Кім болса да омірде бакыт іздеп, тек кана соган умтылады. Бакыт жолында адам ушкан кус тарізді. Екі канаты бірдей болып, сайкестікпен ушпаса, кус ушкан багытынан ауыткып кетеді. Сол сиякты, а да озінін екі тірегін бірдей устамаса алган багытынан ауыткып омір жолы оны бакытка емес, зардапка урындыруы мумкін. Сол ушін бакыт кусынын кос канаты тарізді екі тірегі болып табылатын рухани жане материалдык тілектерін тен устауга умтылады. Бул табиги зандылык.
Абай мурасына зер сала карайтын болсак, ойшылдын рухани мурасынан алем зандылыктарын коріп, озіміздін кунделікті омірде де, мемлекетіміздін оркениетінін каркынды даму жолында да пайдаланатын оте коп кундылыктарды таба аламыз.
Адам алемнін бір болігі болгандыктан, онын туп негізі де екі болмыстан, ягни жан мен таннен куралады. Сондыктан, ушкан кус екі канатын калай бірдей устайтын болса, а да бакытка жету ушін осы екі болмысын, ягни тан кумары мен жан кумарын, бірдей устап отыруы керек. Болмаса жеке адамдар гана емес, ірі мемлекеттердін, тіпті букіл адамзат кауымынын тіршілігі заман агысында тура багыттан ауыткып онга немесе солга согып кетуі мумкін.
Буган мысалдар коп. Егер казіргі замандагы коршаган ортанын залалданып былгануын, шол мен шолейт аймактардын улгайып, жер бетін басып бара жатканын, ішетін ауыз судын жылдан жылга азайып, кейбір елдерде тіпті халыктын оны сатып алып ішуге мажбур болып отырганын, ауа райынын озгеріп, табигат апаттарынын молаюын, халыкаралык ахуалда ірілі-кішілі согыс орттері мен турлі ланкестік арекеттердін оршуіне зер сала карасак, бугінгі кундерде адамзат кауымынын багыты ауыткып, келешегі булынгырлана бастаганын сезу киын емес. Булардын барлыгы материалдык оркениеттін біржакты дамып, адамдардын моральдык-этикалык, рухани ахуалынын томендеуінін коріністері. Откен атеистік дауірдегі социалистік жуйенін жетпіс жылдай гана омір суріп, куйрегеніндей демесек те, бунын тубі жаксылыкка апармайтыны, арине, белгілі.
Осындайда бурыс жолдан дурыс жолга салу ушін Абай созімен айтканда «кез-кезімен наби», ягни улы ойшылдар, аулие-пайгамбарлар келеді. Казак халкынын улы ойшыл акыны Абай да сондай данышпандардын катарында. Бакытты омір суру ушін адамга жогары максатка жету керек екенін білдіреді улы ойшыл. Омірдін жогары максатына жету ушін салауатты омір суру керек. Ал салауатты омір адамнын озінін негізгі болмыстарын, ягни аркімнін озін-озі дурыс таныганнан кейін гана болуы мумкін. Сонда гана ол озінін алемнін бір болшегі екеніне козі жетіп, жалпыга ортак зандылыктарды тусініп, оз омірін букіл болмыспен уйлесімді ете алады. Болмыстын жалпы зандылыктарына алемнін жаратылу себебі мен онын турлі коріністері, ондагы жан иелері мен коршаган табигат, адамнын іс-арекеттерінін ман-манісі жане оларга уакыттын калай ыкпал жасайтыны жатады.
Қазақстандағы кәсіпкерлік тақырыбы өте өзекті болып келеді. Өйткені кәсіпкерлік жоқ болса, нарықтық экономика да болмайды. Қазақстандағы кәсіпкерлік елеулі қиындықтарды бастан өткерсе де, әлсіз болып келеді. Ол заңмен қорғалады және дамиды. Дегенмен, кәсіпкерліктің әлеуметтік өндірістің жетекші саласы болатынына ешқандай күмән жоқ. Кәсіпкерліктегі қызығушылық табиғи және ақталған. Біздің көз алдымызда қоғамның жаңа экономикалық іргетасы қалыптасып жатыр. Жаңа жағдайларға бейімделуді, бастамашылық танытуды, еркін еңбек қызметін көрсете білуді қалап, өз кәсіпкерлігін жасауға тырысатын адамдар күннен күнге көбейіп жатыр. Бұған қоғамды демократияландыру және экономикалық белсенділік ықпал етеді.
Абай мурасына зер сала карайтын болсак, ойшылдын рухани мурасынан алем зандылыктарын коріп, озіміздін кунделікті омірде де, мемлекетіміздін оркениетінін каркынды даму жолында да пайдаланатын оте коп кундылыктарды таба аламыз.
Адам алемнін бір болігі болгандыктан, онын туп негізі де екі болмыстан, ягни жан мен таннен куралады. Сондыктан, ушкан кус екі канатын калай бірдей устайтын болса, а да бакытка жету ушін осы екі болмысын, ягни тан кумары мен жан кумарын, бірдей устап отыруы керек. Болмаса жеке адамдар гана емес, ірі мемлекеттердін, тіпті букіл адамзат кауымынын тіршілігі заман агысында тура багыттан ауыткып онга немесе солга согып кетуі мумкін.
Буган мысалдар коп. Егер казіргі замандагы коршаган ортанын залалданып былгануын, шол мен шолейт аймактардын улгайып, жер бетін басып бара жатканын, ішетін ауыз судын жылдан жылга азайып, кейбір елдерде тіпті халыктын оны сатып алып ішуге мажбур болып отырганын, ауа райынын озгеріп, табигат апаттарынын молаюын, халыкаралык ахуалда ірілі-кішілі согыс орттері мен турлі ланкестік арекеттердін оршуіне зер сала карасак, бугінгі кундерде адамзат кауымынын багыты ауыткып, келешегі булынгырлана бастаганын сезу киын емес. Булардын барлыгы материалдык оркениеттін біржакты дамып, адамдардын моральдык-этикалык, рухани ахуалынын томендеуінін коріністері. Откен атеистік дауірдегі социалистік жуйенін жетпіс жылдай гана омір суріп, куйрегеніндей демесек те, бунын тубі жаксылыкка апармайтыны, арине, белгілі.
Осындайда бурыс жолдан дурыс жолга салу ушін Абай созімен айтканда «кез-кезімен наби», ягни улы ойшылдар, аулие-пайгамбарлар келеді. Казак халкынын улы ойшыл акыны Абай да сондай данышпандардын катарында. Бакытты омір суру ушін адамга жогары максатка жету керек екенін білдіреді улы ойшыл. Омірдін жогары максатына жету ушін салауатты омір суру керек. Ал салауатты омір адамнын озінін негізгі болмыстарын, ягни аркімнін озін-озі дурыс таныганнан кейін гана болуы мумкін. Сонда гана ол озінін алемнін бір болшегі екеніне козі жетіп, жалпыга ортак зандылыктарды тусініп, оз омірін букіл болмыспен уйлесімді ете алады. Болмыстын жалпы зандылыктарына алемнін жаратылу себебі мен онын турлі коріністері, ондагы жан иелері мен коршаган табигат, адамнын іс-арекеттерінін ман-манісі жане оларга уакыттын калай ыкпал жасайтыны жатады.
Қазақстандағы кәсіпкерлік тақырыбы өте өзекті болып келеді. Өйткені кәсіпкерлік жоқ болса, нарықтық экономика да болмайды. Қазақстандағы кәсіпкерлік елеулі қиындықтарды бастан өткерсе де, әлсіз болып келеді. Ол заңмен қорғалады және дамиды. Дегенмен, кәсіпкерліктің әлеуметтік өндірістің жетекші саласы болатынына ешқандай күмән жоқ. Кәсіпкерліктегі қызығушылық табиғи және ақталған. Біздің көз алдымызда қоғамның жаңа экономикалық іргетасы қалыптасып жатыр. Жаңа жағдайларға бейімделуді, бастамашылық танытуды, еркін еңбек қызметін көрсете білуді қалап, өз кәсіпкерлігін жасауға тырысатын адамдар күннен күнге көбейіп жатыр. Бұған қоғамды демократияландыру және экономикалық белсенділік ықпал етеді.