспа-бас айырбас сауда, биржалық сауда, комиссиялық сауда, консигнациялық сауда, өтемақылы сауда, лицензиялық сауда (технологияларды пайдалану құқығын, ноу-хауды, патенттерді, өнертабыс лицензияларын мерзімге және сыйақыға беру), көтерме сауда (заңи тұлғаларға не заңи тұлға құрмаған жеке тұлғаларға кәсіби қызметте пайдалану үшін кез келген тауарды түрін өзгертпестен қайта сату және сату), бөлшек сауда (халыққа жеке бастың тұтынуы немесе үй қожалығында пайдалану үшін сату), халықaралық сауда, "көзге көрінбейтін" сауда (көрсетілетін қызметтердін көлік, сақтандыру, қаржы, компьютерлік, ақпараттык, лизингтік, құрылыс, тағы басқа қызметтердің экспорты мен импорты), тағы басқа түрлерге бөлінеді